گروه دارویی
پیشینه دارو
تحقیقات نشان می دهد اثر گلیسیریزین روی هیپرکالمی وابسته به کاهش میزان رنین به دنبال کاهش آلدوسترون در دیابت ملیتوس، عصاره ریشه شیرین بیان می تواند باعث مهار فعالیت ۱۱ بتاهیدروکسی استروئید دهیدروژناز که کورتیزول را به کورتیزون تبدیل می کند شود.
همچنین از اشغال گیرنده های میترالوکورتیکوئیدی توسط گلوکوکورتیکوئید های اندوژن در کلیه محافظت می نماید بنابراین ریشه شیرین بیان – Licorice در بیماران دیابتی می تواند برای درمان هیپرکالمی وابسته به هیپوآلدوسترونیسم بدون اثر سوء مورد استفاده قرار گیرد
فلاونوئید های هیدروفوبیک شیرین بیان چربی شکمی و قند خون را کاهش می دهد،که احتمالا این اثر از طریق فعالیت تزایدی گیرنده های گاماپراکسیزومی اثر خود را اعمال می کند. همچنین به طور عمده در کاهش تولید ملانین و در نتیجه کاهش هیپرپیگمانتاسیون مؤثر می باشد. تأثیر مثبت عصاره این گیاه در اختلالات دستگاه تنفس مانند سرفه و آبریزش بینی، اختلالات دستگاه گوارشی مانند زخم های معده و اثنی عشر و التهابات ناشی از گاستریت، تأثیر ضد سرطانی روی سلول های ملانوم و سلول های سرطانی معده از طریق ایجاد Apoptosis ،تأثیرات ضد ویروس علیه ویروس های آنفولانزا،SARS ،هپاتیت B،تبخال و HIV ثابت شده است.تحقیقات نشان می دهد عصاره این گیاه در بهبود درماتیت آتوپیک و کاهش التهاب و ضایعات ناشی از اشعه ماوراء بنفش اثر دارد
موارد مصرف
نام علمی گیاه: Glycyrrhiza glabra
نام انگلیسی گیاه : Licorice
فارسی: شیرین بیان
شیرین بیان – Licorice خاصیت نرم کنندگی سینه، خلط آور، ضد التهاب و ملین دارد و در بیماری های معده و اثنی عشر به طور مؤثری استفاده می شود. همچنین در درمان عفونت های دستگاه تنفس فوقانی، برونشیت، زخم های پپتیک، زخم دوازدهه، گاستریت مزمن،روماتیسم،آرتریت و نارسایی غده فوق کلیه استفاده می شود.
از فرآورده های این گیاه به فراوانی در داروسازی به عنوان مکمل برای مزه و به منظور چسبندگی قرص استفاده می شود. شیرین بیان – Licorice دارای اثرات مناسب در درمان ضایعات پوستی مانند درماتیت، اگزما و خارش، اثرات ضد عفونی کنندگی، آنتی سپتیک، ضد باکتری، ضد سمیت کبدی، ضد ویروس و Antiphlogistic می باشد.
در طب سنتی ایران از این گیاه به عنوان درمان ورم معده و ضد سرفه استفاده می شود. گلیسریزنیک اسید موجود در این گیاه با توانایی مهار باکتری هلیکوباکترپیلوری،در درمان زخم معده، مشکلات مخاطی معده و کاهش اسید معده مؤثر است.
عوارض دارو
احتباس آب و نمک و در نتیجه مصرف مقادیر زیاد شیرین بیان – Licorice باعث افزایش فشارخون عروقی و کاهش ادرار از عوارض آن است. لذا در بیماران با اختلالات قلبی عروقی و مبتلایان به فشارخون باید با احتیاط مصرف شود.
هشدار دارویی
در صورت بالا بودن فشار خون یا ناراحتی کلیه، قلب یا کبد باید از مصرف شیرین بیان پرهیز کرد.مصرف این گیاه و فرآورده های آن برای زنانی که در دوران باردهی یا شیردهی هستند منع شده است.در صورت مصرف طولانی مدت شیرین بیان بهتر است آن را با کتیرا ترکیب کرد.
مصرف بی رویه این گیاه یا سایر فرآورده های آن سبب تحریک غدد فوق کلیوی و ترشح بیش از اندازه هورمون آلدسترون می شود،بنابراین باید در مصرف گیاه دقت کرد،زیرا در صورت افزایش این هورمون سبب عوارضی چون اختلال در فعالیت متابولیسمی و بالا رفتن فشار خون و حتی سکته قلبی می شود.
استفاده زیاد شیرین بیان برای طحال نیز مضر است.بعضی از افراد با مصرف زیاد گیاه دچار درد عضله و عده ای دیگر با کرخت شدن دست و پا مواجه می شوند.همچنین مصرف زیاد آن نیز سبب افزایش وزن می شود.در افرادی که داروی فشار خون استفاده می کنند از شیرین بیان به طور همزمان نباید استفاده کنند
تداخلات دارویی
تحقیقات نشان می دهد ریشه شیرین بیان با چندین دارو از جمله موارد زیر تداخل ایجاد می کند:
-دارو های فشارخون
-رقیق کننده های خون
-دارو های کاهش دهنده کلسترول از جمله استاتین ها
-ادرار آور
-پیشگیری از بارداری مبتنی بر استروژن
-دارو های ضدالتهاب غیراستروئیدی
اشکال دارویی
متن اشکال دارویی
