برای اینکه فرآیند رشد به طور سالم انجام شود، کودک باید به طور همزمان از نظر جسمی، عاطفی و ذهنی رشد کند. رشد جسمی به معنای رشد قد، رشد سیستم اسکلتی و افزایش توده عضلانی است؛ اما رشد ذهنی و عاطفی کودک به این معنا است که سیستم عصبی و مغز کودک بتواند به طور منظم و متناسب با سن کودک توسعه پیدا کند. این رشد همزمان، باعث میشود که هماهنگی لازم بین ذهن و اندامهای کودک به وجود آید و به راحتی بتواند از پس انجام کارهای روزمره خود برآید. بنابراین لازم است که برای تقویت همزمان جسم و ذهن کودک خود برنامهریزی کنید. با ما همراه باشید تا چند تکنیک موثر در این زمینه را بررسی نماییم.
استقلال کودک به چه معنا است؟
وقتی از استقلال کودک صحبت میکنیم، منظور این است که او بتواند به راحتی و به تنهایی از پس امور روزمره خود برآید. این امور روزمره میتواند شامل فعالیتهای فردی یا فعالیتهای گروهی و اجتماعی باشد. همچنین مهارتهای کودک باید به قدری تقویت شود که اعتماد به نفس کافی برای شروع انواع فعالیتهای هنری و ورزشی را پیدا کند. کاردرمانی کودک یکی از روشهای موثر برای این هدف است. شما میتوانید برای دریافت خدمات کاردرمانی در منزل کلیک کنید.
همچنین بعضی از امور روزمره که لازم است کودک به تنهایی از پس آنها برآید شامل موارد زیر است:
- غذا خوردن و به دست گرفتن قاشق و چنگال
- مسواک زدن
- نوشتن و نقاشی کردن
- انجام تکالیف مدرسه
- نشستن و غلت زدن برای نوزادان
- ایستادن، راه رفتن و پریدن
- انجام فعالیتهای ورزشی در مدرسه و باشگاه
- دستشویی و حمام رفتن به تنهایی
کاردرمانی، روشی فوقالعاده برای استقلال کودک
بدون تردید، کاردرمانی یکی از اصولیترین روشهایی است که میتواند با تقویت مهارتهای حرکتی و ذهنی کودک، به استقلال او کمک کند. نتایج این روش به قدری چشمگیر است که حتی بسیاری از کودکان دارای معلولیت نیز میتوانند انجام مستقل فعالیتهای روزانه را یاد بگیرند؛ اما چگونه کاردرمانگر کودک میتواند معجزه کند؟
پاسخ خیلی ساده است؛ کاردرمانگر با طراحی بازیها و تمرینات هیجانانگیزی که برای کودک دلچسب است، او را تحریک میکند که نهایت استفاده را از عضلات ریز و درشت خود ببرد؛ در عین حال، تلاش میکند که با بازیهای فکری ذهن او را فعالتر نماید و هماهنگی میان حواس و اندامهای او را افزایش دهد. اگر احساس میکنید که کودک شما هر گونه نقصی در حرکت، تمرکز، هماهنگی و… دارد، کافی است با یک مرکز کاردرمانی تماس بگیرید.
تمرینات موثر برای ایستادن و راه رفتن کودک
ممکن است بعضی کودکان در سن مورد انتظار نتوانند بایستند یا تعادل لازم را نداشته باشند. این مشکل میتواند به دلایل متفاوتی رخ دهد که بعضی از موارد جدیتر شامل اختلال هماهنگی رشد و فلج مغزی است؛ اما در بسیاری از موارد نیز ممکن است کودک فقط به قدری تمرین و تکرار نیاز داشته باشد که به رشد عادی بازگردد؛ در هر صورت، استفاده از خدمات کاردرمانی برای ایستادن کودک میتواند بسیار مفید و کاربردی باشد.
از آنجا که تمرینات کاردرمانی برای کودکانی که نقصی در سیستم عصبی یا سیستم عضلانی- اسکلتی دارند، میتواند یک دوره نسبتا طولانی باشد، استفاده از خدمات کاردرمانی در منزل کودک میتواند بسیار مفید باشد. تمرینات کاردرمانی برای ایستادن کودک را در اینجا مشاهده کنید.
چگونه هماهنگی ذهن و بدن کودک را افزایش دهیم؟
انجام اغلب فعالیتهای درسی و ورزشی نیازمند هماهنگی بالایی میان ذهن و عضلات کودک است. کودک شما باید بتواند سریع تصمیم بگیرد و با بدن خود بهترین واکنش حرکتی را انجام دهد. این موضوع باعث میشود که فرزند شما در هنگام انجام فعالیتهای روزمره منتظر کمک شما نباشد و به تنهایی بتواند چالشهای خود را مدیریت نماید. بعضی از راهکارهای موثر برای افزایش هماهنگی بین ذهن و بدن کودک شامل موارد زیر است:
۱- او را به فعالیتهای هنری تشویق کنید
فعالیتهای هنری مانند نقاشی، خمیر بازی و نقاشی باعث رشد خلاقیت کودکان میشود. این فعالیتها، تواناییهای بیان عاطفی کودکان را نیز تقویت میکند. این فعالیتها را تشویق کنید و به فرزندتان اجازه دهید تا ایدهپردازی نماید. نباید فراموش کرد که سطح خلاقیت هر کودک متفاوت است و میتواند به شکلهای مختلف ظاهر شود. سعی کنی به علایق او احترام بگذارید و اجازه دهید آزادانه هنری را که دوست دارد انتخاب نماید.
۲- ساخت کاردستی
ساخت کاردستی به شکل چشمگیری هماهنگی دست و چشم کودکان را بهبود میبخشد. میتوانید از اشیاء ساده و منعطفی مثل کاغذ، پلاستیک، چوب و… برای ساخت کاردستی استفاده کنید. بهتر است که با پرسیدن سوالهایی از کودک، او را تشویق کنید تا پاسخها ذهنی خود را بسازد.
۳- موسیقی
آموزش و نواختن سازها میتواند به شکل قابل ملاحظهای تسلط کودک بر انگشتانش را افزایش دهد. به علاوه، اینکه کودک مدام مجبور است بین نتهایی که در ذهن دارد و دستانش هماهنگی ایجاد کند، باعث نظم ذهنی و افزایش هماهنگی سیستم عصبی و عضلانی او خواهد شد.
۴- بازیهای گروهی
بازیهای گروهی روشی عالی برای بهبود توانایی کودکان در تعامل اجتماعی است. هنگامی که کودکان برای بهبود مهارتهای ارتباطی و همکاری در بازیهای گروهی شرکت میکنند، میتوانند هم مهارت بیان و هم مهارت گوش دادن را در یک محیط طبیعی تقویت کنند.
راهکارهای تقویت مهارتهای حرکتی کودک
استفاده از عضلات درشت، نقش اساسی در انجام فعالیتهای روزانه کودک دارند؛ این عضلات نقش اساسی در ایستادن، راه رفتن، دویدن، پریدن و… بازی میکنند. همه ورزشها و بازیها پرتحرک میتوانند نقش مفیدی در این زمینه داشته باشند. برای مثال میتوانید تمرینات زیر را به کار ببرید:
- پرتاب کردن و گرفتن توپ: وقتی بچهها سعی میکنند توپ را بگیرند، از مهارتهای هماهنگی، زمانبندی و تعادل خود استفاده میکنند. این فعالیتها میتواند زمان واکنش کودکان را کاهش داده و سرعت آنها را افزایش دهد.
- رقص و پایکوبی: رقصیدن حس ریتم و هماهنگی کودکان با موسیقی را بهبود میبخشد و در عین حال مهارتهای حرکتی درشت آنها را نیز تقویت میکند. رقص آگاهی بدنی کودکان را افزایش میدهد و تعادل و انعطافپذیری را تقویت مینماید.
جمع بندی
اگر کودک شما برای انجام فعالیتهای روزمره مانند غذا خوردن، مسواک زدن، استفاده از سرویس بهداشتی، راه رفتن، نوشتن و… احساس ضعف میکند و نمیتواند به تنهایی از پس انجام آنها برآید، همانطور که در ابتدا گفتیم میتوانید از خدمات کاردرمانی کودک استفاده کنید. همچنین مطالعه مقاله نکات کلیدی برای افزایش مهارتهای حرکتی کودکان را پیشنهاد میکنیم.
