گروه دارویی
خواب آور های آرام بخش و ضد جنون ها
پیشینه دارو
تری فلوئوپرازین – Trifluoperazine دارویی است با آثار آنتی کولینرژیک کم که گیرنده های α- آدرنرژیک را به مقدار کمی بلوک می کند و اثر کاهندگی فشار خون وضعیتی آن نیز ناچیز است. اثر آرام بخشی این دارو کم است اما آثار اکستراپیرامیدالی آن بالاست . این دسته از دارو ها با سرکوب مرکز استفراغ (CTZ) موجود در کف بطن چهارم، آثار ضد تهوع دارند، اما قادر به ممانعت از تهوع ایجاد شده براثر تحریک GI یا اختلالات وستییولار نیستند.
فنوتیازین ها مکانیسم تنظیم حرارت هیپوتالاموس را مختل کرده و ایجاد هیپوترمی و هیپرترمی می کنند اثر این دارو ها برروی هورمون های درون ریز به دلیل اثر برروی هیپوتالاموس و هیپوفیز است. به دلیل آثار آنتاگونیستی فنوتیازین ها برروی گیرنده های دوپامینی، سطح پرولاکتین را افزایش داده و موجب پرولاکتینمی می شوند. فنوتیازید ها در دوز های درمانی موجب وقفه در تخمک گذاری می شود. هم چنین این دارو ها موجب شل شدن عضلات اسکلتی مو شوند که این اثر به طور مرکزی و هم چنین با بلوک کردن گیرنده های نیکوتینی عضلات اسکلتی صورت می گیرد. فارماکوکینتیک تری فلوئوپرازین مشابه سایر دارو های این دسته است به طوری که جذب آن ها از راه دستگاه گوارش متغیر است، حجم توزیع دارو بالاست. اتصال به پروتئین های پلاسما بالاست. دارو در کبد متابولیزه شده و از راه ادرار و ازطریق گردش رودی – کبدی دفع می شود.
موارد مصرف
تری فلوپرازین در کنترل روان‌پریشی به کار می‌رود، و در کنترل اختلال اضطراب منتشر، سرگیجه و تهوع نیز کاربرد دارد.
هیچ مدرک خوبی وجود ندارد که نشان می دهد تری فلوپرازین نسبت به آنتی سایکوتوتیک های با قدرت پایین مانند کلروپرومازین ، کلروپروتیکسن ، تیوریدازین و لووموپرومازین برای اسکیزوفرنی موثرتر است ، اما به نظر می رسد که تری فلوپرازین اثرات منفی بیشتری نسبت به این دارو ها دارد.
عوارض دارو
همه دارو ها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف کنندگان نیز هیچ نوع عارضه ای بروز نمی‌دهند. یک سری از عوارض بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف قرص تری فلوئوپرازین، از بین می‌روند. در صورت بروز هریک از عوارض می‌بایست به پزشک اطلاع داده شود.
سرگیجه، سردرد و تشدید علائم سایکوتیک، غش و افزایش ضربان قلب، تاری دید، وزوز گوش و افزایش فشار داخل چشم، خشکی دهان، تهوع، استفراغ، اسهال و بی اشتهایی
هشدار دارویی
-این دارو در موارد زیر باید با احتیاط فراوان مصرف شود:
الکلسیم حاد، دیسکرازی خونی، اسیب شدید مغزی، تصلب عروق مغزی، کاهش ذخیره قلبی مانند بی‌کفایتی دریچه میترال، بی کفایتی عروق مغزی، فئوکروموسیتوم، بی کفایتی کلیه، سندرم Reye، عیب کار کبد، سابقه حساسیت به هر یک از فنوتیازین ها.
-بررسی حرکت غیرطبیعی و مشاهده دقیق علائم اولیه دیسکینزی، به طور منظم در طول درمان ، بویژه در سالخوردگان و بیمارانی که مقادیر زیاد دارو دریافت می کنند، توصیه می‌شود.
-دوره درمان با این دارو باید کامل شود. این دارو نباید بیش از مقدارتجویز شده مصرف شود.
-برای حصول اثرات درمانی مطلوب، ممکن است چند هفته زمان مورد نیاز باشد.
-در صورتی که یک نوبت مصرف دارو فراموش شود، اگر رژیم درمانی بصورت یک نوبت مصرف در روز باشد، به محض به یاد آوردن در همان روز، نوبت فراموش شده باید مصرف شود. درغیر اینصورت، از مصرف نوبت فراموش شده باید خودداری شود. اگر رژیم درمانی بصورت چند نوبت در روز باشد،به محض به یادآوردن طی یک ساعت ، آن نوبت باید مصرف شود. در غیر این صورت از مصرف نوبت فراموش شده یا دو برابر کردن مقدار مصرف بعدی باید خودداری گردد.
-قبل از قطع مصرف دارو، باید به پزشک مراجعه شود. قطع تدریجی مصرف دارو ممکن است ضروری باشد.
-از مصرف فرآورده های حاوی الکل و سایر دارو های مضعف CNS با این دارو باید خودداری گردد.
-در صورت نیاز به هرگونه عمل جراحی یا درمان اورژانس، پزشک باید از مصرف این دارو آگاه گردد.
-هنگام رانندگی یا کار با ماشین‌آلاتی که نیاز به هوشیاری دارند، باید احتیاط نمود.
-زمان برخاستن ناگهانی از حالت خوابیده یا نشسته ، باید احتیاط نمود.
-هنگام ورزش، در هوای گرم یا هنگام حمام آب گرم، به علت احتمال بروز شوک حرارتی باید احتیاط نمود.
-این دارو ممکن است سبب بروز خشکی دهان شود. در صورت تداوم خشکی به مدت بیش از دو هفته ، باید به پزشک مراجعه نمود.
-احتمال بروز حساسیت به نور با مصرف این دارو وجود دارد. استفاده از عینک و لباس محافظت کننده ممکن است ضروری باشد.
تداخلات دارویی
تداخل دارویی ممکن است عملکرد دارو ها را تغییر و خطر ابتلا به عوارض جانبی جدی را افزایش دهد. یک لیست از تمام دارو ها (ازجمله دارو های با نسخه / بدون نسخه و دارو های گیاهی) که استفاده می‌کنید تهیه کرده و آن را با دکتر و داروساز خود به اشتراک بگذارید.
-مصرف همزمان قرص تری فلوئوپرازین با آنتی اسید ها باعث کاهش جذب آن می شود.
-تری فلوئوپرازین اثرات درمانی داروی لوودوپا را کاهش می دهد.
-مهارکننده های استیل کولین استراز و دارو های ضد پارکینسون باعث کاهش اثر قرص تری فلوئوپرازین می شوند.
-دارو های ضد مالاریا ، لیتیم و متوکلوپرامید موجب افزایش اثرات قرص تری فلوئوپرازین می شوند.
-قرص تری فلوئوپرازین باعث افزایش اثرات دارو های آنتی کولینرژیک و زولپیدم می شود.
اشکال دارویی
Coated Tab : 1 ,2 , 5 ,10 mg Inj (IM):1 mg/ml
