تعریف بیماری
کهیر – Urticaria به نقاط و ورمهای قرمز روی پوست اشاره دارد که اغلب ایجاد خارش میکنند. اصطلاح پزشکی کهیر، «اورتیکاریا» است. این بیماری در اندازهها و شکلهای مختلف و در هر مکانی از بدن و در بزرگسالان و کودکان ظاهر میشود. بثورات پوستی ناشی از این عارضه معمولاً خارشدار هستند و گاهی اوقات نیز بیمار احساس سوزش خواهد کرد.
انواع بیماری
کهیرها عموماً به دو نوع دستهبندی میشوند:
کهیر حاد (کوتاهمدت)
کهیر مزمن (بلندمدت)
نتایج تحقیقات گویای این است که کهیر مزمن تقریباً بهصورت روزانه و به مدت شش هفته اتفاق میافتد و معمولاً با خارش همراه است. هر قسمتی از بدن که دچار کهیر – Urticaria میشود، در کمتر از ۲۴ ساعت بهبود مییابد؛ بدون اینکه اثر رنگ پریدگی یا کبودی بر پوست بهجا بگذارد.
علائم بیماری
مناطق متورم به صورت برجستگی هایی روی پوست ظاهر می شوند. این برجستگی ها عموما صورتی یا قرمز بوده و به شکل دایره یا بیضی هستند. اندازه این برجستگی ها از چند میلی متر تا چند اینچ متفاوت است. کهیر ممکن است موجب خارش شدید شود و حاشیه ای قرمز اطراف خود دارد.
کهیر معمولا به صورت دسته ای و اغلب روی صورت یا اندام ها از جمله بازوها، سر دست، انگشتان، پاها و انگشتان پا رخ می دهد.
کهیر غالبا در عرض ۲۴ ساعت ناپدید می شود، اما ممکن است کهیرهای جدیدی ایجاد شود. آن ها معمولا تنها در یک بخش بدن یا روی چند بخش ظاهر می شوند.
علائم معمولا در عرض ۲۴ ساعت ناپدید می شوند، اما گاهی اوقات با ناپدید شدن یک کهیر، کهیر دیگری ایجاد می شود.
در بعضی موارد کهیرها ممکن است تا چند روز باقی بمانند. افراد دچار کهیر مزمن ممکن است ماه ها یا سال ها علائم داشته باشند.
علت بیماری
برخی مواد غذایی (بهخصوص بادامزمینی، تخممرغ، آجیل و صدف)
برخی داروها مانند آنتیبیوتیکها (بهویژه پنیسیلین)، آسپرین و ایبوپروفن
نیش و گزش حشرات
محرکهای فیزیکی مانند فشار، سرما، گرما، ورزش یا قرار گرفتن در معرض آفتاب
مواد لاتکس
تزریق خون
عفونتهای باکتریایی مانند عفونتهای دستگاه ادراری
عفونتهای ویروسی مانند سرماخوردگی، مونونوکلئوز عفونی و هپاتیت
حیوانات خانگی
گردهافشانی گیاهان
برخی از گیاهان مانند بلوط سمی
عوارض بیماری
اکثر موارد کهیر جدی نبوده و باعث هیچگونه عوارضی نمیشوند. البته، خارش شدید ناشی از کهیر، شخص مبتلا را بسیار ناراحت کرده و خارش نیز احتمال عفونتهای باکتریایی پوست را افزایش میدهد.
شوک آنافیلاکسی (آنافیلاکسیس) یک عارضه نادر و بسیار خطرناک است که باعث تورم در صورت، زبان یا گلو؛ مشکل تنفسی و/یا بلع؛ سریع و نامنظم شدن ضربان قلب؛ پایین آمدن فشار خون (شوک)؛ و کاهش سطح هوشیاری میشود. شوک آنافیلاکسی یک وضعیت اورژانسی است که به مراقبتهای پزشکی فوری نیاز دارد.
تشخیص بیماری
اغلب برای تشخیص کهیر شرح کاملی از تاریخچه پزشکی بیمار جهت تعیین محرکهای احتمالی دریافت شده و یک معاینه فیزیکی و همچنین برخی آزمایشها نیز برای اطمینان از دخالت نداشتن سایر عارضهها انجام میشود. در طول بررسی تاریخچه پزشکی، از بیمار سؤالاتی در زمینههای زیر پرسیده میشود:
هر چیزی که علائم کهیر را بدتر یا بهتر کند
بیماریها (اخیراً یا در حال حاضر)
آلرژیهایی که بیمار از آنها اطلاع دارد (خود شخص یا اعضاء خانواده)
داروها (تجویزی یا بدون نسخه، مکملهای رژیمی یا محصولات گیاهی (شامل دوز و تعداد دفعات مصرف)
غذاها، صابونها، پاک کنندهها یا مواد آرایشی جدید
بارداری
فعالیتهای اخیر از جمله مسافرت یا ورزش
سطح استرس
ممکن است بیمار به یک متخصص آلرژی ارجاع شود، و او نیز معمولاً یک آزمایش پوست انجام داده یا یک رژیم غذایی ضدآلرژی را پیشنهاد میکند.
اگر پزشک احتمال دهد یک عارضه زمینهای وجود دارد، آزمایشهایی را انجام خواهد داد. آزمایشهای خون میتوانند تغییرات رخ داده در سلولهای خون و پروتئینها را نشان دهند، آزمایشهای پوست میتوانند به تعیین محرکهای آلرژی کمک کنند و با نمونهبرداری از پوست نیز میتوان التهاب عروق خونی پوست (واسکولیت کهیری) را تشخیص داد. در کل، ممکن است به آزمایشهای زیر نیاز باشد:
آزمایشهای آلرژی (روی پوست یا آزمایشهای خون)
آزمایش خون (برای اطمینان از دخالت نداشتن عفونت یا یک بیماری دیگر)
نمونهبرداری از پوست
برای نمونهبرداری از پوست (بیوپسی)، متخصصِ پوست تکه کوچکی از پوست را برمیدارد تا زیر میکروسکوپ بررسی شود.
درمان بیماری
از محرکها دوری کنید
به پزشک آلرژی مراجعه کنید، کسی که محرکهای کهیر شما را جستجو کرده و ممکن است داروهایی را جهت پیشگیری یا کاهش شدت علام برای شما توصیه کند. اینکه داروی پیشنهادی ایشان از طریق نسخه قابل تهیه است یا بطور آزاد، به شدت عوامل بستگی خواهد داشت، که شامل میزان ناراحتی است که کهیر در شما ایجاد میکند.
دو نوع کهیر وجود دارد: کوتاه عمر (حاد) و بلند عمر (مزمن). هیچکدام تهدید خاصی به شمار نمیآید، اگرچه هر نوع تورمی در گلو یا هر نشانه دیگری که تنفس را محدود سازد، بطور آنی نیازمند مراقبت خواهد بود.
کهیرهای مزمن تقریبا بطور روزانه و به مدت بیش از شش هفته رخ میدهند و عموما خارشدار هستند. آنها معمولا فاقد علت قابل تشخیص هستند.
اگر کهیر شما بیش از یک ماه طول کشید و یا اگر در طول زمان مجددا عود کرد، به پزشک فوق تخصص آلرژی مراجعه کنید. پزشک تاریخچه کهیر را از شما می پرسد و معاینات کلی فیزیکی را انجام میدهد و سعی میکند تا علت علائم شما را مشخص کند.
درمان از کمپرسهای آب سرد جهت رهایی از خارش تا تجویز آنتیهیستامینها و سایر داروها را شامل می شود، نظیر داروهای ضد تورم و داروهایی که ممکن است سیستم ایمنی شما را اصلاح کند.
پیشگیری بیماری
باید در نظر داشته باشید که بیشترین موارد مربوط به کهیر، تنها آزار دهنده بوده و اثرات آن موقتی هستند. آزمایشهای آلرژی میتوانند به پزشک کمک کنند تا او درک کند که بیمار به موادی حساسیت دارد. هنگامی که محرکهای شناسایی شوند، میتوان از این عارضه پیشگیری کرد. اما برخی موارد زیر میتوانند به پیشگیری از این بیماری کمک کنند:
برخی غذاها یا مایعات تحریک کننده را از برنامه غذایی خود جدا کنید.
قرار گرفتن در معرض آلرژنهای موجود در هوا را کاهش دهید.
از مواد شوینده و صابونهای بدون رایحه و رنگ استفاده کنید.
از قرار گرفتن در برابر تغییرات شدید دمایی خودداری کنید.
هنگام استرس یا کار زیاد، دقایقی را به استراحت بپردازید.
لباسهای سبک و گشاد به تن کنید.