فیستول واژینال سوراخ غیرعادی است که بین واژن و اندام دیگری مانند مثانه، کولون یا رکتوم ایجاد میشود. پزشک ممکن است فیستول واژن را به عنوان سوراخی در واژن توصیف کند که به ادرار، گاز یا مدفوع اجازه عبور از واژن را می دهد.
فیستول واژن چیست؟
بیماری فیستول در زنان ممکن است در ناحیه واژن ایجاد شود که با نوع مقعدی متفاوت است. در فیستول واژن، دیواره واژن به رحم متصل می شود و تونل ایجاد شده در مجاری ادرار باز می شود.
فیستول واژن می تواند پس از زایمان یا پس از آسیب، جراحی، عفونت یا پرتودرمانی ایجاد شود. ممکن است نیاز به جراحی باشد.
بر اساس گزارش سایت سلامت بانوان اوما:
فیستول زایمان سوراخی بین کانال زایمان و مثانه و یا رکتوم است که در اثر زایمان طولانی و انسدادی بدون دسترسی به درمان پزشکی به موقع و با کیفیت بالا ایجاد میشود. زمانی که نوزاد متولد نشده نمی تواند از لگن عبور کند.
ممکن است کودک برای لگن بیش از حد بزرگ باشد یا در وضعیت نامناسبی دراز بکشد، یا ممکن است لگن بد شکل باشد یا به طور کامل رشد نکرده باشد.
این امر باعث نشت ادرار، مدفوع یا هر دو در زنان می شود و اغلب منجر به مشکلات مزمن پزشکی، افسردگی، انزوای اجتماعی می شود.
سازمان بهداشت جهانی (WHO) ;
Each year between 50 000 to 100 000 women worldwide are affected by obstetric fistula, an abnormal opening between a woman’s genital tract and her urinary tract or rectum
تخمین می‌زند که سالانه بین ۵۰۰۰۰ تا ۱۰۰۰۰۰ نفر از زنان در بدو تولد در سراسر جهان به فیستول واژن مبتلا می‌شوند.
https://www.who.int/news-room/facts-in-pictures/detail/10-facts-on-obstetric-fistula
این عارضه در میان افرادی که در کشورهای با منابع پزشکی محدود زندگی می کنند شایع تر است. فشاری که جنین در هنگام زایمان به دیواره واژن وارد می کند می تواند جریان خون به بافت های واژن را قطع کند و منجر به فیستول زایمان شود.
انواع فیستول واژن
انواع مختلفی از فیستول واژن وجود دارد:
فیستول وزیکو واژینال:
فیستول مثانه نیز نامیده می شود، این منفذ بین واژن و مثانه ایجاد می شود و یکی از رایج ترین فیستول ها است.
فیستول حالب واژینال:
این نوع فیستول زمانی اتفاق می‌افتد که یک سوراخ غیرمعمول بین واژن و لوله‌هایی که ادرار را از کلیه‌ها به مثانه می‌برند، ایجاد میشود. این لوله ها حالب نامیده می شوند.
فیستول اورتروواژینال:
منفذی بین واژن و لوله ای که ادرار را از بدن خارج می کند ایجاد می شود که مجرای ادرار نامیده می شود. این نوع فیستول فیستول مجرای ادرار نیز نامیده می شود.
فیستول رکتوواژینال:
در این نوع فیستول، منفذی بین واژن و قسمت پایینی روده بزرگ به نام رکتوم قرار دارد.
فیستول کولوواژینال:
شکاف بین واژن و روده بزرگ اتفاق می افتد.
فیستول انترو واژینال:
سوراخ بین روده کوچک و واژن است.
علائم فیستول واژن
فیستول واژینال معمولاً درد ندارد، اما می تواند مشکلاتی را ایجاد کند که نیاز به مراقبت های پزشکی دارد. اگر فیستول وزیکو واژینال (روزنه ای بین واژن و مثانه) دارید، ادرار دائماً از مثانه به داخل واژن نشت می کند و باعث می شود نتوانید ادرار را کنترل کنید (بی اختیاری).
همچنین ممکن است ناحیه تناسلی عفونی یا زخم شود و در حین رابطه جنسی دچار درد شوید.
سایر علائم فیستول واژن عبارتند از:
- تب
- درد شکم
- اسهال
- کاهش وزن
- حالت تهوع
- استفراغ کردن
به گزارش سایت www.mayoclinic.org علائم فیستول واژن شامل موارد زیر است:
- نشت ادرار یا مدفوع یا عبور گاز از واژن
- عفونت های دستگاه ادراری که اغلب اتفاق می افتد.
- ادراری که بوی غیر معمول دارد یا حاوی خون است.
- ترشحات واژن با ظاهر و بویی غیرعادی
- درد هنگام رابطه جنسی
- درد، تورم یا سوزش در ناحیه بین واژن و مقعد که پرینه نام دارد.
- عفونت های مکرر واژن
علائم دقیق یک فرد تا حدی به محل فیستول بستگی دارد.
https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/vaginal-fistulas/symptoms-causes/syc-20355762
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد
اگر فکر می کنید علائم فیستول واژینال را دارید، چکاپ مرتب را انجام دهید. اگر علائمی دارید که بر زندگی روزمره، روابط و سلامت روان شما تأثیر می گذارد، به متخصص زنان مراجعه کنید.
برای تشخیص فیستول واژن پزشک یک معاینه لگنی انجام می دهد و در مورد سابقه پزشکی شما می پرسد تا ببیند آیا عوامل خطری برای فیستول دارید، مانند یک جراحی اخیر، عفونت یا تابش لگن.
علل فیستول واژن
در اغلب موارد علت فیستول واژن آسیب بافتی به دلیل موارد زیر است:
- زایمان
- جراحی شکم (هیسترکتومی یا سزارین)
- سرطان لگن، دهانه رحم یا کولون
- پرتو درمانی
- بیماری کرون یا دیورتیکولیت
- عفونت (از جمله پس از اپیزیوتومی یا پارگی که هنگام زایمان داشتید)
- آسیب تروماتیک، مانند تصادف رانندگی
فیستول واژینال علل احتمالی زیادی دارد، از جمله برخی شرایط پزشکی و مشکلاتی که ممکن است به دلیل جراحی رخ دهد. فیستول می تواند به دلایلی مانند صدمات در حین جراحی و عفونت های بعد از جراحی ایجاد شود. جراحی برای برداشتن رحم که هیسترکتومی نامیده می شود، نمونه ای از عملی است که می تواند خطر فیستول واژن را افزایش دهد. فیستول واژینال می تواند از پارگی حین زایمان طبیعی ناشی شود که گاهی اوقات زمانی که سر نوزاد از دهانه واژن خارج می شود اتفاق می افتد.
احتمال ایجاد فیستول واژن در افراد مسن بیشتر است. فیستول واژینال هیچ فاکتور خطر مشخصی ندارد.
عوارض فیستول واژن
فیستول های واژن وقتی نشت کنند باعث ایجاد بوی بد می شوند که می تواند ناراحت کننده و شرم آور باشد. سایر عوارض فیستول واژن شامل:
- عفونت های واژن یا مجاری ادراری که مدام عود می کند
- مدفوع یا گازی که از واژن نشت می کند
- پوست تحریک شده یا ملتهب در اطراف واژن و مقعد
- مشکل باردار شدن
- از دست دادن بارداری بعد از ۲۰ هفته که به آن مرده زایی نیز می گویند.
- توده متورم عفونی همراه با چرک (آبسه) که بدون درمان می تواند خطرناک باشد
- فیستول هایی که برمی گردند
درمان فیستول واژن
برخی از فیستول ها ممکن است خود به خود بهبود یابند. اگر یک فیستول کوچک مثانه است، پزشک ممکن است بخواهد لوله کوچکی به نام کاتتر را در مثانه قرار دهد تا ادرار را تخلیه کند و به فیستول زمان بدهد تا خودش بهبود یابد.
همچنین ممکن است از یک چسب یا پلاگین مخصوص ساخته شده از پروتئین های طبیعی برای مهر و موم کردن یا پر کردن فیستول استفاده کنند. برای درمان عفونت ناشی از فیستول به شما آنتی بیوتیک می دهند.
بسیاری از افرادی که فیستول دارند نیاز به جراحی دارند. اینکه چه نوع جراحی انجام می دهید به نوع فیستول و محل آن بستگی دارد. جراحی میتواند لاپاراسکوپی باشد، که در آن پزشک برش های کوچکی ایجاد می کند و دوربین ها و ابزارها را وارد می کند. یا ممکن است جراحی شکم باشد که در آن یک برش منظم با ابزاری به نام چاقوی جراحی ایجاد می‌کنند.
آیا فیستول واژن خطرناک است؟ اگر فیستول واژن درمان نشود چه می شود؟
اگر این بیماری درمان نشود، درد می تواند مزمن و پایدار شود. مجرای فیستول ممکن است عفونی شود و باعث افزایش التهاب و ناراحتی شود. وجود مداوم درد میتواند منجر به کاهش کیفیت زندگی شود.
آیا فیستول واژن باعث نازایی میشود؟
اگر موجب تغییر ترکیب میکروبی داخل واژن شود ممکن است بر روی باروری تاثیر منفی داشته باشد.
