تعریف بیماری
شالازیون یک بیماری چشمی است که باعث تشکیل یک غده و برآمدگی در پلک می‌شود. این عارضه را با نام‌های «کیست پلک» و «کیست مِیبومیَن» نیز می‌شناسند.
در پلک غدد عرق و چربی وجود دارند. به‌طور طبیعی، این غدد از طریق یک مجرا محتویات خود را تخلیه می‌کنند. اگر مجرای غدد چربی (میبومین) به دلایلی که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت، مسدود شوند شالازیون به وجود می‌آید.
شالازیون ممکن است در ابتدا دردناک باشد؛ ولی در کل یک عارضه بدون درد محسوب می‌شود. این عارضه اغلب در پلک بالایی تشکیل می‌شود؛ امّا ممکن است در پلک پائین نیز دیده شود. این عارضه در افراد ۳۰ تا ۵۰ ساله بیشترین شیوع را دارد.
علائم بیماری
در مراحل اولیه، شالازیون در ناحیه‌ای از پلک که عفونت کرده و غده میبومین مسدود شده است، به شکل یک برآمدگی قرمز و کوچک نمایان می‌شود. پس از گذشت چند روز، عفونت گسترش می‌یابد و شالازیون کوچک، به یک توده‌ی بزرگ‌تر اما بدون درد تبدیل می‌شود. یک شالازیون می‌تواند در پلک بالایی یا پایینی چشم ظاهر شود؛ اما همان‌طوری که پیش‌تر نیز گفته شد، امکان توسعه‌ی شالازیون در پلک بالایی بیشتر است. معمولاً شالازیون بدون درد است؛ اما می‌تواند موجب تحریک و اشک آلود شدن چشم شود. اگر شالازیون بزرگ‌تر از حد معمول باشد، روی چشم فشار می‌آورد و موجب تاری دید می‌شود.
شالازیون در بزرگسالان بیشتر از کودکان دیده می‌شود. بزرگسالان در رده سنی ۳۰ تا ۵۰ سالگی به این عارضه‌ی چشمی دچار می‌شوند؛ اما عوارض آن بدون درمان خاصی طی دو الی سه هفته کاهش یافته و محو می‌شود.
علت بیماری
انسداد یکی از مجاری ارتباطی غده ترشح کننده مواد نرم کننده لبه پلک با سطح پلک باعث شالازیون می شود. انسداد ممکن است به علت عفونت در اطراف سر مجرا به وجود آمده باشد (معمولاً ناشی از استافیلوکک).
در برخی موارد نادر، التهاب ویروسی ملتحمه چشم (کونژنکتیویت) نیز می‌تواند علت شالازیون چشم باشد.
احتمال بروز شالازیون در برخی افراد بالاتر است:
کسانی که در گذشته گل‌مژه چشم داشته‌اند.
عفونت‌های ویروسی چشم
سل (توبرکلوزیس)
سرطان پوست
دیابت
عوارض بیماری
احتمال نمی رود عارضه ای به وجود آید.
پیشگیری و درمان بیماری
درمان شالازیون
گفتیم که در اغلب افراد شالازیون طی چند هفته بدون نیاز به دارو برطرف می‌شود؛ ولی اگر پس از یک ماه وضعیت شالازیون تغییری نکرد بهتر است با چشم پزشک یا اپتومتریست مشورت کنید. متخصص چشم پزشک علائم شالازیون و وضعیت عمومی چشم را بررسی می‌کند و احتمال وجود بیماری‌های دیگر چشمی را می‌سنجد.
درمان با کمک دارو
پزشک احتمالاً برای برطرف کردن التهاب چشم برای شما قطره چشمی تجویز می‌کند. در برخی موارد نیز بسته به اندازه و محل شالازیون، پزشکان از طریق تزریق استروئیدها التهاب و ورم چشم را کاهش می‌دهند. اگر چشم شما عفونت باکتریایی داشته باشد پزشک با تجویز یک دوره قرص آنتی‌بیوتیک این مشکل را درمان می‌کند.
درمان با جراحی
در موارد وخیم شالازیون، یا در شرایطی که شالازیون به کررات عود می‌کند پزشک ممکن است درمان با کمک جراحی را به شما پیشنهاد دهد. جراحی شالازیون به‌صورت سرپایی و با کمک بی‌حسی موضعی انجام می‌شود. در این جراحی غده شالازیون به‌طور کامل تخلیه می‌شود.
در افرادی که شالازیونِ تکرارشونده دارند پزشک به وسیله جراحی از شالازیون نمونه‌برداری می‌کند، سپس با بررسی نمونه علت زمینه‌ای بیماری را تشخیص می‌دهد.
درمان خانگی شالازیون
همان‌طور که گفته شد شالازیون معمولاً به درمان نیاز ندارد؛ ولی بعضی از راهکارهای خانگی ممکن است روند بهبود آن را تسریع بخشند:
هرروز به مدت ده تا پانزده دقیقه کمپرس گرم روی چشم قرار دهید. این کار را می‌توانید چهار تا شش بار در روز تکرار کنید. برای تهیه کمپرس گرم می‌توانید یک حوله را با آب گرم خیس کرده و پس از گرفتن آب اضافه آن، روی چشم قرار دهید. مطمئن شوید که حوله بیش از حد داغ نباشد.
اطراف چشم و روی پلک‌ها را به‌آرامی و بدون فشار ماساژ دهید. ماساژ را به مدت چند دقیقه ادامه دهید و چند بار در طول روز تکرار کنید.
پس از تخلیه شالازیون محیط اطراف چشم را تمیز و پاکیزه نگه دارید تا از عفونت مجدد و عود شالازیون جلوگیری کنید.
آیا می‌توان از شالازیون پیشگیری کرد؟
بعضی از اقدامات روزمره بهداشتی احتمال بروز شالازیون را کاهش می‌دهند:
شستن دست‌ها: دست‌های خود را به‌طور منظم و مکرر بشوئید؛ دست‌ها یکی از اصلی‌ترین راه‌های انتقال آلودگی به چشم هستند.
استفاده صحیح از لنزهای چشمی: رعایت بهداشت هنگام استفاده از لنزهای چشمی اهمیت ویژه‌ای دارد. حتماً قبل از گذاشتن و برداشتن لنزها دست‌های خود را به‌خوبی شسته و ضدعفونی کنید. لنزها را با محلول‌های مخصوص ضدعفونی کرده و آن‌ها را در محیط استریل و دمای مناسب نگهداری کنید.
شست‌وشوی صورت: صورت خود را روزانه بشوئید. سعی کنید حتماً قبل از خوابیدن صورت خود را شسته و آرایش‌تان را پاک کنید.
بهداشت لوازم آرایشی: حتماً تاریخ تولید و انقضای محصولات آرایشی مصرفی خود را چک کرده و از مصرف محصولات فاسد شده پرهیز کنید. بهتر است لوازم آرایشی چشم مانند ریمل و خط چشم را هر سه ماه یک‌بار عوض کنید.
