گروه دارویی
دارو های سرکوب کننده اشتها و اشتها آور
پیشینه دارو
دکستروآمفتامین – Dextroamphetamine با مکانیسم دوگانه آزادسازی-مهار بازجذب کاتکول آمین ها (دوپامین، نوراپی نفرین) باعث افزایش فعالیت این مواد و افزایش فعالیت مغزی و کاهش خواب آلودگی، سرخوشی، افزایش انگیزه، تمرکز و افزایش سرعت تفکرات می‌شود.
موارد مصرف
دکستروآمفتامین یک سیمپاتومیمتیک با فعالیت غیر مستقیم است با فعالیت آگونسیتی آلفا و بتا- آدرنرژیک. اثر تحریکی قابل توجهی بر سیستم عصبی مرکزی و به ویژه بر کورتکس مغزی دارد.
دکستروآمفتامین در درمان خواب آلودگی کاربرد دارد. در درمان چاقی نیز نقش دارد اگرچه دیگر آمفتامین ها جهت رفع کسالت و خستگی مصرف می شده اند اما این مصرف نیز مطلوب به شمار نمی رود. دکستروآمفتامین به صورت سولفات و به طریق خوراکی مصرف می شود. در درمان بی خوابی دوز معمول آغازین ۵ تا ۱۰ میلی گرم در روز در دوز های تقسیم شده می باشد که در صورت لزوم ۵ تا ۱۰ میلی گرم با فواصل هفته ای تا حداکثر ۶۰ میلی گرم در روز به آن افزوده می شود. در افراد مسن کمترین دوز آغازین یعنی ۵ میلی گرم تجویز می شود و برای افزایش آن نیز باید ۵ میلی گرم باشد. در کودکان بیش فعال بالای ۶ سال دوز معمول آغازین ۵ میلی گرم و یکبار یا ۲ بار در روز است و در صورت لزوم با فواصل هفته ای می توان آن را ۵ میلی گرم تا حداکثر۲۰ میلی گرم در روز افزایش داد اگرچه ممکن است کودکان بزرگتر به دوز ۴۰ میلی گرم و یا بیشتر در روز نیاز داشته باشند. اگرچه تجویز این دارو در بعضی از کشور ها و از جمله انگلستان در مورد کودکان زیر ۶ سال مجاز است اما سازمان بهداشت جهانی مصرف آن را در کودکان زیر ۵ سال توصیه نمی کند.
عوارض دارو
همه دارو ها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. در صورت بروز مستمر هریک از عوارض می‌بایست به پزشک اطلاع داده شود:
سردرد ، سرگیجه ، اسهال ، احساس بیماری ، درد شکمی ، از دست دادن اشتها ، از دست دادن وزن ، مشکلات خواب ، خشکی دهان ، احساس تحریک پذیری و زودرنجی
اگر شما هرگونه علائم دیگری دارید که احساس می‌کنید به خاطر استفاده از داروی دکستروآمفتامین می‌باشد، با پزشک خود مشورت کنید.
هشدار دارویی
– لازم است که پیش از تجویز دارو، خطر سوء مصرف بیمار ارزیابی شود و در طول درمان، از لحاظ سوء مصرف یا اعتیاد پایش گردد.
-سابقه اقدام به خودکشی، تغییرات رفتاری و خواب بیمار پایش شود.
-علایم واسکولوپاتی محیطی بیمار (مانند تغییرات انگشت) پایش شود.
-در بیماران مبتلا به دیابت، سطح گلوکز خون به دقت ارزیابی شود (احتمال تغییر دوز دارو های دیابت توسط آمفتامین ها وجود دارد).
-نیاز بیمار به ادامه درمان به صورت دوره ای ارزیابی شود.
– هنگام قطع دارو، کاهش تدریجی دوز ضرورت دارد.
-از رانندگی و انجام کار هایی که به هوشیاری کامل نیاز است در ابتدای مصرف این دارو و تا هنگامی که اثرات این دارو برای شما مشخص شود خودداری کنید.
-فشار و ضربان قلب خود را طبق گفته ی پزشک چک کنید.
-قبل از مصرف دارو های بدون نسخه که احتمال دارد فشار خون شما را بالا ببرد از جمله دارو های سرماخوردگی، دارو های لاغری ، مسکن ها ، دارو های محرک ، … به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
-در کودکان زیر سه سال با نظر پزشک مصرف کنید.
-در صورت داشتن ضربان قلب غیرمعمول، سردرد شدید، لرزش، تغییر در توانایی جنسی، ادرار تیره، ناتوانی در دفع ادرار، درد عضلانی، کبودی، تغییر در بینایی، اختلال در صحبت کردن، عدم تعادل، درد قفسه سینه، تنگی نفس، گیجی زیاد، علایم افسردگی یا عصبی شدن به پزشک یا داروساز خود اطلاع دهید.
تداخلات دارویی
تداخل دارویی ممکن است عملکرد دارو ها را تغییر و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. یک لیست از تمام دارو هایی (ازجمله دارو های با نسخه / بدون نسخه و دارو های گیاهی) که استفاده می‌کنید تهیه کرده و آن را با دکتر و داروساز خود به اشتراک بگذارید. دوز دارو مصرفی خود را بدون مشورت با دکتر خود تغییر نداده و یا مصرف دارو را ترک نکنید.
این دارو با مهارکننده های MAO تداخل دارویی جدی ایجاد می‌کنند، این تداخل ممکن است حتی منجر به مرگ شود، همراه با این دارو از مهارکننده های MAO (ایزوکاربوکسازید، لینزولید، متیلن بلو، موکلوبماید، فنلزین، پروکاربازین، رازاگیلین، سلجیلین، ترانیل سیپرومین) استفاده نکنید. اکثر مهارکننده های MAO حتی نباید تا ۲ هفته قبل از شروع استفاده از داروی لیز دگزامفتامین ، استفاده شوند.
برچسب بر روی تمام دارو های خود را (مانند دارو های آلرژی ، سرفه و سرماخوردگی و مکمل های غذایی) بررسی کنید چرا که برخی از آن ها از موادی تشکیل شده اند که ضربان قلب و یا فشارخون را افزایش می‌دهند. از داروساز خود در مورد استفاده از آن ها سؤال کنید تا با خیال راحت بتوانید از این دارو ها استفاده کنید.
دکستروآمفتامین بسیار شبیه به آمفتامین یا دگزامفتامین است. دارو های حاوی آمفتامین یا دگزامفتامین را همراه با لیز دگزامفتامین استفاده نکنید.
این دارو ممکن است با تست های آزمایشگاهی خاص (از جمله قند خون و استروئید ادرار) تداخل کند و باعث نتایج اشتباه شود. قبل از انجام آزمایش به پزشک یا پرستار ، اطلاع دهید که این دارو را مصرف کرده‌اید.
اشکال دارویی
Tab : 5 mg , 10 mg
