شاید به واسطه گسترش کرونا و شاید هم تصور درآمد بیشتر باشد که آمازون به‌عنوان غول تجارت الکترونیک آمریکا اعلام کرده وارد حوزه سلامت دیجیتال می‌شود. خبر قرارداد میان آمازون و وان‌مدیکال به رقم ۳.۹ هزار میلیارد دلار، موافقان و مخالفان بسیاری داشت. با این حال، به نظر می‌رسد قرارداد خرید، قطعی شده و آمازون به‌طور رسمی قرار است وارد دنیای سلامت شود.
چرا وان‌مدیکال؟
وان‌مدیکال یک سازمان مراقبت‌های اولیه در آمریکاست که مبتنی بر فناوری بوده و وظیفه خود را ارائه مراقبت‌های بهداشتیِ کیفی، مقرون‌به‌صرفه، در دسترس و لذت‌بخش می‌داند. این سازمان در تلاش است ترکیبی یکپارچه از خدمات مراقبت حضوری، دیجیتال و مجازی ارائه دهد و برنامه‌ریزی‌های لازم برای ویزیت پزشک، تمدید نسخه و دسترسی به سوابق را انجام دهد. البته اپلیکیشن وان‌مدیکال نیز برای دسترسی بیماران راه‌اندازی شده است.
وان‌مدیکال در سال ۲۰۰۷ توسط «تام‌لی» راه‌اندازی شد. این شرکت در ابتدا یک کلینیک ساده در سان‌فرانسیسکو بود که توانست خود را به ۲۹ کلینیک و ۷۲ نقطه در آمریکا گسترش دهد. در سال ۲۰۱۷، «امیر دان روبین» جای تام‌لی را در وان‌مدیکال گرفت.
روبین با هدف تغییر شکل مراقبت‌های بهداشتی وارد مجموعه شد و پیش از این دو بار به‌عنوان کارآفرین سال در کالیفرنیای شمالی شناخته شده است. گفته می‌شود که وان‌مدیکال هدف خود را بر ارائه خدمات به بیماران بدون بیمه، فقیر یا پرهزینه قرار داده است. این شرکت ۱۲ مرکز حضوری دارد و خدمات آنلاین آن به‌صورت ۲۴ساعته و در طول هفته ارائه می‌شود.
زیان‌دهی در کنار درآمد بالا
البته به نظر می‌رسد وان‌مدیکال هنوز به سوددهی نرسیده، اما خود را یک پلتفرم مراقبت‌های اولیه با فناوری یکپارچه می‌داند که تا پایان ماه مارس نزدیک به ۷۶۷ هزار عضو داشت. این شرکت در ماه فوریه اعلام کرده بود که قصد دارد مراکزی در میامی، دالاس و میلواکی راه‌اندازی کند. خود وان‌مدیکال هم در سال گذشته توانسته بود رقیب خود یعنی لوراهلث را به مبلغ ۲.۱ میلیارد دلار بخرد.
با این حال و در شرایطی که وان‌مدیکال رشد درآمدی بالایی داشت، زیان‌های عمده‌ای را هم متحمل می‌شد. به‌عنوان مثال در سال ۲۰۲۱ بود که یک زیان ۲۵۵ میلیون دلاری را در قیاس با زیان ۸۹ میلیارد دلاری خود در سال ۲۰۲۰ متحمل شد. برخی معتقدند بعد از تجربه جهانی کرونا، احساس نیاز به مراکزی مثل وان‌مدیکال بیشتر شده و استقبال مردم برای استفاده از این خدمات هم افزایش یافته است. شاید برای همین هم باشد که آمازون که حوزه فعالیتش خارج از دنیای سلامت است، به این سمت کشیده شده است.
آمازون کجای ماجراست؟
پای آمازون زمانی به وان‌مدیکال باز شد که خبر یک قرارداد و خرید ۳.۹ هزار میلیارد دلاری به میان آمد. کمی قبل از آن هم، وان‌مدیکال اعلام کرده بود که به‌دنبال سرمایه‌گذار مناسب می‌گردد و حالا با رقمی که آمازون ارائه داده، به نظر می‌رسد معامله نهایی شده است. یعنی آمازون وان‌مدیکال را خریده است. البته آمازون‌کِر هم یکی از بخش‌هایی است که قرار است در کنار فعالیت این شرکت با وان‌مدیکال ادامه داشته باشد.
وان‌مدیکال هنوز به سوددهی نرسیده، اما خود را یک پلتفرم مراقبت‌های اولیه با فناوری یکپارچه می‌داند که تا پایان ماه مارس نزدیک به ۷۶۷ هزار عضو داشت
آمازون در بیان انگیزه خود از خرید وان‌مدیکال گفته: «ما فکر می‌کنیم مراقبت‌های بهداشتی جزء مواردی است که به بازآفرینی نیاز دارد.» البته برخی رسانه‌ها از جمله لس‌آنجلس‌تایمز از این اظهارات آمازون استقبال نکرده و آن را خطرناک توصیف کرده است. برخی هم معتقدند که آمازون شرکتی داده‌محور است و برایشان سؤال است که چطور قرار است از توانایی خود برای کسب درآمد با وان‌مدیکال استفاده کند.
انگیزه آمازون از خرید وان‌مدیکال چیست؟
آمازون درباره انگیزه خود برای خرید وان‌مدیکال، به مراحل مراجعه بیماران به مراکز درمانی و چالش‌های آنها اشاره کرده و این‌طور گفته که در تلاش است با این خرید، کیفیت خدمات را بهبود ببخشد. این شرکت معتقد است که می‌تواند در میان مجموعه‌هایی قرار گیرد تا تجربه مراقبت‌های بهداشتی را برای افراد تسهیل کند.
آمازون پیش از این یک تجربه شکست‌خورده داشته که در سرمایه‌گذاری مشترک با جی‌پی‌مورگان و شرکت جیمی دیمون بوده که در سال ۲۰۱۸ انجام شد و در سال ۲۰۲۱ به شکست منجر شد. از طرفی، آمریکایی‌ها با وجود پایین‌بودن زمان بستری‌شان در بیمارستان نسبت به دیگر کشورهای توسعه‌یافته، هزینه بیشتری برای مراقبت‌های بهداشتی صرف می‌کنند و به ازای هر پذیرش نیز پول بیشتری می‌پردازند.
این مسئله در مورد قیمت‌های دارویی هم صدق می‌کند. به نظر می‌رسد پروژه شکست‌خورده قبلی آمازون به‌دلیل ناتوانی آنها از کاهش برخی قیمت‌ها بوده است. حالا آمازون با خرید وان‌مدیکال قصد دارد انتخاب‌های محدودی برای مشتریان خود داشته باشد، اما در مقابل هزینه‌های مراقبت را کاهش دهد؛ کاری که بسیاری از شرکت‌های بیمه‌ای می‌کنند. با این حال، هنوز هم مخالفت‌هایی با حضور آمازون در بخش سلامت وجود دارد؛ چراکه بسیاری معتقدند آمازون به‌دنبال سودآوری از مراقبت‌های بهداشتی است و نمی‌تواند خدمات ارائه‌شده را تسهیل کند.
البته در میان تجربه‌های موفق آمازون می‌توان به خرید ۱۳.۷ میلیارد دلاری هول‌فودز در سال ۲۰۱۷ و خرید ۸.۵ میلیارد دلاری استودیوی هالیوود ام‌جی‌ام در سال ۲۰۲۲ اشاره کرد. با این حساب، وان‌مدیکال سومین خرید بزرگ آمازون خواهد بود.
بازار سهام تکان خورد
بعد از اعلام خبر همکاری آمازون با وان‌مدیکال، سهام لایف‌هلث‌کر که شرکت مادر وان‌مدیکال است، بیش از ۶۵ درصد افزایش یافت. سهام آمازون اما ثابت ماند. در مقابل، سهام برخی رقبای وان‌مدیکال در آن روز کاهش یافت.
آن‌طور که گزارش شده، با خرید وان‌مدیکال، آمازون می‌تواند به کلینیک‌های سلامت فیزیکی و سیستم‌های پرداخت‌های این حوزه و البته بیمارستان‌ها دسترسی پیدا کند. وان‌مدیکال طی گسترش کرونا در سطح جهان، با افزایش تقاضا برای خدمات خود روبه‌رو بود.
شروط قرارداد
از جمله مواردی که در قرارداد میان وان‌مدیکال و آمازون قید شده، ابقای امیر روبین به‌عنوان مدیرعامل وان‌مدیکال است. در عین حال، به نظر می‌رسد گروه کارلایل که قبل از آمازون درخواست سرمایه‌گذاری ۳۵۰ میلیون دلاری در وان‌مدیکال داده بود، سهام خود را به‌عنوان بخشی از خرید آمازون واگذار کند.
