مهمترین عامل محیطی تاثیرگذار روی قد نوع و میزان تغذیه است. پیروی از یک رژیم متنوع و متعادل شرط لازم برای دستیابی به حداکثر استعداد ژنتیک برای افزایش طول استخوانهاست
به گزارش بانک پزشکان به نقل از ویکی هو، قد بلند که باشی بیشتر به چشم میآیی! کارهای بیشتری میتوانی انجام دهی و موقعیتهای بیشتری در انتظارت خواهد بود! قد بلندی این روزها یک امتیاز مهم در جنبههای مختلف زندگی به شمار می آید.
از شغل آینده گرفته تا جلسه خواستگاری، قدبلندها همیشه شانس بیشتری در موفقیت داشتهاند. از طرف دیگر قد هر فرد آینه سلامت جسمانی اوست. پس حالا که شاید خودمان قد بلند نشدهایم چه کار کنیم فرزندانمان قدبلندی داشته باشند؟! متخصصان در این مورد توضیح میدهند.
تغذیه مناسب در رشد قد کودک امری ضروری است
غذای سالم داشته باشید. غذا می تواند انرژی لازم برای گذراندن روز را به کودک شما بدهد، اما به رشد بدن او نیز کمک می کند. دریافت ویتامینها و مواد معدنی مورد نیاز بدن با خوردن وعدههای غذایی سالم و منظم و میانوعدهها میتواند به رشد سریعتر قد کودک شما کمک کند.
توجه داشته باشید که کودکتان هر روز صبحانه، ناهار، شام و دو میان وعده سالم میل کند. این کار اطمینان حاصل می کند که بدن او انرژی کافی برای گذراندن روزش را دارد و آن را تشویق به رشد می کند.
غذاهای او را از پنج گروه غذایی مختلف انتخاب کنید ؛ چرا که کودکتان برای رشد به ویتامین ها و مواد معدنی مختلفی نیاز دارد. او می تواند با خوردن انواع غذاها از پنج گروه غذایی هر روز آنچه را که نیاز دارد به دست آورد.
پنج گروه غذایی عبارتند از:
- میوه ها
- سبزیجات
- پروتئین های بدون چربی
- غلات
لبنیاتمطمئن شوید که در هر وعده غذایی گزینه های مختلف غذایی را انتخاب کنید تا فرزندتان مواد مغذی کافی برای رشد دریافت کند.
- میوه ها و سبزیجاتی مانند توت فرنگی، زغال اخته، سیب، کلم بروکلی، اسفناج و سیب زمینی را انتخاب کنید. پروتئین های بدون چربی مانند مرغ، ماهی و تخم مرغ گزینه های خوبی برای کمک به رشد کودکتان هستند.
- می توانید با اضافه کردن نان سبوس دار و پاستا به رژیم غذایی او، احتیاج او را به غلات تامین کنید.
توجه داشته باشید که کودکتان بین وعده های غذایی دو میان وعده سالم بخورد.
برخی از میان وعده های خوب عبارتند از:
- پنیر رشته ای کم چرب
- ماست
- تکه های پرتقال
- سیب
میان وعده های سالم به شما کمک می کند بین وعده های غذایی سیر بمانید و همچنین از خوردن غذاهای ناسالم اجتناب کنید.مطمئن شوید که ویتامین ها و مواد معدنی کافی برای رشد دریافت می کند.
هر روز برای هر وعده غذایی کودکتان برنامه خاصی بنویسید. به عنوان مثال، می توانید بنویسید: «دوشنبه: نان تست گندم کامل با کره بادام زمینی، یک لیوان آب پرتقال برای صبحانه؛ تکه های سیب برای یک میان وعده صبحگاهی؛ ساندویچ مرغ، سبزیجات خرد شده و دیپ و یک لیوان شیر برای ناهار؛ پنیر رشته ای و کراکر برای میان وعده بعد از ظهر؛ گوشت کامل پخته شده، سبزیجات بخارپز و سالاد برای شام؛ فنجان زغال اخته و تمشک برای دسر»
در طول روز او را تشویق به نوشیدن مایعات سالم بکنید. درست مانند غذا، نوشیدن مقدار کافی نوشیدنی به رشد سریعتر بدن کمک میکند. آب بهترین انتخاب است. اما حتی شیر، آب میوه و نوشیدنیهای ورزشی نیز میتوانند به رشد قد کودکتان کمک کنند.
دقت داشته باشید که مقدار توصیه شده را هر روز بنوشد. پسران بین ۹ تا ۱۳ سال باید روزانه ۱۰ فنجان و دختران هم سن و سال ۸ فنجان بنوشند.
پسران ۱۴ تا ۱۸ سال باید روزانه ۱۴ فنجان و دختران بین این سنین ۱۱ فنجان بنوشند.
خوردن غذاهای مغذی مانند میوه ها و سبزیجات می تواند ۲ تا ۳ فنجان آب به کل روزانه شما اضافه کند.
به کودکتان توصیه کنید که هر زمان که می تواند غذاهای سالم را انتخاب کند. به عنوان مثال به او بگویید که اگر می خواهد قد بلند تر شود، سالاد به جای سیب زمینی سرخ شده به او کمک می کند سریعتر رشد کند و مرغ کبابی بهتر از چیزبرگر است.
از آنها بخواهید تا با کمک به انتخاب های سالم و پختن غذا به شما در دریافت مواد مغذی مورد نیاز کمک کنند. مشارکت دادن کل خانواده میتواند همه را کمی سالمتر و شاداب تر کند.
از کودکتان بپرسید که آیا تمایل دارند با شما به خرید بیایند؟ همه شما می توانید در مورد برنامه ریزی غذا و وعده های غذایی با هم تصمیم بگیرید. مطمئن شوید که غذاهای هر پنج گروه را در نظر بگیرید.
- ویتامین کودکان را فراموش نکنید. اگر نگران این هستید که فرزندتان ویتامین کافی دریافت نمی کند، می توانید علاوه بر داشتن یک رژیم غذایی سالم، از ویتامین های کودکان نیز استفاده کنید. همیشه قبل از مصرف هر گونه ویتامین یا سایر داروها با پزشک صحبت کنید.
با این حال، کودکتان می تواند بیشتر ویتامین ها و مواد معدنی خود را از غذاها و نوشیدنی ها دریافت کند. این کار آسان است؛ اگر هر روز انواع غذاهای سالم بخورد و به اندازه کافی بنوشد.
- از مگاویتامین ها، مکمل ها، هورمون ها یا هر چیزی که برای کودکان بی خطر نیست دوری کنید. اینها ممکن است به سلامت فرزندتان آسیب برساند و مانع از افزایش قد او شود.
لازم است کودکتان تحرک کافی داشته باشد
فعالیت های بدنی انجام دهد. درست مانند تغذیه، ورزش یا حتی حرکت کردن برای افزایش قد مهم است. ورزش کردن یا حتی پیاده روی به ساخت استخوان ها و ماهیچه های شما کمک می کند که باعث می شود قد کودکتان نیز بلند تر بشود. سعی کنید و هر روز با یکدیگر نوعی فعالیت بدنی انجام دهید.
هر روز حداقل یک ساعت فعالیت متوسط انجام دهید. می توانید کارهایی مانند دویدن، شنا کردن، دوچرخه سواری یا حتی پیاده روی انجام دهید.
او را تشویق کنید به یک تیم ورزشی یا باشگاه درون مدرسه ای در مدرسه خود بپیوندد.
حرکات کششی بسیار مفید هستند. چرا که همانطور که در طول روز راه می روید یا می نشینید، استخوان های ستون فقرات به هم فشار می آورند. این کار شما را در پایان روز کمی کوتاهتر میکند. انجام برخی حرکات کششی در صبح، بعد از ظهر و عصر می تواند در طول روز باعث افزایش قد شود.
- با یکدیگر روبهروی دیوار بایستید و پشتتان به آن باشد. دستان خود را تا جایی که می توانید در هوا بلند کنید. همچنین می توانید با پشت به دیوار بنشینید، بازوهای خود را بالا بیاورید و به جلو خم شوید تا انگشتان پا را لمس کنید. هر کشش را ۵ تا ۱۰ ثانیه نگه دارید و ۱۰ بار تکرار کنید.
- روی زمین بنشینید و پاهای خود را از هم باز کنید. باسن خود را به جلو خم کنید و دستان خود را به سمت بیرون بکشید تا هر یک از پاهای خود را لمس کنید. کشش را برای ۵-۱۰ ثانیه نگه دارید و ۳-۴ بار تکرار کنید.
در کنار هم یوگا را امتحان کنید. انجام کمی یوگای ملایم می تواند بدن شما را کشش دهد. حتی اگر هرگز یوگا انجام ندادهاید، فقط یک یا دو حرکت میتواند باعث کشش و بلندتر شدن قد کودکتان شود.
استفاده از وسایل دیجیتالی مثل کامپیوتر و تبلت، به حرکت و رشد فرزندتان کمکی نمی کند.برای استفاده از این نوع وسایل، برنامهریزی کنید.
به یاد داشته باشید که برخی اوقات کودک لازم است استراحت کند، این نیز بخش مهمی از فرآیند رشد است.
صحیح ایستادن را به کودکتان آموزش دهید
نحوه ایستادن شما نه تنها می تواند بر روی قد شما تأثیر بگذارد، بلکه بر رشد قد شما نیز تأثیر می گذارد. صاف ایستادن و نشستن روی یک صندلی با پشتی می تواند مطمئن شود که به درستی بایستید و به بلندتر شدن قد کمک کند. پس فراموش نکنید که به دلبندتان درست ایستادن را یاد بدهید.
- به او یادآوری کنید که از نشستن با شانه های خمیده به سمت جلو یا خمیده خودداری کند که می تواند باعث کج شدن ستون فقرات شود. لازم است شانه های خود را به عقب بکشد و شکم خود را برای بهترین حالت قرار دهد.
او لازم است استراحت کافی داشته باشد. همانطور که حرکت دادن بدن برای رشد مهم است، استراحت کافی نیز به آن اهمیت دارد. خواب کافی به بدن کمک می کند تا از روز گذشته بهبود یابد و بهتر رشد کند. به یاد داشته باشید که خواب نیز بدن شما را به حالت قد بلندتر باز میگرداند.
- هر شب لازم است کودک بین ۱۰ تا ۱۲ ساعت بخوابد. اگر احساس خستگی می کند یک چرت کوتاه ۳۰ دقیقه ای در روز داشته باشد. همچنین می توانید یک فعالیت آرامش بخش انجام دهد که نیازی به حرکت زیاد یا استفاده از مغز ندارد.
به اعضای خانواده خود نگاه کنید. ژنتیک نقش مهمی در تعیین قد کودک دارد. به عنوان مثال، اگر هر دو والد قد بلندی نداشته باشند، ممکن است کودک در نهایت قد بلندی نداشته باشد.
به او یادآوری کنید که غیر از قد چیزهای شگفت انگیز دیگری نیز در وجود خود دارد، سعی کنید و روی چیزهایی مانند موهای زیبا یا کاری که به خوبی انجام می دهد تمرکز کنید.
اگر نگران قد کودکتان هستید، یک وقت ملاقات با متخصص کودکان بگیرید. یک متخصص پزشکی نه تنها می تواند مطمئن شود که کودک شما به اندازه کافی رشد می کند، بلکه می تواند مشکلات احتمالی را که مانع رشدش می شود را نیز تشخیص دهد. یک پزشک همچنین ممکن است بتواند نکاتی را برای رشد سریعتر قد به شما ارائه دهد.
پزشک شما ممکن است بتواند به شما اطمینان دهد که گاهی فقط صبور بودن تنها کاری است که باید انجام دهید. بلوغ بر رشد تأثیر می گذارد و می تواند در زمان های مختلف برای افراد مختلف اتفاق بیفتد.
پزشک شما همچنین می تواند به شما نشان دهد که فرزندتان در مقایسه با همسالان خود از نظر قد در چه صدکی قرار می گیرد. سپس می توانید با هم از این اطلاعات برای بحث در مورد مسائل احتمالی استفاده کنید.
مهمترین عامل موثر بر قد
پروتئین به خصوص نوع حیوانی آن از اجزای اصلی مورد نیاز برای رشد است. گوشت و تخممرغ منبع اصلی تامین پروتئین حیوانی هستند. کلسیم نیز عنصر اصلی در ترکیب استخوان بوده و بدون رسیدن میزان کافی آن در رژیم غذایی، رسیدن به بالاترین ظرفیت وراثتی طول استخوانی میسر نیست. شیر و لبنیات همچنین کلم و مرکبات از منابع اصلی این عنصر هستند. علاوه براین، ترشح هورمونهای موثر در رشد و ساخت بستر استخوانی و عضلات، مستلزم تامین ویتامینها و عناصر دیگری مانند روی، منیزیوم، آهن و فلوئور است. انجام حرکات ورزشی و کششی مانند یوگا، بارفیکس و امثال آنها نیز میتواند تا حدودی به این امر کمک کند.
به خاطر قدبلندی، فرزندتان را چاق نکنید!
رعایت برنامه مناسب خواب موجب ترشح منظم هورمون رشد میشود. خواب نامنظم همچنین بیداری در شبها و خوابیدن تا دیروقت با ایجاد اختلال در روند ترشح هورمون رشد میتواند نوجوانان را در دستیابی به قد واقعی ناکام بگذارد. باید خاطرنشان کرد که کماکان عامل وراثتی اصلیترین عامل تعیین میزان قد افراد است. در واقع ما برای قد افراد یک محدوده را در نظر میگیریم که رعایت نکات تغذیهای و ورزشی تنها میتواند ما را از حداقل این محدوده دور و به حداکثر آن نزدیک کند. اشتباه رایجی که در این خصوص رخ میدهد این است که افراد تصور میکنند هر چه مواد مورد نیاز برای رشد را بیشتر در اختیار فرزندان شان قرار دهند موجبات بلند قدتر شدن آنها را فراهم میسازند و با همین هدف شیر، لبنیات، گوشت و میوهجات بیشتری در اختیار آنان قرار میدهند.
غافل از اینکه مصرف بیش از حد این مواد نه تنها افزایش قدی را در پی نخواهد داشت بلکه با ایجاد چاقی در آنها در وضعیت ترشح هورمونی آنها تاثیر گذاشته و افزایش قد را مختل میکند. پس اگر به افزایش قد فرزندانمان علاقهمندیم باید از بروز چاقی در آنها پیشگیری یا برای درمان آن اقدام کنیم. داروها و روشهای موجود در بازار که با هدف افزایش قد و عمدتا از مبادی غیرقانونی مانند شبکههای ماهوارهای یا عطاریها عرضه میشوند نیز هیچ تاثیری در این خصوص ندارند. عمده این داروها ترکیبات مولتی ویتامینی است که به شرط رعایت یک الگوی صحیح غذایی، بدن نیازی به مصرف آنها ندارد.
دخترها تا ۱۷ سالگی و پسرها تا ۱۸ سالگی وقت دارند!
رشد قدی از دوران جنینی داخل رحم آغاز میشود و بعد از آن هم ادامه پیدا میکند. طوری که بعد از تولد دردو سال اول بیشترین رشد را داریم. در زمان تولد بچهها به طور متوسط حدود ۵۰ سانتیمتر قد دارند. در سال اول ۵ سانت و در سال دوم ۱۲ تا ۱۳ سانت دیگر به آن اضافه میشود.
بعد از آن سرعت رشد کم میشود و تا زمان بلوغ حدودا سالی ۶ سانتیمتر به طول قد اضافه میشود. در زمان بلوغ نیز جهش رشد قد را داریم که در دخترها حدود ۲۰ تا ۲۵ سانتیمتر و در پسرها حدود ۲۵ تا ۳۰ سانتیمتر به طول قدشان اضافه میشود. زمان بسته شدن صفحه رشد در دخترها بین ۱۵ تا ۱۷ سالگی و در پسرها بین ۱۶ تا ۱۸ سالگی است. بعد از بسته شدن صفحه رشد دیگر افزایش رشد قد نداریم و هرگونه تبلیغی منبی بر افزایش قد بعد از بلوغ بیشتر شبیه به کلاهبرداری است. درکل تبلیغاتی که در مورد داروها، صندلهای افزایش قد و… میشود، پایه و اساس علمی ندارند.
فرمولی برای محاسبه قد فرزندان
مهمترین مسئله در مورد رشد قدی هر فرد، ژنتیک و قد پدر و مادر اوست. افراد میتوانند تا حدودی رشد قدی خود را محاسبه کنند. برای این کار باید معدل قد پدر و مادرشان را اگر پسر هستند به علاوه عدد۵/۶ و اگر دختر هستند منهای عدد ۵/۶ کنند. عددی که به دست میآید قد حدودی آنها را نشان میدهد.
ورزش نیز با طول قد ارتباط دارد اما نوع آن خیلی مهم نیست. ورزش باعث تحریک ترشح هورمون رشد و تقویت استخوانسازی و تراکم استخوان میشود؛ به خصوص ورزشهایی که در آنها وزن روی پا فشار میآورد مثل ورزشهای هوازی و ورزشهای پرشی، والیبال، بسکتبال و… . بلند کردن موی فرزندان نیز بر رشد قد تاثیری ندارد و این موضوع یک خرافه است.
بلوغ زودرس قد را کوتاه نگه میدارد
یکی از موارد موثر بر قد، سن بلوغ است. هرچه بلوغ زودتر اتفاق بیفتد جهش رشدی قد سریعتر خواهد بود و اگر قد کودک را در همان لحظه با همسالان خودش مقایسه کنیم میبینیم از همه بلندتر است اما وقتی صفحات رشدش بسته میشود بقیه افراد رشد میکنند و او دیگر افزایش قد پیدا نمیکند.
بنابراین چنین افرادی در زمان بلوغ از بقیه بلندترند اما معمولا در آینده نسبت به بالغین دیگر کوتاهتر خواهند بود. در بررسی بلوغ از جداول و منحنیهای رشد استفاده میشود تا اگر قد فرد پایینتر از این منحنیها باشد ارزیابی آزمایشگاهی و رادیولوژی انجام شود. برای تعیین سن استخوانی فرد معمولا عکس مچ دست گرفته میشود و بعد براساس سن تخمین زده میشود که آیا نیاز به درمان و به تعویق انداختن بلوغ هست یا خیر. نکته دیگر سرعت رشد است. ممکن است فرد براساس ژنتیک قد کوتاهی داشته باشد اما سرعت رشدش مناسب باشد. این افراد را ممکن است فقط تحت نظر بگیریم و تحت درمان دارویی قرار ندهیم.
شرایط عاطفی در بلندی قد موثر است!
از دیگر مولفههای تاثیرگذار در قد فرد، بیماریها و شیوه تغذیه است. افرادی که دچار سوءتغذیه هستند یا بیماریهای گوارشی و سوءجذب دارند ممکن است قد کوتاهی پیدا کنند. وضعیت عاطفی نیز در رشد قد موثر است. دیده شده افرادی که در پرورشگاه بزرگ میشوند و از محبت خانواده به دور هستند قد کوتاه تری دارند. علاوه براین اختلالاتی مثل کمکاری تیروئید، پرکاری غده فوق کلیه، کمبود هورمون رشد، کمکاری غدد جنسی، عفونتهای مزمن ادراری، نارساییهای مزمن کلیه، کبد، قلب و… همگی میتوانند بر قد تاثیر بگذارند.
در واقع قد معرف و آینه تمام نمای سلامت فرد است. پس میتوان با درمان این بیماریها یا به تعویق انداختن بلوغ رشد قدی فرد را افزایش داد. هورمون رشد فقط تا زمانی که صفحه رشد باز است تاثیرگذار است و بعد از آن از تاثیرش کاسته میشود. از زمانی که دخترها عادت ماهانهشان شروع میشود به طور متوسط ۲ تا ۷ سانتیمتر دیگر به طول قدشان اضافه میشود اما مشخص نیست این میزان ۲ سانتیمتر باشد یا ۷ سانتیمتر. پس قبل از بلوغ باید به پزشک مراجعه کرد و اگر لازم بود تحت درمان قرار گرفت.
کفشهای افزایشدهنده قد بیارزش نیستند
کفشهایی که با عنوان افزایشدهنده قد به فروش میرسند معمولا لاستیک کفشان خاصیت الاستیک دارد. یعنی با هر قدم این لاستیک جمع و باز میشود، مثل اینکه روی یک تشک بادی بالا و پایین بپرید. بنابراین قدرت تحرک را بالا میبرند و شخص به راحتی میتواند قدم بزند.
پس نوعی فعالیت فیزیکی و حرکت کششی ایجاد میکند و به اندازه یک ورزش کششی ارزش دارد. به هر حال نمیتوان گفت تاثیر مستقیم روی قد دارد. فقط تحرک شخص را تسهیل میکند و کسی که به اندازه کافی تحرک دارد قدرت رشدش بیشتر خواهد بود. نکته دیگر نحوه خوابیدن است. کودکان بهتر است در حالت گوله نخوابند و عادت کنند به پشت و در یک راستا بخوابند. همچنین باید خواب کافی داشته باشند. بدنی که برای مثال ۱۸ تا ۲۰ ساعت در بیداری به صورت عمود قرار گرفته بالاخره آسیب میبیند اما فردی که فرصت دارد برای ۶ تا ۸ ساعت بخوابد و بدنش را در حالت افقی قرار دهد، تاندونها و عضلاتش به اندازه کافی استراحت میکنند و میتوانند در ساعات بیداری عملکرد بهتری داشته باشند