تعریف بیماری
گلوکوم – Glaucoma به گروهی از بیماریهای چشمی گفته میشود که در آن عصب بینایی دچار آسیب میشود. میزان دیدی که در اثر گلوکوم – Glaucoma از بین میرود غیرقابل برگشت است. ولی با تشخیص زودرس، پیگیری دقیق و استفاده منظم از داروهای تجویز شده میتوان از آسیب بیشتر جلوگیری کرد. عصب بینایی معمولاً به دلیل افزایش فشار چشم آسیب میبیند. در اثر فشار تعدادی از رشتههای عصبی از بین میرود و در نتیجه کاهش بینایی اتفاق میافتد. اولین مناطق درگیر مناطق محیطی بینایی میباشند.
انواع بیماری
دو نوع اصلی آب سیاه شامل :
گلوکوم با زاویه بسته حاد
گلوکوم مزمن یا اولیه با زاویه باز
علائم بیماری
آب سیاه یا گلوکوم – Glaucoma زاویه باز در اوایل علامت خاصی ندارد و دید حالت طبیعی دارد، همچنین دردی وجود ندارد. با ادامه پیدا کردن بیماری، بیمار متوجه می شود که هرچقدر اشیایی را که جلویش قرار دارند خوب می بیند ولیکن اشیایی را که در کنار آنها قرار داشته اند و باید از گوشه چشم به آنها نگاه کند به خوبی نمی بیند.
بیمار مبتلا به گلوکوم در صورت عدم درمان ممکن است ناگهان متوجه شود که “دید کناری” ندارد. درست همانند این است که از درون لوله ای به اطراف می نگرد. ادامه پیدا کردن بیماری ممکن است سبب از بین رفتن باقی دید حتی در مرکز شود و بیمار به طور کل بینایی خود را از دست بدهد و کور شود.
علت بیماری
در بعضی موارد عامل ایجاد گلوکوم قابل تشخیص است مانند ضربه به چشم، بعضی از اعمال جراحی چشم و بسته شدن زاویه چشم، اما در بسیاری از موارد گلوکوم یک بیماری با علت ناشناخته است و عوامل ژنتیک و محیطی فراوانی در ایجاد آن دخیل هستند.
تشخیص بیماری
تشخیص زودهنگام آب سیاه و گلوکوم می تواند بر کاهش خطرات این بیماری مؤثر باشد. به عنوان یک پرستار سالمند باید در صورت کاهش بینایی فرد سالمند او را نزد پزشک ببرید و یا با مشاهده علائم بیماری هر چه سریع تر مقدمات درمان را فراهم کنید. بهترین روش برای تشخیص آب سیاه معاینه چشمی توسط پزشک است. درواقع کاهش اوقات عدم توجه فرد به علائم موجب می شود تا بیماری به راحتی قابل تشخیص نباشد. به همین دلیل اگر پرستار سالمند هستید یا وظیفه مراقب از سالمند را بر عهده دارید لازم است تا حتماً فرد سالمند را به صورت مرتب برای معاینه تشخیصی نزد پزشک ببرید.
درمان بیماری
در اغلب موارد به جز گلوکوم مادرزادی و گلوکومهای زاویه بسته، درمان با قطرههای چشمی آغاز میشود و در صورتی که گلوکوم با درمان طبی کنترل نشود، باید درمانهای دیگر مانند استفاده از لیزر یا سایر اعمال جراحی انجام پذیرد.
در گلوکوم مادرزادی و گلوکوم زاویه بسته اغلب نیاز به یکی از روشهای جراحی گلوکوم وجود دارد که نوع آن را متخصص چشم پزشک بر حسب شرایط بیمار انتخاب میکند.