گروه دارویی
محصولات خون، افزایش دهنده های پلاسما و خون ساز
پیشینه دارو
اگر فردی مبتلا به آنمی باشد بدین معناست که یا تعداد گلبول های قرمز خونی او کم است و یا مقدار هموگلوبین های موجود در هر سلول خونی آن از حد نرمال پایین تر است. هموگلوبین اکسیژن را از ریه ها به سایر نواحی بدن منتقل کرده و نیز دی اکسید کربن بافت ها را برای دفع به ریه ها منتقل می‌کند. آنمی سبب خستگی، سرگیجه و تنگی نفس می‌شود. افرادی که بیماری های مزمن کلیوی دارند بیشتر ممکن است در خطر آنمی باشند. این بدان دلیل است که کلیه ها به طور نرمال هورمونی به نام اریتروپویتین تولید می‌کنند که سبب القای تولید گلبول های قرمز در بدن می‌شوند. هنگامی که کلیه‌ها نتوانند به درستی کار کنند مقدار کافی از این هورمون به خون وارد نمی‌شود. اریتروپویتین – Erythropoietin با افزایش مقدار هورمون اریتروپویتین که در تولید گلبول های قرمز نقش دارد، به درمان کم خونی کمک می‌کند.
در بعضی از افرادی که تحت درمان دارو های ضد سرطانی یا ایدز هستند دارو های مصرفی ممکن است مانع تولید گلبول های قرمز از مغز استخوان شود. آمپول اریتروپویتین گاهی اوقات برای درمان آنمی در این شرایط نیز استفاده می‌شود.
اریتروپویتین – Erythropoietin با تحریک گیرنده های خود در سلول های مادر گویچه های قرمز در مغز استخوان، تکثیر و تمایز اریتروئید ها را تحریک می‌کند.
موارد مصرف
اریتروپویتین – Erythropoietin به بدن در تولید گلبول قرمز کمک می‌کند. در صورت وجود نارسایی کلیه یا مصرف بعضی دارو ها (برخی از افرادی که تحت درمان دارو های ضد سرطانی یا ایدز هستند)، مقدار گلبول قرمز خون کاهش می‌یابد و آنمی بروز پیدا می‌کند.
داروی اریتروپویتین باعث تحریک تولید گلبول های قرمز می‌شود. اریتروپویتین با تحریک گیرنده های خود در سلول های مادر مولد گلبول های قرمز در مغز استخوان، تکثیر و تمایز اریتروئید ها را تحریک می‌کند.
عوارض دارو
همه دارو ها ممکن است عوارض جانبی ایجاد کنند. اما بسیاری از مصرف کنندگان نیز هیچ نوع عارضه‌ای بروز نمی‌دهند. یک سری از عوارض نیز بعد از گذشت مدت کوتاهی از مصرف دارو، از بین می‌روند. در صورت بروز هریک از عوارض زیر با مصرف داروی اریتروپویتین حتماً با پزشک معالج مشورت نمایید.
-از جمله عوارض اریتروپویتین – Erythropoietin عبارتند از:
سردرد
سرگیجه
بی خوابی
افسردگی
تب
لرز
سرفه
عفونت مجاری تنفسی فوقانی
درد استخوان و مفاصل
درد و یا اسپاسم عضلانی
کاهش وزن
افزایش قندخون
خارش
راش پوستی
التهاب دهان
اختلال در بلع
کاهش پتاسیم خون
لکوپنی
تهوع
استفراغ
سوء هاضمه
اسهال
یبوست
درد و قرمزی در ناحیه تزریق
همچنین مواردی مانند واکنش های آلرژیک، افزایش فشارخون، ورم دست و پا (بر اثر تجمع مایعات) و لخته‌های خونی را پزشک به صورت منظم تحت کنترل دارد. اما اگر علائم مشابهی را در خود احساس کردید سریع به پزشکتان اطلاع دهید.
نکته مهم: اگر هرکدام از علائم زیر را در خود مشاهده کردید، سریعاً به پزشک خود اطلاع دهید:
هرگونه ورم در صورت و دهان، هرگونه مشکل تنفسی، کهیر های شدید پوستی: این علائم می‌تواند نشانه واکنش های آلرژیک دارویی باشد.
سردرد های شدید و مشابه میگرن، احساس سردرگمی، اختلالات بینایی و یا غش: این علائم می‌تواند نشانگر افزایش ناگهانی فشارخون باشد.
خستگی مفرط، فقدان انرژی: این علائم ممکن است نشانه اختلال نادری به نام آپلازی های سلول های قرمز خونی باشد (PRCA)، در این هنگام بدن تولید سلول های قرمز خونی را متوقف می‌کند.
مسمومیت دارویی با داروی اریتروپویتین: اگر متوجه علائمی مانند تنگی نفس و از دست دادن هوشیاری در خود یا فرد دیگری شدید، سریعاً با اورژانس تماس بگیرید.
هشدار دارویی
-در صورت ابتلای بیمار به بیماری ایسکمیک عروقی، ترومبوسیتوز، سابقه تشنج، بیماری های بدخیم و نارسایی مزمن کبدی باید با احتیاط مصرف شود.
-قبل و در طول درمان با این دارو، فشارخون، هموگلوبین و الکترولیت ها باید دقیقاً کنترل شوند.
-سایر عوامل ایجاد کننده کم خونی در نارسایی مزمن کلیوی مثل کمبود آهن یا فولات یا ویتامین B12 باید تصیح شوند.
-در صورتی که در هنگام مصرف دارو، درد مداوم شبه میگرنی بروز کرد، علامت افزایش شدید و ناگهانی فشار خون می‌باشد.
-این دارو ممکن است مقدار مورد نیاز هپارین را افزایش دهد.
-وجود همزمان عفونت ها یا بیماری های التهابی ممکن است موجب تغییر پاسخ درمانی به این دارو شوند.
-در صورتی که فشار خون بیمار کنترل نگردید، مصرف این دارو باید قطع شود.
-در طول مدت مصرف این دارو، در صورت نیاز باید مکمل آهن مصرف شود.
تداخلات دارویی
تداخلات دارویی ممکن است عملکرد و تأثیر دارو ها را تغییر دهد یا باعث افزایش ریسک بروز عوارض جانبی آن ها شود. بنابراین برای مصرف این دارو، لیست تمام دارو هایی که مصرف می‌کنید اعم از دارو های تجویزی و غیرتجویزی (گیاهی، مکمل و …) را با پزشک متخصص خون در میان بگذارید.
-از جمله دارو هایی که با داروی اریتروپویتین تداخل دارند، عبارتند از:
لنالیدومید
پومالیدومید
تالیدومید
ناندرولون
اشکال دارویی
For inj : 10000 , 1000 , 20000 , 2000, 40000 , 4000 , 0.3ml
