گروه دارویی
خواب آور های آرام بخش و ضد جنون ها
پیشینه دارو
اگرچه مکانیسم اثر ضد جنون الانزاپین – Olanzapine مشخص نیست، ولی احتمالا با عمل آنتاگونیستی برگیرنده های منوآمین(دوپامین و سروتونین) این اثر را اعمال می‌کند. ولی الانزاپین – Olanzapine دارای اثر آنتاگونیستی بر گیرنده های موسکارینی ، آدرنرژیک آلفا۱ نیز می‌باشد. همچنین می‌تواندبه طور ضعیف به گیرنده های GABAa بنزودیازپین‌ها و بتا متصل شود.
موارد مصرف
الانزاپین – Olanzapine یک داروی ضد سایکوز است که برای درمان بیماری های روان پریشی مانند اسکیزوفرنی و بیماری دو قطبی در بزرگسالان و کودکان با سن حداقل ۱۳ سال به کار می رود.
این دارو همچنین گاهی در ترکیب با دارو های ضد روان پریشی یا ضد افسردگی دیگر نیز به کار می رود.
برانگیختگی و پرخاشگری همراه با اختلالات روانپزشکی (به صورت داخل عضلانی): درمان اضطراب حاد همراه با اسکیزوفرنی و دو قطبی.
اختلال دوقطبی (فرم خوراکی): درمان اختلال دو قطبی به صورت تک درمانی یا همراه با لیتیم یا والپروات. درمان افسردگی دو قطبی در ترکیب با فلوکستین.
اختلال افسردگی ماژور، مقاوم به درمان (فرم خوراکی): درمان افسردگی مقاوم به درمان در ترکیب با فلوکستین.
اسکیزوفرنی (فرم خوراکی و داخل عضلانی): بهبود علائم اسکیزوفرنی.
عوارض دارو
همه دارو ها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف‌کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یک سری از عوارض نیز بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند. در صورت مشاهده هرگونه عارضه با پزشک خود مشورت نمایید.
عوارض جانبی الانزاپین عبارتند از:
خواب آلودگی
اضطراب
بی‌قراری
سرگیجه
سردرد
تغییرات خلق و خوی
افزایش ضربان قلب
تب
اثرات اکستراپیرامیدال
اختلال در دستگاه تنفسی
دیسکنزی تاردیو
اختلالات بینایی
یبوست
افزایش وزن
کاهش فشارخون وضعیتی
لرزش دستها
درد ناحیه شکم
دردهای مفصلی
حالت تهوع و استفراغ و تشنگی
در صورت مشاهده علائم حساسیت دارویی از جمله ضایعات قرمز و خارش دار پوستی، تنگی نفس، ورم صورت یا لبها مصرف دارو را قطع کرده و به اورژانس مراجعه نمایید.
توجه: در تعداد کمی از بیماران مصرف این دارو موحب بروز سندرم بدخیم نورولپتیک می‌شود. این سندرم با علائم سفتی عضلانی، هیپرپیرکسی، تغییرات روانی، نبض و فشارخون نامنظم، تاکی کاردی، تعریق شدید، آریتمی قلبی، میوگلوبینوری، نارسایی حاد کلیوی مشخص می‌گردد. در صورت مشاهده این علائم، فوراً به پزشک مراجعه نمایید.
هشدار دارویی
-در تعداد کمی از بیمارن مصرف این دارو موجب بروز سندرم بدخیم نورولپتیک می‌شود. این سندرم با علائم سفتی عضلانی، هیپرپیرکسی، تغییرات روانی، نبض و فشار خون نامنظم، تاکی کاردی ، تعریق شدید، آریتمی قلبی، میوگلوبینوری، نارسایی حاد کلیوی مشخص می‌گردد. -در صورت مشاهده علائم فوق مصرف دراو باید فوراً قطع کرد و نسبت به درمان علائم مذکور اقدام نمود.
-در موارد زیر این دارو باید با احتیاط فراوان مصرف شود :
بیماری قلبی-عروقی ،بیماری عروق مغزی ،بیماری تنفسی ،پارکینسون ،صرع ،عفونت های حاد،نارسائی کبدی یاکلیوی ،سابقه یرقان ،کم کاری تیروئید ،میاستنی گراو،بزرگی پروستات ،گلو کوم بازاویه بسته ،سالمندان ،افزایش پرولاکتین خون .
-در صورت بروز اختلالات حرکتی دیررس، مصرف دارو را باید قطع کرد.
-قطع مصرف دارو به تدریج و طی حداقل ۲-۱ هفته انجام می‌شود.در صورتی که قطع یکباره مصرف دارو ضروری باشد، بیمار باید تحت نظر باشد.
-به دلیل ایجاد خواب آلودگی و کاهش هوشیاری ،لازم است بیماران تحت درمان در هنگام رانندگی و کار با ماشین‌آلات احتیاط لازم را بعمل آورند.
-در آغاز درمان با این دارو ، به دلیل بروز کلاپس ناشی از افت فشار خون ، بیمار باید تحت مراقبت پزشکی باشد.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر داروها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آنها شود. بنابراین برای مصرف این دارو، لیست تمام داروهایی که مصرف می‌کنید اعم از داروهای تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشکتان در میان بگذارید.
از جمله داروهایی که با داروی الانزاپین تداخل دارند، عبارتند از:
دارو های مضعف CNS
دارو های آنتی کولینرژیک
ریفامپین
دارو های کاهنده فشارخون
کاربامازپین
امپرازول
فلووکسامین
لوودوپا
هپاتوتوکسیک
اشکال دارویی
Tab : 2.5 mg , 5mg , 10 mg , 15 mg
