گروه دارویی
پیشینه دارو
آمفوتریسین بی – Amphotericin B مانند سایر پلی‌ان های ضد قارچ با تشکیل پیوند با ارگوسترول در غشای سلول قارچ یک کانال غشایی ایجاد می‌کند که موجب نشت یون های تک ظرفیتی مانند (K+, Na+, H+ and Cl−) از عرض غشا می‌شود. البته احتمالاً اثرات دیگری نیز دارد.
مکانیسم اثر آمفوتریسین بی – Amphotericin B تا اندازه ای بخاطر اتصالش به استرول (ارگسترول) موجود در غشاء قارچ می باشد. پلی ان ها نفوذپذیری غشاء را تغییر می دهند که موجب نشت اجزاء سلول و در نتیجه مرگ آن می شود.
موارد مصرف
آمفوتریسین بی – Amphotericin B در درمان آسپرژیلوز، بلاستومیکوز، کاندیدیازمنتشر،کوکسیدیوئیدومیکوز، پاراکوکسیدیومیکوز، کریپتوکوکوز، اندوکاردیت قارچی، کاندیدیاز داخلی چشم، هیستوپلاسموز، سالک، مننژیت قارچی، موکورمیکوز، سپتی سمی قارچی، اسپوروتریکوز منتشر، عفونت های قارچی دستگاه ادراری و مننگوآنسفالیت آمیبی اولیه مصرف می شود.
آمفوتریسین بی – Amphotericin B معمولاً داروی انتخابی در درمان عفونت های قارچی مانند اندوکارویت، مننژیت، پریتونیت یا عفونت های شدید مجرای تنفسی است. این دارو همراه با فلوسیتوزین در درمان عفونت های شدید مصرف می شود.
عوارض دارو
از عوارض شایع آمفوتریسین B کم خونی، کاهش پتاسیم خون، تب ولرز و تهوع واستفراغ، درد معده، درد عضله ومفصل، کم خونی، مسمومیت کلیوی، اختلالات نورولوژیک و خونی، بثورات جلدی و ترومبوفلبیت در محل تزریق می باشند.
هشدار دارویی
-پیش از شروع درمان، نمونه کشت، سابقه دریافت این دارو و گزارشات حساسیت بیمار به دارو بررسی شود.
-عملکرد کلیوی (BUN و سطح کراتینین) در ابتدای درمان ارزیابی شود و سپس در صورت افزایش دوز درمانی، به صورت یک روز در میان و سپس هفتگی پایش شود.
-بیمار از لحاظ عوارض ناشی از انفوزیون (مانند آنافیلاکسی، تب و لرز، تهوع، استفراغ، افت فشار خون، مشکلات تنفسی حاد و لرز شدید) به دقت پایش گردد و لازم است که تجهیزات احیای قلبی ریوی در دسترس باشد. در صورت بروز مشکلات تنفسی حاد، انفوزیون قطع شود.
-الکترولیت ها (خصوصا پتاسیم و منیزیم)، عملکرد کبدی، PT/PTT و CBC پایش گردد.
-علایم هایپوکالمی در بیمار ارزیابی شود (ضعف و گرفتگی عضلات، سرگیجه، تغییرات الکتروکاردیوگرام).
-از لحاظ بروز تداخل با دیگر دارو هایی که منجر به سمیت کلیوی می شوند، مورد ارزیابی قرار گیرد.
-ورودی و خروجی دارو پایش شود.
-در صورتیکه وقفه درمان بیش از یک هفته باشد، درمان مجدد باید با حداقل مقدار مصرف شروع و به تدریج تا مقدار مصرف مطلوب افزایش یابد .
-با تزریق وریدی مقادیرکم کورتیکواستروئید ها قبل و در طی آنفوزیون وریدی آمفوتریسین B احتمال بروز واکنش های تب زا کاهش می یابد. همچنین مصرف استامینوفن ، آنتی هیستامین ها و یا فنوتیازین ها قبل از آنفوزیون آمفوتریسین B عوارضی چون تب، تهوع و لرز ناشی از دارو را کاهش می دهند.
تداخلات دارویی
دارو هایی که ممکن است با دارو زیر تداخل داشته باشند عبارتند از:
ادفوویر , ایمونوگلوبولین وریدی , بتامتازون , پیموزاید , تاکرولیموس , سیکلوسپورین , بومتانید , اتاکرینیک اسید , کانامایسین , تیکوپلانین , زیپراسیدون , مگلومین کامپاند , دوفتیلید , کولیستین , آمی سولپراید , فوسکارنت , دیاتریزوات (آمیدوتریزوئیک اسید) , گالیم نیترات , کوسینتروپین , یوتالامات , بندروفلومتازید , پلازومایسین , آیوکساگلات , بنوریلات , بلونانسرین , درونابینول , دیکلورفنامید , سیکلوپنتیازید , سدیم استیبوگلوکونات , هیدروفلومتیازید
اشکال دارویی
Inj: 50mg
