درمان ارتودنسی یکی از مراحل حیاتی برای دستیابی به دندانهایی مرتب و زیبا است که میتواند تأثیر بسزایی بر لبخند و سلامت دهان و دندان شما داشته باشد. با این حال، این درمان نیازمند مراقبتهای خاصی است که یکی از مهمترین آنها رعایت رژیم غذایی مناسب در زمان ارتودنسی است. انتخاب غذاهای مناسب نه تنها به حفظ سلامت دستگاههای ارتودنسی کمک میکند، بلکه از مشکلاتی مانند آسیب به براکتها و سیمها نیز جلوگیری میکند. در این مطلب، به بررسی لیست کامل غذاهای مجاز و ممنوع در طول درمان ارتودنسی خواهیم پرداخت تا بتوانید بهترین نتایج را از درمان خود بگیرید. همچنین در این مسیر، دکتر احسان مهریزی، بهترین متخصص ارتودنسی در تهران، همواره آماده ارائه مشاوره و راهنمایی به شما عزیزان است.
اهمیت تغذیه در زمان ارتودنسی
تغذیه در طول درمان ارتودنسی نقش مهمی در حفظ سلامت دهان و دندان و همچنین محافظت از دستگاههای ارتودنسی ایفا میکند. براکتها و سیمهای ارتودنسی ثابت بسیار حساس هستند و مصرف برخی از غذاها میتواند باعث آسیب به آنها شود. برای مثال، غذاهای سفت و چسبناک مانند آجیل، کارامل و آدامس میتوانند براکتها را شل کرده یا سیمها را خم کنند. همچنین، غذاهای بسیار شیرین ممکن است باعث تجمع پلاک و ایجاد پوسیدگی دندان شوند، زیرا تمیز کردن دندانها با وجود دستگاههای ارتودنسی دشوارتر است.
چند ساعت بعد از ارتودنسی غذا بخوریم؟
پس از انجام ارتودنسی، بهتر است حداقل ۲۴ ساعت اول از خوردن غذاهای سفت و سخت خودداری کنید تا دندانها و لثهها به تغییرات جدید سازگار شوند. در ابتدا، دندانها ممکن است حساس شده و فشار روی آنها احساس شود، بنابراین پیشنهاد میشود از غذاهای نرم و مایعات استفاده کنید. پس از گذشت این مدت، میتوانید به تدریج به رژیم غذایی خود بازگشته و غذاهای کمی سفتتر مصرف کنید، اما همچنان باید از غذاهایی که میتوانند به دستگاههای ارتودنسی آسیب برسانند، مانند کارامل، آجیل یا غذاهای چسبناک، پرهیز کنید.
اگر درمان شما شامل تنظیمات دستگاههای ارتودنسی جدید یا تغییر سیمها باشد، ممکن است دوباره احساس درد یا حساسیت کنید. در این صورت، بهتر است تا ۲۴ ساعت پس از تنظیمات جدید از غذاهای نرم استفاده کنید. توجه به این نکات میتواند به جلوگیری از ناراحتی و آسیب به دندانها و دستگاههای ارتودنسی کمک کند.
در زمان ارتودنسی چه غذاهایی را نخوریم؟
در طول درمان ارتودنسی، رعایت رژیم غذایی مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است. دستگاههای ارتودنسی مانند براکتها و سیمها به دلیل طراحی خاص خود، به مراقبت ویژهای نیاز دارند و مصرف غذاهای نامناسب میتواند به آنها آسیب رسانده و حتی روند درمان را طولانیتر کند. در ادامه لیستی از غذاهای ممنوع در ارتودنسی ارائه شده است که با رعایت آنها میتوانید از نتایج بهتری برخوردار شوید.
لیست کامل غذاهای ممنوعه در زمان ارتودنسی
- غذاهای سفت و سخت
- آجیل
- نانهای خشک و برشته
- تهدیگ
- سبزیجات خام و سفت مانند هویج خام
- یخ
- غذاهای چسبناک
- کارامل
- گز
- سوهان
- آدامس
- تافی
- میوهها و خوراکیهای سفت
- سیب و گلابی (در صورت عدم برش به قطعات کوچک)
- زردآلو و هلو سفت
- سنجد
- تنقلات شیرین و مضر
- پفک و چیپس
- بیسکویت های سفت
- لواشکهای سفت و ترش
- شکلاتهای سفت مانند شکلات سنگی
- غذاهای با احتمال گیر کردن بین دستگاهها
- ذرت بو داده
- برنج کته با تهدیگ
- سبزیهای برگدار (اگر به درستی تمیز نشوند، بین سیمها گیر میکنند)
- سایر مواد غذایی مضر
- نوشیدنیهای گازدار مانند نوشابه
- غذاهای بسیار شیرین و شکر دار مانند حلوای خیلی چسبناک
- گوشت های رشتهای که به سختی جویده میشوند (مانند گوشت کبابی سفت)
رعایت این موارد میتواند از آسیب به دستگاههای ارتودنسی جلوگیری کرده و درمان شما را بدون مشکل پیش ببرد.
در زمان ارتودنسی چه بخوریم؟
روز اول ارتودنسی چه بخوریم؟ تغذیه در هفته های اول ارتودنسی باید چگونه باشد؟ برای دریافت پاسخ این سوالات با ما همراه باشید. رعایت رژیم غذایی مناسب در زمان ارتودنسی علاوه بر حفاظت از دستگاههای ارتودنسی، به سلامت دهان و دندان و تسریع روند درمان نیز کمک میکند. غذاهای نرم، مقوی و آسان برای جویدن بهترین انتخابها هستند. در ادامه لیستی از غذاهای مفید برای این دوران ارائه شده است:
لیست غذاهای مفید در زمان ارتودنسی
- سوپها و غذاهای آبکی
- سوپ جو
- سوپ مرغ
- آش (مانند آش رشته یا آش دوغ، بدون کشیدن رشته یا سبزی در میان براکتها)
- عدسی
- پوره و غذاهای نرم
- پوره سیبزمینی
- پوره کدو حلوایی
- پوره هویج یا اسفناج
- غذاهای نرم و له شده مانند خورشت بادمجان (بدون پوست سفت)
- ماست و لبنیات
- ماست ساده یا طعمدار
- پنیر نرم
- شیر
- کشک رقیق (مثلاً در کشکبادمجان نرمشده)
- غلات و حبوبات نرم
- برنج کته بدون تهدیگ
- لوبیا پخته و نرم
- عدس پختهشده
- بلغور گندم یا جو پختهشده
- میوهها و سبزیجات نرم یا پختهشده
- موز
- سیبزمینی یا هویج بخارپز
- کدو سبز پختهشده
- کمپوتهای بدون شکر اضافی (مانند کمپوت سیب یا گلابی)
- پروتئینها و غذاهای گوشتی نرم
- تخممرغ آبپز یا نیمرو
- ماهی نرم و بدون تیغ (مانند ماهی سالمون)
- مرغ یا بوقلمون ریشریششده
- کوفته نرم
- دسرها و خوراکیهای شیرین کمضرر
- ژله
- فرنی
- شیربرنج
- کرم کارامل
- غذاهای سبک و هضم آسان
- نان نرم (مانند نان تست نرم)
- لازانیا با خمیر نرم و بدون لبههای تیز
- حلیم
در هفته اول ارتودنسی چه بخوریم؟
در روزهای اول درمان ارتودنسی، به دلیل حساسیت و فشار اولیهای که براکتها و سیمها به دندانها وارد میکنند، بهتر است از غذاهای مقوی و نرم استفاده کنید که نیاز به جویدن زیاد نداشته باشند. سوپهای مقوی مانند سوپ جو یا سوپ مرغ، پوره سیبزمینی و غذاهای آبکی مانند انواع آش میتوانند انرژی مورد نیاز بدن را تأمین کنند و همزمان از ایجاد درد یا آسیب به دستگاههای ارتودنسی جلوگیری کنند. همچنین، مصرف لبنیات مانند ماست، شیر و کشک به دلیل داشتن کلسیم و پروتئین برای تقویت دندانها و تسریع تطبیق با دستگاههای ارتودنسی بسیار مفید است. در این مدت، ژله، فرنی و کمپوت نیز میتوانند به عنوان دسرهای مناسب و انرژیبخش انتخاب شوند. در ارتودنسی نامرئی مانند اینویزالاین شما می توانید حین غذا آن را از دهان خود خارج کنید اما همچنان رعایت بهداشت و تغدیه مناسب اهمیت زیادی دارد.
جمع بندی
در دوران ارتودنسی، رعایت چند نکته ضروری میتواند به تسریع روند درمان و جلوگیری از مشکلات احتمالی کمک کند. اولین نکته مهم این است که باید مرتباً و بهطور دقیق از دستگاههای ارتودنسی خود مراقبت کنید. این به معنای رعایت بهداشت دهان و دندان با استفاده از مسواک مخصوص ارتودنسی و نخ دندان است تا از تجمع پلاک و پوسیدگی جلوگیری شود. همچنین، باید به رژیم غذایی خود توجه ویژهای داشته باشید و از خوردن غذاهای بسیار داغ یا سرد، و مواد خوراکی سفت و چسبناک پرهیز کنید. به علاوه، هنگام ورزش کردن، استفاده از محافظ دندان توصیه میشود تا از آسیب به دستگاههای ارتودنسی جلوگیری شود.
از سوی دیگر، در دوران ارتودنسی باید از عادات اشتباهی مانند گاز زدن قلم، ناخن یا اشیاء سخت خودداری کرد. این عادتها میتوانند موجب آسیب به دندانها یا دستگاههای ارتودنسی شوند. همچنین، در صورت بروز هرگونه درد شدید یا مشکلی در براکتها و سیمها، بهتر است فوراً با متخصص ارتودنسی مشورت کنید. دکتر احسان مهریزی، متخصص ارتودنسی، میتواند در ارائه مشاورههای دقیق و درمانهای مناسب شما را راهنمایی کند تا بهترین نتیجه را از درمان ارتودنسی خود به دست آورید.
