گروه دارویی
پیشینه دارو
هپارین – Heparin به صورت غیر مستقیم در جایگاه های متعدد در هر دو راه داخلی و خارجی انعقاد خون اثر کرده و عمل مهار کننده آنتی ترومبین III( کوفاکتور هپارین ) را بر چندین فاکتور انعقادی فغال شده، از جمله ترومبین ( فاکتور IIA)IXa، Xa، XIa، XIIa تشدید می‌کند. مهار فاکتور فعال شده Xa با تولید ترومبین تداخل کرده و در نتیجه اعمال مختلف ترومبین را در انعقاد خون مهار می‌کند. هپارین همچنین تشکیل کمپلکس آنتی‌ترومبین III ترومبین را تسریع می‌نماید و با این عمل، ترومبین را غیر فعال کرده مانع تبدیل فیبرینوژن به فیبرین می‌گردد. هپارین از طریق مهار فعال شدن فاکتور های تثبیت کننده فیبرین توسط ترومبین، از تشکیل لخته فیبرینی پایدار جلوگیری می‌کند.
موارد مصرف
داروی هپارین یک داروی ضد انعقاد خون (دسته دارویی هپارین) است که از لخته شدن خون جلوگیری می‌کند. این دارو از تشکیل هرگونه لخته در رگ های خونی پا، ریه و قلب، و همچنین بزرگ تر شدن این لخته ها و ایجاد مشکلات بزرگ تر جلوگیری می‌کند. این دارو همچنین ممکن است برای جلوگیری از لخته شدن خون در جراحی، دیالیز، انتقال خون، جمع آوری نمونه خون یا زمانی که فرد برای مدت طولانی قادر به حرکت نیست، استفاده شود.
عوارض دارو
همه دارو ها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف کنندگان نیز هیچ نوع عارضه ای بروز نمی‌دهند. یک سری از عوارض نیز بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند. در صورت بروز هریک از عوارض زیر با مصرف داروی هپارین فوراً به پزشک معالج اطلاع دهید.
-از جمله عوارض داروی هپارین عبارتند از:
تغییرات عصبی (تب، گیجی)، تب غیرعادی، سردرد شدید، سرگیجه غیرطبیعی، درد قفسه سینه، تنگی نفس، سرفه غیرعادی، خونریزی یا کبودی (مانند خونریزی لثه، خونریزی بینی، خون در ادرار یا مدفوع)، تغییرات بینایی، درد مفاصل یا درد پشت، تورم، تهوع یا عوارض گوارشی مداوم، درد یا قرمزی در محل تزریق
هشدار دارویی
-این دارو در موارد زیر باید با احتیاط مصرف شود:
بیحسی منطقه ای یا انسداد اعصاب ناحیه کمر، دیسکرازی خونی بخصوص کمی پلاکت های خون، زایمان اخیر، آندوکاردیت تحت حاد باکتریایی، جراحی های اخیر اعصاب یا چشم یا در مواردی که نیاز به عمل جراحی اعصاب یا چشم وجود دارد، پریکاردیت یا نشت مایع به پریکارد،عیب شدید کار کلیه، جراحی عمده یا زخم هایی که سبب به وجود آمدن سطوح باز و وسیع می‌شوند، صدمه شدید به ویژه به دستگاه عصبی مرکزی، سوراخ شدگی نخاع، زخم یا سایر ضایعات فعال گوارشی، ادراری، تنفسی، واسکولیت شدید و عیب شدید کار کبد.
-توصیه می‌شود در بیمارانی که هپارین مصرف می‌کنند، از تزریق عضلانی سایر دارو ها، به دلیل احتمال بروز هماتوم و خونریزی در اطراف محل تزریق خودداری شود. ۳- خونریزی از لثه ممکن است نشانه مصرف بیش از حد هپارین باشد. درمان با هپارین خطر بروز خونریزی موضعی طی جراحی های دهان و پس از آن را افزایش می‌دهد.
– از آنجا که هپارین از بافت های حیوانی تهیه می‌شود، توصیه می‌شود در بیمارانی که سابقه حساسیت یا آسم دارند، ابتدا مقدار آزمایشی ۱۰۰۰ واحد قبل از شروع درمان تزریق شود.
-در صورت استفاده از برنامه درمانی با مقادیر کامل هپارین، مقدار مصرف دارو باید با توجه به نتایج آزمون های انعقاد خون برای هر فرد تنظیم شود.
-برای به دست آوردن حداکثر اثر بخشی دارو و کاهش امکان خونریزی، دستورات مربوط به مصرف دارو باید کاملاً رعایت شود.
-در طول درمان با هپارین، از مصرف اسید استیل سالیسیلیک یا داروهای حاوی آن، ایبوپروفن و سایر داروهائی که بر روی پلاکت ها موثرند، باید خودداری شود.
-پزشک و دندانپزشک باید از مصرف این دارو آگاه شوند.
-به منظور بررسی پیشرفت درمان، ملاقات با پزشک و انجام آزمون های انعقاد خون بطور منظم ضروری است.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر دارو ها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن ها شود. بنابراین برای مصرف این دارو، لیست تمام دارو هایی که مصرف می‌کنید اعم از دارو های تجویزی و غیر تجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشکتان در میان بگذارید.
از جمله دارو هایی که با داروی هپارین تداخل دارند، عبارتند از:
-سایر دارو های ضد انعقاد یا ضد پلاکتی (مانند آسپرین، کلوپیدوگرل، وارفارین)
-دارو های ضد التهابی غیر استروئیدی (NSAID) یا سالیسیلات ها یا دارو های حاوی آنها از جمله محصولات ضد درد یا تب (مانند استامینوفن)
-اوریتاوانسین
-تلاوانسین
-میفپریستون
اشکال دارویی
Inj : 10000 , 5000 IU/ml Inj : 10000 ,100 IU/ml (Inj : 5000 IU(1 ml,5 ml
