تعریف بیماری
وبا – Cholera بیماری حاد و اسهالی است که در اثر عفونت روده در نتیجهٔ آلوده شدن به یک نوع باکتری ایجاد میشود. تخمین زده میشود که سالانه ۲,۹ میلیون نفر به این بیماری مبتلا شده و ۹۵،۰۰۰ مرگ در سراسر جهان رخ میدهد. عفونت، اغلب خفیف یا بدون علائم است، اما گاهی اوقات ممکن است شدید باشد. تقریباً یک نفر از هر ۱۰ نفر (۱۰٪) به نوع شدید وبا – Cholera که مشخصهٔ آن اسهال آبکی زیاد، استفراغ و گرفتگی ساق پا است، مبتلا میشوند. در این افراد، از دست دادن سریع مایعات بدن منجر به کمآبی و شوک میشود. در صورت عدم درمان، ممکن است در طی چند ساعت مرگ رخ دهد.
علائم بیماری
اسهال آبکی شدید و متوسط، با دفعات اجابت مزاج غیر قابل شمارش، نبودن دل درد و دل پیچه؛ استفراغ بدون حالت تهوع قبلی؛ گرفتگی عضلات پشت ساق پا؛ عطش فراوان؛ فقدان تب؛ فقدان خون در مدفوع؛ اولین شکایت بیمار احساس پری و غرغر شکم است و سپس اسهال آبکی شبیه به آب برنج بدبو دیده می شود.
علت بیماری
وبا – Cholera توسط باکتریهایی به نام ویبریو کلرا ایجاد میشود. اثرات کشنده این بیماری نتیجه یک سم قوی موسوم به CTX است که توسط این باکتریها در روده کوچک تولید میشود. CTX هنگام اتصال به دیواره های روده، جریان طبیعی سدیم و کلرید را مختل میکند.
هنگامی که باکتریها به دیواره روده کوچک متصل میشوند، بدن شروع به ترشح مقادیر زیادی آب میکند که منجر به اسهال و از بین رفتن سریع مایعات و نمکها میشود.
منابع آب آلوده منبع اصلی عفونت وبا – Cholera است. میوهها، سبزیجات و غذاهای غیر پخته همچنین میتوانند حاوی باکتریهای عامل وبا باشند.
وبا معمولاً از طریق تماسهای معمول از فردی به فرد دیگر منتقل نمیشود.
تشخیص بیماری
با استفاده از نمونهٔ مدفوع میتوان به وبا – Cholera پی برد.
درمان بیماری
نخستین مرحله درمان، نوشاندن آب و الکترولیتها به بیمار است. گام بعدی، دادن آنتیبیوتیک است که هم کمک به کاهش حجم مدفوع میکند و هم مدت بیماری را کوتاه میکند و همچنین سیکل انتقال را کوتاه و قطع مینماید.
برای نوشاندن آب و مایعات توجه به شدت اسهال و وضع کم آبی بیمار لازم است. در اسهالهای خفیف و کم آبی خفیف (زیر ۵٪) دادن آب و الکترولیت خوراکی (ORS) کافی است اگر موجود نبود و یا بیمار تحمل نکرد میتوان از لعاب برنج (۵۰ گرم در لیتر)، نوشابه با نمک و… استفاده کرد.در بیماران با کم آبی شدید (که بیش از ۱۰٪ آب از دست دادهاند:دارای چشمهای کاملاً گودرفته، خواب آلوده، فشار خون و نبض ضعیف،) و همچنین در بیمارانی که استفراغ دارند و یا در بیمارانی که در اغما هستند و همچنین بیماران دارای فلج روده باید سرم تزریق شود.آنتی بیوتیک ها نقش مهمی در کاهش مدت و شدت بیماری وبا – Cholera دارند.
پیشگیری بیماری
آب آشامیدنی سالم استفاده شود.
در مناطقی که دسترسی به آب تصفیه شده و لوله کشی وجود ندارد و از آب چاه ، تانکرها ، آب چشمه ها و …. استفاده می گردد ( مثل مواقع حوادث غیرمترقبه از جمله زلزله ، سیل و جنگ و …. ) ، حتماً قبل از مصرف ، آبجوشانده و یا کلرزنی شود ( استفاده از محلول کلر)
از سبزیجات و میوه جاتشسته شده و ضدعفونی شده استفاده گردد.
قبل از تهیه غذا و توزیع غذا ، قبل ازخوردن غذا ، قبل از دادن شیر یا غذا به کودک حتماً دستها با آب و صابون شسته شود
باید دستها در موارد زیر با آب و صابون به طور کامل شسته شود:
بعد از اجابت مزاج
بعد از شستن و تمیزکردن کودک
از دست زدن به مواد غذایی خام نظیر سبزیجات ، گوشت ، ماهی و مرغ
مصرف غذاهای آماده وغیربهداشتی مثل آب میوه ، معجون ، بستنی ، ساندویچ و شیرموز خودداری گردد.
دست فروشها ( آب زرشک فروشی ها ، گردوفروشی ها ، بلال فروشی ها و …) خرید نکنید.
در آب رودخانه و جوی ها یا استخرهای آلوده شنا نکنید.
دورنگهداشتن موادغذایی از دسترس مگس و آلودگی های دیگر
مصرف یخ غیربهداشتی را خودداری کنید.