بیماری قوز قرنیه – Keratoconus

تعریف بیماری

قوز قرنیه – Keratoconus یا کراتوکونوس زمانی اتفاق می‌افتد که قرنیه، یا همان سطح شفاف و گنبدی شکل چشم شما، به تدریج نازک می‌شود و به صورت مخروطی تغییر شکل می‌دهد. به‌طور معمول قرنیه شما که لنز خارجی شفاف یا «شیشه جلوی» چشم است شکلی گنبدی دارد. گاهی ساختار آن به اندازه کافی مستحکم نیست که بتواند شکل گرد و کروی خود را حفظ کند بنابراین به‌صورت مخروطی به سمت بیرون برآمده می‌شود. به این نوع تغییر شکل قرنیه قوز قرنیه – Keratoconus گفته می‌شود.

علائم بیماری

قوز قرنیه – Keratoconus ممکن است با نزدیک بینی و آستیگماتیسم همراه باشد در نتیجه ممکن است موجب عدم وضوح و تاری دید شود. بیمار همچنین ممکن است دچار هاله بینی و حساسیت به نور باشد. بیماران معمولاً در هر بار مراجعه به چشم پزشک نسخه شان تغییر می کند.

علت بیماری

علت دقیق ایجاد قوز قرنیه یا کراتوکونوس هنوز شناخته نشده است. هر چند این بیماری ارثی نیست، اما مالیدن محکم چشم ـ گرچه علت قوز قرنیه نمی باشد ـ ولی در روند ایجاد آن بی تاثیر نیست. به همین دلیل به بیماران مبتلا به قوز قرنیه ، توصیه می شود که از مالیدن چشم های خود بپرهیزند.
سندرم داون نیز می تواند توأم با افزایش احتمال ابتلاء به قوز قرنیه باشد. گرچه شواهدی دال بر فاکتورهای ژنتیکی وجود دارد؛ اما این موضوع به این معنی نیست که اگر شما قوز قرنیه داشته باشید، فرزندتان الزاماً به قوز قرنیه مبتلا خواهد شد. فقط ۱۵% بیماران قوز قرنیه، سابقه فامیلی ابتلاء به قوز قرنیه را دارند.
کراتوکونوس یا قوز قرنیه می تواند در یک یا هر دو چشم بروز کند و اغلب در نوجوانی یا بیست و اندی سالگی ظهور می کند، تا سی و اندی سالگی پیشرفت می کند و در این سنین پیشرفت آن کند یا متوقف می شود. بین سنین ۱۵ تا ۳۵ سالگی در هر زمان ممکن است بیماری متوقف شده یا مجددا پیشرفت کند.

تشخیص بیماری

تشخیص قوز قرنیه – Keratoconus در مراحل اولیه براساس ارزیابی تصویری یا توپوگرافی قرنیه، بررسی ضخامت قرنیه از مرکز به محیط با دستگاه‌های ارب اسکن، پنتاکم یا او سی تی قابل انجام است.
راه درمان قوز قرنیه به محض تشخیص، پیشگیری از پیشرفت و اصلاح بینایی است که در مراحل اولیه شامل تجویز عینک، تجویز لنز‌های تماسی مثل لنز تماسی نرم در مراحل اولیه و لنز تماسی سخت در مراحل پیشرفته، لنز‌های جدید هیبریدی و لنز‌های اسکلرال است، اگر بیماری با این موارد کنترل نشد یا بیمار مایل به زدن لنز‌های سخت نبود، روش بعدی تغییر شکل قرنیه و بازسازی شکل قرنیه است که امروزه به کمک کارگزاری رینگ یا حلقه‌هایی در ضخامت قرنیه به کمک لیزر فمتوسکند با تکنولوژی فمتوسکند لیزر به خوبی قابل انجام است تا شکل و قوس قرنیه دوباره مرتب می‌شود، با این موارد بیمار می‌تواند با عینک یا لنز تماسی دید خوب و کافی پیدا کند.
اگر برای اصلاح بینایی نیاز به عینک باشد و بیمار مایل به زدن عینک نباشد از لنز‌های جدید داخل چشمی مثل ICL و «توریک‌آن» می‌توان استفاده کرد که در بهبود بینایی این افراد بسیار موثر است؛ اگر بیمار به پزشک مراجعه نکند و بیماری پیشرفت کند و باعث لک قرنیه یا کاهش شدید بینایی شود عمل نهایی پیوند قرنیه است که به روش لایه‌ای انجام می‌شود و بیماران کاندید این عمل نباید دچار نگرانی شوند.
(بر اساس صحبت های سید جواد هاشمیان متخصص بیماری‌های چشم، فوق تخصص پیوند قرنیه و جراحی‌های عیوب انکساری)

درمان بیماری

برای درمان قوز قرنیه روش های بسیار زیادی وجود دارد که بنا به تشخیص پزشک متخصص روش بهتر اعمال می شود. در نوع خفیف این بیماری معمولا پزشک متخصص چشم به شما استفاده از عینک یا لنز را توصیه می کند. اما در مراحل پیشرفته تر این بیماری معمولا استفاده از لنزهای سخت با قابلیت نفوذ گاز توصیه می شود. در مواردی که حتی استفاده از لنزهای سخت هم چاره کار نیست، راهکار باقی مانده عمل جراحی پیوند قرنیه می باشد.
از جمله روش های درمان با عمل جراحی می توان به عمل قرار دادن حلقه در داخل قرنیه در بیماری های خفیف، کمک به دید بهتر با عینک است. این روش معمولا به بیمارانی توصیه می شود که عینک تاثیری در دید آن ها نداشته و قرار دادن لنز در چشم نیز برایشان مقدور نیست.
روش دیگر عمل جراحی پیوند قرنیه است که تعداد کمی از بیماران به این عمل نیاز دارند. معمولا این عمل سلامتی کامل را به بیماران باز می گرداند و در بیماری های شدید استفاده می شود. علاوه بر این ها عمل جراحی دیگری با نام عمل پیوند متقاطع بین کلاژن های قرنیه وجود دارد که باعث می شود، فرد دیگر نیازی به عمل جراحی پیوند قرنیه احساس نکند.