بیماری مخملک – scarlet fever

تعریف بیماری

مخملک (Scarlet Fever) بیماری است که می‌تواند در افرادی که به باکتری بنام استرپتوکوک پیوژنز آلوده به استرپتوکوک‌های گروه A مبتلا هستند، ایجاد شود. این بیماری بیشتر کودکان را درگیر می‌کند و معمولاً به صورت عفونت گلودرد استرپتوکوک شروع می‌شود و به دنبال آن راش (ضایعه پوستی) ایجاد می‌کند.
مخملک یک بیماری شایع و خطرناک در قرن نوزدهم بود اما از آن زمان تا کنون نادر شده است و اکنون فقط یک بیماری خفیفی ایجاد می‌کند. با درمان آنتی بیوتیکی، بیشتر کودکان در طی یک هفته بدون هیچ گونه عارضه ای بهبود می‌یابند.

علائم بیماری

علامت اصلی تب مخملک راش (ضایعه پوستی) است. بثورات قرمز همراه با برجستگی‌های کوچکی ظاهر می‌شوند که باعث شده احساسی مانند کاغذ سنباده داشته باشید. معمولاً از زیر بغل شروع گردیده و سپس به بقیه بدن گسترش می‌یابد. اغلب در چین‌های پوستی زیر بغل و کشاله ران بیشتر قابل توجه است. اگر روی بثورات را فشار دهید کم رنگ یا سفید می‌شوند.
پوست صورت نیز ممکن است برافروخته گردد. با این حال، پوست اطراف دهان معمولاً تحت تأثیر قرار نمی‌گیرد. زبان نیز می‌تواند یک پوشش سفیدی ایجاد کند که سپس پوست آن را کنده شده و آن را قرمز و ناهموار می‌کند و ظاهری شبیه توت فرنگی به آن می‌دهد.
همچنین ممکن است علائم گلودرد استرپتوکوک هم وجود داشته باشند که شامل موارد زیر هستند:

گلو درد
تب
سردرد
تهوع و استفراغ
خستگی
غدد گردن متورم

به ندرت درتب مخملک پس از عفونت پوستی، زرد زخم یا ایمپتیگو که به آن زخم‌های مکتب نیز گفته می‌شود رخ می‌دهد که ناشی از استرپتوکوک است. علامت اصلی، بثورات پوستی هستند که توسط پوسته ای عسلی رنگ پوشانده شده و معمولاً در صورت وجود دارند.

علت بیماری

مخملک در اثر عفونت با باکتری‌های استرپتوکوک گروه A ایجاد می‌شود. این باکتری‌ها معمولاً گلو (استرپ گلو) یا پوست را آلوده می‌کنند. سپس باکتری‌ها سمومی ‌را آزاد کرده که باعث التهاب پوست و منجر به ایجاد بثورات می‌شوند.
استرپتوز گروه A در بزاق و مخاط فرد آلوده مشاهده می‌شود. هنگام سرفه، عطسه یا صحبت، قطرات کوچک حاوی باکتری از طریق هوا پخش می‌شوند و ممکن است توسط افراد مجاور تنفس گردند. قطرات ممکن است روی چیزهایی مانند حوله، لیوان یا کارد و چنگال بریزند که در صورت استفاده قبل از شستشو، می‌توانند باعث انتقال عفونت به افراد دیگری شوند.
فقط تعداد بسیار کمی از افراد آلوده به استرپتوز گروه A دچار تب مخملک می‌شوند. در صورت ابتلا به این بیماری، معمولاً ۲ تا ۵ روز طول می‌کشد تا علائم پس از آلوده شدن شروع شوند.

عوارض بیماری

از زمان تولید آنتی بیوتیک، عوارض ناشی از مخملک نادر بوده‌اند. عوارض این عارضه شامل موارد زیر هستند:

تب روماتیسمی
یکی از جدی ترین عوارض تب مخملک، تب روماتیسمی است. این اتفاق می‌افتد زمانی که سم تولید شده توسط گروه استرپتوکوک A باعث التهاب قلب، مغز، مفاصل و پوست شود.
علائم معمولاً ۲ تا ۳ هفته پس از بهبودی از تب مخملک شروع می‌شوند و شامل تب، درد مفاصل، برجستگی‌های کوچک روی پوست و حرکات تند غیر ارادی دست و پا هستند. تب روماتیسمی در استرالیا نادر است و تقریباً فقط در افراد بومی و جزیره تنگه تورس رخ می‌دهد.

گسترش عفونت
سایر عوارض تب مخملک به دلیل انتشار باکتری‌ها به سایر قسمت‌های بدن رخ می‌دهند. این می‌تواند منجر به موارد زیر شود:

اوتیت میانی (عفونت گوش میانی)
سینوزیت (عفونت سینوس)
یک آبسه (مجموعه چرک) در پشت لوزه‌ها

پیشگیری و تشخیص بیماری

مواردی وجود دارند که شما و فرزندتان می‌توانید برای جلوگیری از شیوع عفونت بیماری مخملک انجام دهید. این شامل:

تا ۲۴ ساعت پس از شروع آنتی بیوتیک از مدرسه یا محل کار خود دور مانده و در خانه بمانید.
هنگام سرفه یا عطسه دهان و بینی خود را بپوشانید.
دستان خود را به خصوص پس از سرفه یا عطسه و قبل از خوردن غذا یا تهیه غذا بشویید.
از به اشتراک گذاشتن چیزهایی مانند حوله، فنجان و کارد و چنگال خودداری کنید و هر وقت از ظروف استفاده می‌کنید آن‌ها را بشویید.
تب مخملک معمولاً با آنتی بیوتیک درمان می‌شود. استفاده از آنتی بیوتیک سه مزیت اصلی زیر را به همراه دارد:

آنتی بیوتیک سرعت بهبودی را تضمین می‌کند.
احتمال انتشار عفونت به دوستان و خانواده را کاهش می‌دهد.
به جلوگیری از پیشرفت عوارض کمک می‌کند.

رایج‌ترین آنتی بیوتیک مورد استفاده برای درمان تب مخملک، پنی سیلین است. اگر فردی به پنی سیلین حساسیت دارد، می‌توان از آنتی بیوتیک‌های دیگری استفاده کرد. مهم است که فرد تمام آنتی بیوتیک‌های تجویز شده توسط پزشک را مصرف کند، حتی بعد از اینکه احساس بهبودی پیدا کرد.

تب اسکارلت تا ۲۴ ساعت پس از شروع آنتی بیوتیک مسری است. برای جلوگیری از شیوع عفونت مخملک به سایر کودکان، کودک باید ۲۴ ساعته تحت درمان با آنتی بیوتیک باشد و اگر احساس خوبی نداشته باشد، نباید به مدرسه یا مهد کودک برود.

موارد دیگری که به بهبود کمک می‌کنند شامل موارد زیر هستند:

استراحت زیاد
نوشیدن مایعات فراوان
پاراستامول برای کمک به تب و گلودرد
قرص گلو، شربت و غرغره برای کمک به گلودرد