گروه دارویی
پیشینه دارو
کپسیتابین یک پیش دارو است که به طور انتخابی با فعال شدن تومور توسط تیمیدین فسفوریلاز، آنزیمی که در بسیاری تومور ها نسبت به پلاسما یا بافت نرمال غلظت بالاتری دارد، به، فلوئوروراسیل(سایتوتوکسیک) تبدیل می‌شود. فلوئوروراسیل بعدا در داخل سلول های توموری و سالم به دو متابولیت فعال , (۵-fluoro-2′-deoxyuridine 5′-monophosphate (FdUMP و (۵-fluorouridine triphosphate (FUTP متابولیزه می‌شود. این متابولیت ها با دو مکانیسم متفاوت سبب آسیب به سلول می‌شوند.
اول، FdUMP و کوفاکتور فولات، N5-10-methylenetetrahydrofolate، برای تشکیل پیوند کووالان پیچیده سه‌تایی به تیمیدیلات سینتاز (TS) باند می‌شوند. این اتصال مانع تشکیل تیمیدیلات از ۲′-deaxyuridylateمی شود. تیمیدیلات پیش‌ماده ضروری تیمیدین تری‌فسفات است که برای سنتز DNA لازم می‌باشد.
بنابراین، کمبود این ترکیب می‌تواند مانع از تقسیم سلول شود. دوم، آنزیم های رونویسی هسته ممکن است حین سنتز RNA ، FUTP را اشتباها به جای یوریدین تری‌فسفات (UTP) ترکیب کنند. این خطای متابولیکی می‌تواند با فرایند RNA و سنتز پروتئین، حین تولید RNA کپی تداخل ایجاد کند.
موارد مصرف
کپسیتابین یک داروی سرطانی است که با رشد سلول های سرطانی تداخل ایجاد می‌کند و رشد آن ها را کند می‌کند. کپسیتابین برای درمان سرطان های سینه، روده بزرگ و رکتوم که به قسمت های دیگر بدن سرایت کردند، استفاده می شود.
عوارض دارو
تهوع , یبوست , دردشکمی , استفراغ , اسهال , قرمز شدن پوست , سوءهاضمه , طاسی , سندروم دست و پا از عوارض کاپسیتابین می باشد.
هشدار دارویی
-عملکرد کلیوی بیمار، پیش از شروع درمان جهت تعیین دوز دارو ارزیابی شود.
-تست بارداری پیش از شروع درمان، در زنانی که در سنین باروری می باشند، الزامی است.
-شمارش افتراقی سلول های خونی (CBC with diff)، عملکرد کلیوی (مانند سطح کراتینین) و کبدی در ابتدای درمان و سپس به صورت دوره ای پایش گردد.
-در بیماران مصرف کننده وارفارین، INR و PT به دقت پایش شود.
-بیمار از لحاظ سایر عوارض جانبی (از جمله اسهال، کم آبی بدن، سندرم دست و پا، سندرم استیونس جانسون، نکروز توکسیک اپیدرمال، التهاب دهان و سمیت قلبی) در طول دوره درمان پایش شود تا در صورت نیاز، تنظیم دوز صورت گیرد.
-ضرورت مصرف منظم دارو و تکمیل دوره درمان به بیمار گوشزد شود
تداخلات دارویی
دارو هایی که با این دارو تداخل دارند عبارتند از:
پروتامین سولفات , تراستوزوماب , روغن کبد ماهی , ستوکسی ماب , فولینیک اسید | کلسیم فولینات , فولیک اسید , لوامیزول , ویتامین آ , ویتامین ای , فنی توئین , وارفارین , وریکونازول , واکسن مننگوکوک کنژوگه , آدنوویروس نوع ۴ و ۷ زنده خوراکی , بلونانسرین , فلوربتاپیر F18
اشکال دارویی
F.C Tab : 150mg , 500mg
