به گزارش بانک پزشکان به نقل از روزنامه شهروند، ماجرای پرستاران با قرارداد ۸۹ روزه چیست و چرا تمدید قرارداد آنها به مشکل خورده است؟ کرونا فروکش کرده و آمارهای مرگ‌ومیرهای کرونایی بین ١٠ تا ٣٠ بیمار در روز در نوسان است، اما این خبر برای برخی از پرستاران زیاد هم خوشایند نیست. حالا که کرونا روزهای فرودش را طی می‌کند، دیگر به پرستارانی که از آغاز کرونا پای ثابت دفاع از مردم در برابر ویروس کرونا بودند و قراردادهایشان هر ٨٩ روز تمدید می‌شد، نیازی نیست. دیروز بخشنامه‌ای از سوی وزارت بهداشت در فضای مجازی دست‌به‌دست می‌شد که بر اساس آن قرار است مراکز بهداشتی و درمانی دیگر قراردادهای ٨٩ روزه نداشته باشند.
روند ابتلا به کرونا در ایران کاهش یافته است؛ به تبع این موضوع برخی از گروه‌های پرستاری که از قراردادهای مستمر محروم هستند، در معرض بیکاری قرار گرفته و با خاتمه قرارداد مواجه شده‌اند و برخی نیز در انتظار اتمام قرارداد به‌سرمی‌برند.این در حالی است که به گفته خود مسئولان، وزارت بهداشت در حال حاضر با کمبود بیش از صدهزار نیروی پرستاری دست‌وپنجه نرم می‌کند و تعداد نیروهایی که ٨٩ روزه مشغول به کار هستند حدود ٨هزار پرستار است.شیدا احمری، پرستاری که در یکی از بیمارستان‌های اهواز مشغول به کار است و دو سالی می‌شود که در سانتر کرونا کار می‌کند، می‌گوید: «وقتی که کرونا اوج پیدا کرد، فراخوان داده شد که نیروهای پرستاری که مشغول به کار نیستند به عنوان نیروهای کمکی دوباره مشغول به کار شوند.
من که بعد از به دنیا آمدن فرزندم ترجیح می‌دادم چند وقتی کار نکنم و از دخترم مراقبت‌کنم، با دیدن این فراخوان احساس کردم که پای جان همه مردم در میان است و باید پای ثابت کمک باشم. از همان ابتدا قراردادهای ما ٨٩ روزه بسته می‌شد و مشکلی با این موضوع نداشتم.»او تعریف می‌کند که بعضی از روزها مجبور بودم به دلیل ترس از انتقال بیماری به دخترم به خانه نیایم و در بیمارستان بمانم. خودم دو بار به‌شدت کرونا گرفتم و حالم بد شد، اما آمده بودم که بمانم.
احمری توضیح می‌دهد که در برخی از روزها شرایط بیماری در اهواز به‌شدت وخیم بود، اما با این وجود خیلی‌ها مانند من با وجود آنکه شرایط استخدامی برایشان مهیا نبود، به امید اینکه در آینده شرایط بهتر می‌شود، ماندند.او با اشاره به اینکه در حال حاضر که کرونا کمتر شده و آمارها کاهش پیدا کرده است، قراردادهای ما دیگر تمدید نمی‌شود، ادامه می‌دهد: «بی‌انصافی است. حالا که دخترم کمی بزرگ شده و می‌توانم در مهد او را نگه‌دارم و کارم را ادامه دهم، به ما می‌گویند دیگر تمدید قرارداد نمی‌شویم.
این در شرایطی است که وزارت بهداشت اعلام کرده که ده‌ها هزار پرستار نیاز دارد و این قابل توجیه نیست.»محمد شریفی‌مقدم، دبیرکل خانه پرستار بر این باور است که این اتفاق ظلم به پرستار است و این ماجرا در حالی در حال رخ دادن است که با کمبود شدید نیروی پرستاری روبه‌رو هستیم.او توضیح می‌دهد که بیش از ٨هزار پرستار با قرارداد ٨٩ روزه مشغول به کار هستند و این بیکاری در حالی صورت می‌گیرد که کمبود نیروی پرستار هر روز جدی‌تر می‌شود، چراکه به موازات افزایش تعداد تخت‌های بیمارستانی، پرستار به کادر بیمارستان‌ها اضافه نشده و پرستاران ناچار به اضافه‌کاری اجباری هستند. قرار بر این بود تا ۱۹هزار پرستار در سال‌های ۹۸ و ۹۹ در بخش دولتی استخدام شوند، اما منابع مالی برای تامین اعتبار این میزان استخدام هنوز به طور شفاف مشخص نشده است. این همه درحالی است که فعالان صنفی پرستاری از نیاز و ضرورت جذب حدود ۳۰هزار نیروی پرستار بیکار سخن می‌گویند.
او توضیح می‌دهد که وزارت بهداشت با پیگیری‌های سازمان نظام پرستاری، مجوز استخدام حدود ۵۲هزار پرستار را صادر کرده، اما براساس آمارهای موجود تاکنون حدود ۱۳هزار پرستار به‌طور قطعی استخدام و جذب شده‌اند. وضعیت حدود ۳۵هزار پرستار دیگر هنوز مشخص نشده و درگیر فرآیندهای استخدامی و اداری هستند. این یعنی نه‌تنها جمعیت کثیری در صف انتظار استخدام هستند، بلکه جمعیت کثیری از پرستاران ۸۹روزه هم با بحران اشتغال دست‌وپنجه نرم می‌کنند.
پرستارها فاکتوری به نام امنیت شغلی ندارند
بحث امنیت شغلی موضوعی پراهمیت برای هر فرد به‌شمار می‌رود. در شرایطی که نیروی کار مطمئن باشد که با تغییر شرایط اجتماعی و اقتصادی وضعیت کاری‌اش تغییر نمی‌کند، قطعا با آرامش بیشتر و بدون استرس به کار خود ادامه خواهد داد و این امر می‌تواند روی کیفیت کار فرد نیز تاثیر بگذارد.شریفی‌مقدم توضیح می‌دهد که درحالی‌که کمبود کادر پرستاری در بیمارستان‌های وابسته به دانشگاه‌های علوم‌پزشکی همیشه وجود دارد و موضوع جدیدی نیست، اما در بحران کرونا بیش از همیشه به چشم آمد. به همین دلیل زیرمجموعه‌های این دانشگاه فراخوانی برای به‌کارگیری نیروی داوطلب دادند و پرستاران داوطلب با قراردادهای کوتاه‌مدت استخدام شدند و اینک با به‌سرآمدن دوره بحران، قراردادهای آنها نیز تمدید نمی‌شود.
الزامی برای تمدید این قراردادها وجود ندارد
اما ماجرا از سوی دیگر نیز قابل بررسی است. بسیاری از مسئولان در حوزه وزارت بهداشت بر این باورند که این قراردادها کاملا قانونی است و هیچ الزامی هم برای تمدید آن وجود نخواهد داشت.زیرا آنها پرستارانی بودند که شاغل نبودند و «در قالب قراردادهای ۸۹ روزه به کار گرفته شدند. در صورتی که مجوز استخدامی صادر شود، اولویت با پرستارانی است که به شکل ۸۹ روزه در بحران کرونا مشغول به کار شدند. تمدید این قراردادها در محدوده اختیارات وزارت بهداشت نیست.شریفی‌مقدم نیز در این‌باره بر این وضع صحه می‌گذارد که با وجودی که برخی از مسئولان به امتیاز حضور در خط مقدم کرونا اشاره کرده‌اند، اما عملا هیچ اتفاقی در این میان رقم نخورده و حالا این افراد در آستانه بیکارشدن هستند.
شریفی‌مقدم تاکید می‌کند که این وضعیت برای طرحی‌ها نیز رخ داده است. در این دو سال بلافاصله بعد از پایان طرح دوباره با آنها قرارداد می‌بستند، اما همین چند روز پیش اعلام کردند که نیروهای طرحی باید بلافاصله بعد از پایان طرح در نوبت برای تمدید آن باقی بمانند.او توضیح داد که در چند روز گذشته تجمعاتی نیز توسط این پرستاران در برخی از استان‌ها انجام شده است تا شاید صدای‌شان شنیده شود. زیرا آنها بر این باورند که در این مدت ایثارگرانه تلاش کردند و این حق‌شان نیست که با فروکش‌کردن کرونا شغل خود را از دست بدهند.
او با تاکید بر اینکه جامعه پرستاری در دوران کرونا بیش از ١۶٠ شهید مدافع سلامت داشت، ادامه می‌دهد که حدود ٧٠٠نفر از پرستاران در این مدت پس از ابتلای شدید به کرونا دیگر قادر به کارکردن نیستند و توان زندگی عادی خود را نیز از دست داده‌اند، این در حالی است که اکثریت قریب به اتفاق کادر درمان نه‌تنها یک‌بار که بارها به کرونا مبتلا شدند و سختی‌های زیادی را در این مدت متحمل شدند. شریفی‌مقدم تاکیدمی‌کند که پرستار باید امنیت شغلی داشته باشد و نباید با پرستار مانند کارگرهای فصلی برخورد کرد.
قانون کار و پرستاران
وضع این پرستاران را که نیروی کارگر به حساب می‌آیند، باید با قواعد قانون کار بررسی کرد. براساس ماده ۷ قانون کار، قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که به موجب آن کارگر در قبال دریافت حق‌السعی کاری را برای مدت موقت یا مدت غیرموقت برای کارفرما انجام می‌دهد. طبق تبصره ۲ ماده ۷؛ در کارهایی که طبیعت آنها جنبه مستمر دارد، در صورتی که مدتی در قرارداد ذکر نشود، قرارداد دائمی تلقی می‌شود.فعالان صنفی معتقدند که پرستاری نیاز همیشگی در جامعه است و استمرار دارد، چرا در چنین شرایطی این گروه از حق خود محروم هستند؟
پیگیر هستیم
ابوالفضل جاریانی عضو هیأت مدیره انجمن پرستاری کشور نیز توضیح می‌دهد که وقتی کرونا به اوج خودش رسید، فراخوانی برای جذب نیروی پرستاری داده شد که بر اساس آن پرستارانی که مشغول کار نبودند، به کار دعوت شدند.اما قراردادهای آنها ٨٩ روزه بسته شد و هر بار که کرونا فروکش می‌کرد، بحث عدم به‌کارگیری آنها مطرح می‌شد، اما با بالا رفتن آمارها دوباره قراردادهای آنها تمدید می‌شد. او توضیح داد که وعده‌هایی داده شد که براساس آن قرار بر این بود که در زمان نیاز به جذب نیرو از این نیروها استفاده شود، اما نه‌تنها هیچ اقدام موثری برای این ماجرا صورت نگرفته است، بلکه طبق دستورالعمل جدید بحث تمدید قراردادهای مجدد آنها منتفی شده است. او توضیح می‌دهد که ما به عنوان صنف با معاونت پرستاری پیگیر این ماجرا هستیم و اگر به نتیجه نرسیم، قطعا از دیوان عدالت اداری کمک می‌گیریم.
