تفسیر کامل آزمایش هورمون های زنانه - بانک پزشکان - راهنمای پزشکی

تفسیر کامل آزمایش هورمون های زنانه

خبرنگار سلامت
۱۴۰۲/۱۲/۲۴
سلامت زنان

پزشک نمونه ای از خون شما را برای آزمایش به آزمایشگاه می فرستد. بیشتر هورمون ها را می توان در خون تشخیص داد. پزشک می‌تواند برای بررسی تیروئید و سطح استروژن، تستوسترون و کورتیزول، آزمایش خون درخواست کند.

به گزارش بانک پزشکان به نقل از وری ول هلث، آزمایش خون برای تشخیص میزان هورمون های زنانه می تواند اطلاعات مهمی را در مورد سلامتی شما نشان دهد.

این سری از آزمایشات می توانند مشکلات باروری، محل چرخه ی قاعدگی یا شروع یائسگی را تشخیص دهند.

آزمایش‌های هورمونی همچنین می‌توانند در تشخیص بیماری‌های پزشکی مانند بیماری تیروئید یا دیابت نقش مهمی داشته باشند. حتی در برخی موارد، آنها می توانند نشان دهند که یک دارو چقدر موثر است.

اگر قبل از مراجعه به پزشک، علاقه مند به نحوه ی خواندن جواب آزمایش چکاپ کامل هستید، می توانید با ما همراه باشید.

آزمایشات هورمونی چه چیزی را بررسی می کند؟

آزمایش خون هورمونی می تواند هورمون زنانه زیر را بررسی کند:

استروژن
پروژسترون
هورمون محرک فولیکول (FSH)
تستوسترون (DHEA)
هورمون های تیروئید
هورمون AMH
LH

در بیشتر موارد، پزشکان از نتایج آزمایش هورمونی همراه با عوامل دیگر – مانند علائم، سابقه پزشکی و سایر نتایج آزمایش- برای رسیدن به تشخیص استفاده می کنند.

استروژن

استروژن یک هورمون واحد نیست. شما انواع مختلفی از استروژن دارید. اما فقط سه مورد از آنها معمولاً آزمایش می شوند:

استرون(E1) :هورمون اصلی پس از یائسگی.
استرادیول(E2):هورمون اصلی زنانه قبل از یائسگی و خارج از بارداری.
استریول(E3): هورمونی که در دوران بارداری افزایش می یابد.

استرادیول هورمون اصلی مسئول عملکرد جنسی است و همچنین نقش مهمی در موارد زیر ایفا می کند:

استخوان های سالم
ویژگی های زنانه

استرادیول در درجه اول توسط تخمدان ها تولید می شود و سطح آن در طول چرخه قاعدگی متفاوت است. آنها در زمان تخمک گذاری بیشترین و در زمان قاعدگی کمترین میزان را دارند.

با افزایش سن، سطح E2 به آرامی کاهش می یابد. بزرگترین افت در یائسگی زمانی رخ می دهد که تخمدان ها دیکر فعالیت نمی کنند.
همه افراد بدون توجه به جنسیت بیولوژیکی خود مقداری استرادیول در بدن خود دارند. این رایج ترین استروژنی است که باید آزمایش شود.
مواردی که استروژن ممکن است آزمایش شود
در صورت داشتن علائم بیماری مرتبط با استروژن یا موارد زیر ممکن است نیاز به آزمایش استروژن داشته باشید :

برای باردار شدن مشکل دارید
دوره های قاعدگی نامنظم دارید
به نظر می رسد که بلوغ شما بدون در نظر گرفتن جنسیت بیولوژیکی به تاخیر افتاده است
علائم یائسگی دارید
بعد از یائسگی خونریزی واژینال دارید
از نظر بیولوژیکی مرد هستید اما ویژگی های زنانه ( مانند رشد سینه ها) را نشان می دهید.

نتایج تست استروژن

آنچه برای سطوح استرادیول طبیعی در نظر گرفته می شود به چرخه قاعدگی و مرحله زندگی شما بستگی دارد. آزمایش برای باروری به سه مرحله از چرخه قاعدگی می پردازد:

فاز فولیکولی: اولین روز پریود تا زمان تخمک گذاری، معمولا حدود ۱۴ روز طول می کشد. به خاطر فولیکولی که تخمک را قبل از آزاد شدن در طی تخمک گذاری در خود جای می دهد، نام گذاری شده است
مرحله ی تخمک گذاری: یک دوره ی تقریبی ۳ روزه در حدود زمان تخمک گذاری
فاز لوتئال:‌ از زمان تخمک گذاری تا شروع قاعدگی، پس از تخمک گذاری. فولیکول استروژن و پروژسترون آزاد می کند تا رحم شما را برای کاشت تخمک بارور شده آماده کند.

سطوح پایین استروژن ممکن است نشانه ای از موارد زیر باشد:

سندرم تخمدان پلی کیستیک
کاهش عملکرد هیپوفیز
بی اشتهایی عصبی
چربی بدن کم
برخی داروها، مانند کلومید (کلومیفن) نیز می توانند باعث کاهش سطح استروژن شوند.

سطوح بالای استروژن ممکن است به دلایل زیر رخ دهد:

خونریزی شدید یا خفیف قاعدگی
تشدید سندرم پیش از قاعدگی
خستگی
از دست دادن میل جنسی
چاقی

پروژسترون

پروژسترون برای تنظیم قاعدگی و رشد جنین ضروری است. در مرحله لوتئال، به آماده سازی رحم برای دریافت تخمک بارور شده کمک می کند.

اگر تخمک بارور نشود، جسم زرد شکسته می شود، سطح پروژسترون به شدت کاهش می یابد و چرخه قاعدگی جدید شروع می شود.
اگر تخمک بارور شود، سطح پروژسترون بالا باقی می ماند. این باعث تحریک رشد رگ های خونی می شود که پوشش داخلی رحم ( آندومتر) را تامین می کنند و باعث می شود غدد در آندومتر مواد مغذی را برای تغذیه جنین در حال رشد آزاد کنند.

چه زمانی آزمایش پروژسترون انجام می شود؟
ممکن است برای تعیین موارد زیر به آزمایش پروژسترون نیاز داشته باشید:

آیا شما تخمک گذاری طبیعی دارید یا خیر
چرا برای باردار شدن مشکل دارید؟
بررسی خطر سقط جنین یا سایر عوارض بارداری
اگر حاملگی خارج از رحم دارید

نتایج آزمایش پروژسترون

همانند استروژن، آنچه برای پروژسترون طبیعی در نظر گرفته می شود به زمان آزمایش بستگی دارد. در اواسط چرخه قاعدگی، سطح پروژسترون شروع به بالا رفتن می کند. بین شش تا ۱۰ روز بعد، اگر تخمک بارور نشده باشد، سطح آن کاهش می یابد.

اگر تخمک بارور شود، سطح آن در مراحل اولیه بارداری افزایش می یابد.
سطح پروژسترون بر حسب نانوگرم در میلی لیتر (ng/mL) یا نانومول در لیتر (nmol/L) اندازه گیری می شود

اگر سطح پروژسترون در دوران بارداری پایین باشد، می تواند نشانه ای از این باشد که شما در معرض خطر سقط جنین یا زایمان زودرس قرار دارید.

ممکن است برای جلوگیری از زایمان زودرس، فرم مصنوعی پروژسترون به شما داده شود.

سطح بالای پروژسترون معمولاً نشان دهنده هیچ مشکلی برای سلامتی نیست مگر اینکه برای مدت طولانی ادامه یابد. در این موارد، سطوح بالا ممکن است نشان دهنده افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه باشد.

هورمون محرک فولیکول

هورمون محرک فولیکول (FSH) توسط هیپوفیز، غده ای به اندازه نخود در مغز تولید می شود. FSH رشد تخمک را در تخمدان تحریک می کند تا آن را برای لقاح آماده کند.

FSH را می توان با آزمایش خون یا ادرار بررسی کرد. پزشک شما ممکن است به یک نمونه نگاه کنند یا برای بررسی نوسانات، چندین نمونه گرفته شده در یک دوره ۲۴ ساعته را بر مورد بررسی و آزمایش قرار دهند.

غده هیپوفیز FSH بیشتری تولید می کند زمانی که سطح استروژن و سایر هورمون ها قبل از یائسگی شروع به کاهش می کند، زمانی که تخمدان ها پتانسیل تولید مثل خود را از دست می دهند.

چه زمانی سطوح FSH ممکن است آزمایش شود
در زنان بالغ، آزمایش FSH ممکن است در تشخیص موارد زیر استفاده شود:

خونریزی غیر طبیعی قاعدگی
ناباروری
شروع دوره پیش از یائسگی یا یائسگی
مشکلات عملکرد تخمدان و PCOS
تومور های غده ی هیپوفیز
کیست های تخمدان

نتایج تست FSH

این هورمون در طول چرخه قاعدگی و طول عمر شما تغییر می کند.

FSH بر حسب میلی لیتر واحد بین المللی در هر میلی لیتر (mIU/mL) اندازه گیری می شود.
نتایج به چه معناست
سطوح غیر طبیعی FSH اغلب به دلیل بیماری غده هیپوفیز یا هیپوتالاموس ایجاد می شود. هیپوتالاموس چندین عملکرد دارد، از جمله:

تعادل
تنظیم دما
گرسنگی و سیری
این غدد می توانند توسط PCOS، درمان سرطان، نقص مادرزادی یا سایر بیماری ها و اختلالات تحت تأثیر قرار گیرند.

تستوسترون و DHEA

در حالی که تستوسترون معمولاً به عنوان «هورمون جنسی مردانه» در نظر گرفته می شود، بخشی از ترکیب هورمونی زنانه نیز می باشد. در واقع، تستوسترون در تخمدان ها و غدد فوق کلیوی تولید می شود؛ سپس بیشتر آن با کمک آنزیمی به نام آروماتاز به استرادیول تبدیل می شود.

چه زمانی سطح تستوسترون/DHEA مورد بررسی قرار می گیرد

ممکن است به آزمایش تستوسترون ۱۵ یا DHEA نیاز داشته باشید زیرا:

پرودهای نامنظمی دارید
شرایط احتمالی تخمدان، ازجمله PCOS و سرطان تخمدان
افزایش وزن
آکنه
ایجاد صفات مردانه( رشد موهای زائد، طاسی با الگوی مردانه، عمیق شدن صدا)
ناباروری
کاهش میل جنسی

تستوسترون بالا می تواند به معنای سوء مصرف استروئید یا هر یک از موارد فوق باشد، به استثنای کاهش میل جنسی.

میل جنسی پایین با سطوح پایین تستوسترون مرتبط است. کاهش تستوسترون نیز می تواند نشان دهنده دوران پیش از یائسگی باشد.

هورمون های تیروئید

عملکرد تیروئید توسط گروهی از هورمون ها تعیین می شود. این هورمون ها توسط غده هیپوفیز و تیروئید تولید می شوند. سه مورد اصلی عبارتند از:

هورمون محرک تیروئید :‌یک هورمون هیپوفیزی است که به غده تیروئید فرمان می دهد که بیشتر یا کمتر هورمون تولید کند.
تیروکسین : یک هورمون تیروئیدی غیر فعال که می تواند به حالت فعال در بیاید.
تری یدوتیرونین: هورمون تیروئید فعال که بیشتر آن از تیروکسین تبدیل شود به دست می آید.
تست های عملکرد تیروئید اغلب در پانل هورمون زنانه گنجانده می شود زیرا بیماری های تیروئید در زنان شایع تر از مردان است. همچنین ممکن است برای بررسی اینکه آیا تیروئید بر بارداری و حاملگی تأثیر می گذارد یا خیر، گنجانده شود .

زمانی که سطح تیروئید ممکن است مورد آزمایش قرار بگیرد
اگر علائم کم کاری تیروئید یا تیروئید پرکار را دارید، ممکن است نیاز به آزمایش هورمون تیروئید داشته باشید.

علائم کم کاری تیروئید عبارتند از:

خستگی
افزایش وزن ناخواسته
صورت پف کرده
عدم تحمل سرما
درد در مفاصل و عضلات
یبوست
پوست خشک
قاعدگی سنگین یا نامنظم
مشکلات باروری
افسردگی
گواتر

هورمون AMH

به گزارش بانک پزشکان به نقل از هلث لاین، هورمون آنتی مولرین یا AMH هورمونی است که توسط سلول های گرانولوزا در فولیکول های تخمدان شما تولید می شود. طبق گفته کالج آمریکایی متخصصان زنان و زایمان (ACOG) ، تولید AMH منعکس کننده ذخیره تخمدان شما است.

ذخیره تخمدان خود را به عنوان یک سبد تخمک در نظر بگیرید. شما معمولاً با یک سبد پر از تخم مرغ به دنیا می آیید و این تخم مرغ ها در طول زندگی شما مصرف می شوند.

آزمایش AMH می تواند تعداد تخمک شما را به شما بگوید. سطح پایین AMH ب کاهش ذخیره تخمدان یا تعداد کم تخمک اشاره دارد، به همین دلیل است که این هورمون با باروری مرتبط است. به عبارت دیگر، اگر DOR دارید، سبد تخم مرغ شما شروع به خالی شدن می کند.

اما نکته مهم اینجاست:

برخی از پزشکان سطح AMH را به عنوان “تست باروری” تجویز می کنند. اما این مشکل ساز است، دقیقاً به این دلیل که AMH کل داستان را بیان نمی کند.

به همین دلیل است که ACOG می گوید این ارزیابی نباید برای افرادی که نابارور نیستند برای بحث در مورد وضعیت باروری و پتانسیل باروری در آینده دستور داده شود.

۴۰ سالگی: ۱ نانوگرم در میلی لیتر
۳۵ سالگی: ۱.۵ نانوگرم در میلی لیتر
۳۰ سالگی: ۲.۵ نانوگرم در میلی لیتر
نتایج تست
آزمایش سطح AMH شما یک آزمایش خون ساده است.

از آنجایی که اندازه گیری عمدتا در طول چرخه شما ثابت می ماند، پزشک میتواند هر زمان که بخواهد آزمایشی را تجویز کند.

به عنوان یک دستورالعمل کلی، سطوح زیر (به نانوگرم در میلی لیتر) نشان دهنده حد پایین مقادیر AMH بر اساس سن است :

۴۵ سالگی: ۰.۵ نانوگرم در میلی لیتر
۲۵ سالگی: ۳.۰ نانوگرم در میلی لیتر

آزمایش هورمون لوتئینه کننده چیست؟

به گزارش بانک پزشکان به نقل از هلث لاین، آزمایش هورمون جسم زرد میزان هورمون لوتئینیزه کننده (LH) در خون شما را اندازه گیری می کند.

LH به سیستم تولید مثل شما کمک می کند. به آن لوتروپین و هورمون محرک سلول های بینابینی نیز می گویند. این هورمون در غده هیپوفیز شما ساخته می شود که به اندازه یک نخود است و درست پشت بینی شما قرار می گیرد.

چرا باید آزمایش هورمون لوتئینه کننده بدهم؟

دلایل مختلفی وجود دارد که ممکن است آزمایش هورمون لوتئین کننده را انجام دهید. پزشک ممکن است آزمایش LH را به عنوان بخشی از مشکلات ناباروری یا بررسی مشکل غده هیپوفیز تجویز کند.

علائم اختلال غده هیپوفیز عبارتند از:

خستگی
کاهش وزن غیر قابل توضیح
ضعف
کاهش اشتها
دلایل دیگر انجام آزمایش LH بسته به جنس و گاهی اوقات سن شما می تواند متفاوت باشد.

پزشک شما ممکن است آزمایش LH را تجویز کند اگر:

برای بارداری شدن مشکل داری
قاعدگی شما منظم نیست
برای اینکه ببینید آیا در دوران یائسگی هستید یا خیر

در طول آزمایش هورمون لوتئینه کننده چه اتفاقی می افتد؟

برای آمادگی در این آزمون نیازی به انجام کار خاصی نیست.

کارمند مراقبت های بهداشتی که برای آزمایش شما نمونه خون می گیرد .وقتی ویال پر شد، تکنسین یا پرستار سوزن و تورنیکت را برمی دارند. برای جلوگیری از خونریزی، بانداژ می گیرید. کل کار فقط چند دقیقه طول می کشد.

ممکن است بعد از آزمایش احساس سبکی سر داشته باشید. همچنین ممکن است کبودی در محل سوراخ ایجاد شود.

پزشک شما همچنین ممکن است سطح چیزی به نام هورمون محرک فولیکول – یا FSH – را نیز به طور همزمان بررسی کند.