تعریف بیماری
سرطان کبد – Liver Cancer تومور بدخیمی بوده که سالانه تعداد بسیاری از مردم را به کام مرگ می کشاند.سرطان کبد در مردان شایعتر بوده و سیروز کبدی یکی از مهمترین عوامل بروز این بیماری می باشد.
انواع بیماری
به طور کلی بیماری سرطان به دو شکل کبد را درگیر می‌کند. در نوع اول سلول‌های بیمار سرطانی از خود کبد هستند و در آن گسترش پیدا می‌کنند. اما در نوع دوم سلول‌های سرطانی ابتدا در سایر اعضای بدن ایجاد شده‌اند و سپس به کبد منتقل می‌شوند. نوع دوم این بیماری شایعتر است.
کبد از چندین نوع سلول مختلف تشکیل شده است. به همین دلیل انواع مختلفی از تومورها می‌توانند در این عضو ایجاد شوند. برخی از این تومورها خوش خیم (غیرسرطانی) هستند و برخی دیگر سرطانی هستند و می‌توانند به سایر قسمت‌های بدن گسترش (متاستاز) پیدا کنند. این تومورها به دلایل مختلف ایجاد می‌شوند درمان‌های گوناگونی دارند. چشم انداز سلامتی یا بهبود به نوع تومور بستگی دارد. تومورهای خوش خیم کبد شایعتر عبارتند از؛
- همانژیوم (Hemangioma)
- آدنوم (adenoma) کبدی
- هایپرپلازی (hyperplasia)
- کیست
- لیپوم (Lipoma)
- فیبروم (Fibroma)
- لایمیوم (Leiomyoma)
هیچ یک از این تومورها مانند سرطان کبد درمان نمی‌شوند. در صورت ایجاد درد یا خونریزی ممکن است لازم باشد با جراحی برداشته شوند.
علائم بیماری
بیشتر افراد در مراحل اولیه ابتلا به سرطان اولیه کبد علائم و نشانه‌های خاصی ندارند. اما با پیشرفت بیماری، ممکن است علائمی همچون از دست دادن وزن بدون دلیل، از دست دادن اشتها، احساس درد در قسمت بالای شکم ، حالت تهوع و استفراغ، ضعف و خستگی عمومی، تورم شکم ریا، تغییر رنگ پوست به رنگ زرد، زرد شدن سفیدی چشم ، مدفوع سفید و گچی ایجاد شود.
علت بیماری
علت بوجود آمدن سرطان کبد این است که تغییراتی (جهش) در DNA سلول های کبدی ایجاد می شود. DNA سلول ماده ای است که دستورالعمل هایی را برای هر فرآیند شیمیایی در بدن شما ارائه می دهد. جهش DNA باعث تغییر در این دستورالعمل ها می شود. نتیجه این است که سلول ها ممکن است رشد خارج از کنترل را شروع کرده و در نهایت تشکیل تومور (توده ای از سلول های سرطانی) را دهند.
تشخیص بیماری
- انواع آزمایشات و راه های تشخیص سرطان کبد که برای تشخیص اولیه سرطان کبد استفاده می شود شامل موارد زیر است:
- آزمایش خون برای تشخیص سرطان کبد. جواب ازمایش سرطان کبد ممکن است ناهنجاری های عملکرد کبد را نشان دهد.
- تشخیص سرطان کبد با سی تی اسکن و سونوگرافی. پزشک شما ممکن است تشخیص سرطان کبد با پردازش تصویر مانند سونوگرافی ، CT و MRI را توصیه کند.
- برداشتن نمونه ای از بافت کبد برای آزمایش (بیوپسی). برای تشخیص قطعی و جلوگیری از تشخیص اشتباه سرطان کبد ، گاهی لازم است که برای تست های آزمایشگاهی ، تکه ای از بافت کبد برداشته شود که به این روش بیوپسی گفته می شود.
- در طی نمونه برداری از کبد ، پزشک شما یک سوزن نازک را از طریق پوست و داخل کبد شما وارد می کند تا نمونه بافتی بدست آورد. در آزمایشگاه ، پزشکان برای یافتن سلول های سرطانی ، بافت را زیر میکروسکوپ بررسی می کنند. نمونه برداری از کبد خطر خونریزی ، کبودی و عفونت را به همراه دارد.
درمان بیماری
بیشتر پزشکان معتقدند درمانی برای سرطان کبد وجود ندارد و بیماری را می توان با رژیم غذایی کنترل کرد و از پیشرفت آن جلوگیری نمود. در ادامه به برخی از روش های درمانی که پزشکان استفاده می کنند اشاره می کنیم:
دارو درمانی: از جمله روش درمانی فوری و ابتدایی که توسط متخصص متبحر جهت جلوگیری از شدت بیماری تجویز میشود، نام داروهای سرطان کبد هم بر اساس شدت و ضعف بیماری برایتان در قالب نسخه ای ارائه می‌دهند.
جراحی: جراحی بهترین درمان در سرطان قابل برداشت موضعی است.
تزریق الکل: در این روش الکل خالص توسط متخصص گوارش از طریق پوست یا جراحی مستقیما به داخل تومور تزریق میشود. الکل سلول‌های سرطانی را خشک کرده و باعث مرگ آن‌ها میشود.
تخریب سلول سرطانی از طریق امواج رادیویی: در این روش از جریان الکتریکی رادیویی برای تخریب سلول های سرطانی استفاده میشود. با استفاده از سونوگرافی یا سی تی اسکن به عنوان راهنما جراح از طریق برش‌های پوستی چندین سوزن نازک را وارد شکم می‌کند هنگامی که سوزن ها به سلول سرطانی رسیدند با جریان الکتریکی گرم می‌شوند و سلول‌های سرطانی را تخریب می‌کند.
ایجاد آمبولی شیمیایی: ایجاد آمبولی شیمیایی روشی از درمان شیمی‌درمانی است از داروهای شیمی درمانی قوی مستقیما در کبد استفاده میشود.
کرایوتراپی: در این روش با استفاده از سرمای شدید سلول‌های سرطانی تخریب می‌شوند.
پرتو‌درمانی: در این درمان با استفاده از امواج انرژی بالا سلول‌های سرطانی تخریب شده و تومور جمع میشود. پرتو تابی از طریق یک وسیله خارج بدن یا از طریق مواد حاوی اشعه که به داخل کبد فرستاده شده انجام میشود.
شیمی درمانی سرطان کبد: در این درمان با استفاده از داروهای قوی شیمی درمانی سلول های سرطانی کشته می‌شوند.
پیوند کبد: در این روش کبد بیمار برداشته شده و یک کبد اهدایی جایگزین آن میشود. پیوند کبد در بعضی افراد با تومورهای کوچک در مرحله اولیه یا در بعضی افراد با تومورهای مجاری کبدی کاربرد دارد.
سورافنیب (نکساوار): این دارو توانایی تومور را در تولید عروق خونی جدید هدف قرار می‌دهد.
پیشگیری بیماری
سیروز کبد وضعیتی است که در آن بافت زخمی به تدریج جایگزین سلول‌های سالم کبدی میشود و ریسک ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. سیروز یک بیماری پیشرفته است که طی سال‌ها به آرامی در حال رشد بوده ودر صورت عدم درمان و ادامه یافتن عملکرد کبد مختل میشود. هنگامی که بافت سالم کبد تخریب و با بافت اسکار جایگزین میشود می‌تواند جریان خون به کبد متوقف شود. سیروز به علت بسیاری از بیماری‌ها مانند هپاتیت و مصرف مداوم الکل ایجاد می شود. در صورت رعایت کردن موارد زیر می‌توان خطر ابتلا به سیروز را کاهش داد:
- پرهیز از مصرف الکل
- کنترل وزن با تمرینات ورزشی و تغذیه سالم
- کاهش استفاده از چربی‌های مضر و نمک
- تزریق واکسن هپاتیت B
- پیشگیری از هپاتیت C
ویدیو ببینید: ۱۲ نشانه مخفی کبد چرب، که هرگز نباید نادیده بگیرید!
