تعریف بیماری
بیماری التهاب ریه یا ذات الریه ، عفونتی است که کیسه های هوا را در یک یا هر دو ریه ملتهب می کند.
در این بیماری که با عنوان پنومونی نیز شناخته می شود ، کیسه های هوا ممکن است از مایع یا چرک پر شده و باعث سرفه همراه با بلغم ، چرک ، تب ، لرز و تنفس دشوار شود. ارگانیسم های مختلفی مانند باکتری ، ویروس و قارچ ها می توانند باعث التهاب ریه شوند .
علائم بیماری
علائم و نشانه های ذات الریه از خفیف تا شدید متفاوت است و به عواملی مانند نوع میکروبی ایجاد کننده عفونت و سلامت کلی بیمار بستگی دارد . علائم و نشانه های خفیف غالباً شبیه علائم سرماخوردگی و آنفولانزا بوده و ماندگاری آنها بیشتر است.
علائم و نشانه های بیماری التهاب ریه ممکن است شامل موارد زیر باشد:
– درد قفسه سینه هنگام تنفس یا سرفه
– گیجی یا تغییر در آگاهی ذهنی (در بزرگسالان بالای ۶۵ سال)
– سرفه همراه با خلط
– خستگی
– تب ، تعریق و لرز بدن
– کاهش دمای بدن به پایین تر از حد طبیعی
– حالت تهوع ، استفراغ یا اسهال
– تنگی نفس
علت بیماری
پنومونی توسط جرم ها (ارگانیسم های کوچکی که می توانند منجر به بیماری شوند) ایجاد می شود. ویروسها، باکتریها، قارچ ها، از جرم های ایجاد کننده پنومونی هستند. این جرم ها معمولاً در ریه افراد سالم وجود ندارند. گاهی اوقات جرم ها توسط جریان خون به ریه ها می رسند ولی اغلب توسط قطرات ریز آب موجود در هوای تنفسی (قطرات تنفسی) به ریه ها منتقل می گردند. منبع این جرم ها افرادی هستند که با سرفه و عطسه کردن باعث انتشار جرم های موجود در قطرات تنفسی خود می شوند.
ویروس آنفلوانزا از جمله شایعترین ویروسهایی است که موجب ایجاد ذات الریه می شود. ویروس کرونا نیز یکی دیگر از ویرسهایی است که در بیمار علائم پنومونی وابسته به ویروس ایجاد می نماید.
عوارض بیماری
ذات الریه ممکن است عوارضی ایجاد کند، به خصوص در افرادی که سیستم ایمنی ضعیف یا بیماری مزمن مانند دیابت دارند.
۱. وخیم شدن شرایط مزمن
اگر از قبل بیماری خاصی دارید، پنومونی می‌تواند آنها را بدتر کند. این بیماری‌ها شامل نارسایی احتقانی قلب و آمفیزم است. برای برخی افراد، پنومونی خطر ابتلا به حمله قلبی را افزایش می‌دهد.
۲. باکتری
باکتری‌های ناشی از عفونت ذات الریه ممکن است در جریان خون گسترش یابد. می‌تواند به فشار خون خطرناک، شوک سپتیک و در برخی موارد نارسایی ارگان منجر شود.
۳. آبسه ریه
آبسه حفره‌ای در ریه‌هاست که حاوی چرک است. با آنتی بیوتیک‌ها قابل درمان هستند. بعضی اوقات ممکن است برای از بین بردن چرک نیاز به تخلیه یا جراحی باشد.
۴. اختلال در تنفس
ممکن است هنگام نفس کشیدن در دریافت میزان کافی اکسیژن دچار مشکل شوید. گاهی به دستگاه تهویه مناسب نیاز پیدا می کنید.
۵. سندرم دیسترس تنفسی حاد
نوعی شدید از نارسایی تنفسی و یک فوریت پزشکی است
۶. افیوژن پلوری
در صورت عدم درمان پنومونی، ممکن است اطراف ریه‌ها و درون پلور مایع جمع شود که افیوژن پلوری نامیده می‌شود. پلور غشای نازکی است که قسمت بیرونی ریه‌ها و قسمت داخلی قفسه دنده‌ها را می‌پوشاند. مایع ممکن است آلوده شده و نیاز به تخلیه داشته باشد.
۷. مرگ
در بعضی موارد، پنومونی می‌تواند کشنده باشد.
درمان بیماری
شکی نیست که پزشک معالج پس از تشخیص بیماری، داروهای گوناگونی تجویز می‌کند که یکی از آنها ممکن است یک نوع آنتی‌بیوتیک باشد. در درمان ذات‌الریه خوردن به موقع آنتی‌بیوتیک و فراموش نکردن حتی یک نوبت در ابتدای بیماری بسیار ضروری است. همچنین، برای مهار تب باید از تب‌بُرهای مناسب استفاده کرد.
در کنار ادامه درمان دارویی کارهای زیر می‌تواند به ما کمک کند:
استراحت در منزل تا رفع تب و بهبود سرفه نه‌تنها به سلامتی ما کمک می‌کند بلکه برای پیشگیری از ابتلای دیگران هم مفید است. یادمان باشد در منزل هستیم که استراحت کنیم نه کارهای عقب‌افتاده را سر و سامان دهیم. استراحت به بدن ما کمک می‌کند که توان لازم برای مبارزه با عامل عفونت را داشته باشد.
تا می‌توانیم مایعات بنوشیم. با نوشیدن مایعات آب کافی به بدن می‌رسد، خلط ریه رقیق می‌شود و خلط بیشتری از ریه خارج می‌شود.
شاید بیمار نفهمد که سرفه چه کمکی به بهبودی وی می‌کند و آن را ناراحت‌کننده بداند. سرفه و خارج نمودن خلط کمک زیادی می‌کند که بیماری زودتر خوب شود. اگر سرفه به‌حدی زیاد است که اجازه نمی‌دهد بیمار بخوابد باید با پزشک معالج مشورت کند.
از هرگونه دود خود را دور نگه داریم. دود سیگار، دود شومینه، آلودگی هوا و امثال آنها.
بخور و افزایش رطوبت هوا می‌تواند به پاکسازی ریه و راه‌های هوایی کمک کند.
با کمی بهتر شدن سریع استراحت را رها نکنید دوره نقاهت عفونت ریه طولانی است و کم‌کم به سلامت کامل باز می‌گردیم.
پاکیزگی را رعایت کنیم. دست‌های خود را مرتب و به‌خوبی بشوییم. هنگام سرفه، داخل آرنج را جلوی دهان بگیریم. جاهایی که زیاد لمس می‌کنیم مانند دستگیره یخچال را مرتب تمیز کنیم.
