تعریف بیماری
واریس – Varicose veins یک اختلال خون‌رسانی در رگ‌های پا است که موجب برجسته شدن و رنگ عوض کردن رگ‌ها می‌شود. این اختلال گاهی ممکن است درد و ناراحتی‌های زیادی ایجاد کند و گاهی کاملا خاموش و بی‌دردسر است. نکته مهم این است که هرچه واریس – Varicose veins دیرتر تشخیص داده شود یا اینکه برای درمانش اهمال‌کاری بشود شدیدتر خواهد شد و در نهایت با عوارض بیشتری عود میکند.
انواع بیماری
انواع مختلفی از رگ‌های واریسی وجود دارند از جمله:
ورید صافن (واریس طنابی) بزرگ
ورید صافن (واریس طنابی) کوچک
واریس شاخه‌ای
واریس ناحیه تناسلی
رگ‌های عنکبوتی
علائم بیماری
افراد مختلف علائم و نشانه‌های متفاوتی از واریس – Varicose veins را تجربه می‌کنند. بعضی اوقات واریس ممکن است باعث درد نشود. علائم دیگر واریس عبارتند از،
ظاهر آبی یا تیره رگ‌ها
ظاهر پر پیچ و خم رگ‌ها که اغلب مانند بندهایی روی پاهای شما است
احساس سنگینی در پاها، به خصوص در شب
تورم، سوزش، و گرفتگی در پاهای پایینی
افزایش درد بعد از نشستن یا ایستادن برای مدت طولانی
خارش اطراف رگ‌ها
تغییر رنگ پوست در اطراف واریس
پاهای دردناک
خستگی
خونریزی طولانی‌تر یا بیش از حد به دلیل صدمه جزئی در ناحیه آسیب‌دیده
تورم مچ پا
تلانژکتازی در پای آسیب‌دیده (رگ‌های عنکبوتی)
تغییر رنگ پوست در نزدیکی واریس، معمولاً به رنگ قهوه‌ای یا آبی
اگزمای وریدی باعث ایجاد قرمزی و خشکی در ناحیه آسیب‌دیده پوست می‌شود
گرفتگی پا در هنگام ایستادن
تعدادی از افراد مبتلا به واریس – Varicose veins نیز دارای سندرم پاهای بی‌قرار هستند
علت بیماری
واریس – Varicose veins هنگامی رخ می‌دهد که رگ‌ها به درستی کار نکنند. رگ‌ها دارای دریچه‌های یک طرفه هستند که مانع از گردش خون به عقب می‌شود. وقتی این دریچه‌ها از بین بروند، خون به جای حرکت به سمت قلب، شروع به تجمع در رگ‌ها میکند. رگ‌ها بزرگتر می‌شوند. رگ‌های واریسی اغلب روی پاها تأثیر می‌گذارند. رگ‌های این مناطق دورتر از قلب هستند و جاذبه جریان خون را به سمت بالا سخت‌تر میکند.
برخی از دلایل احتمالی واریس شامل موارد زیر است:
بارداری
یائسگی
سن بالای ۵۰ سال
ایستادن طولانی مدت
چاقی
سابقه خانوادگی واریس
عوارض بیماری
رگ‌های واریسی شکل و شمایل عجیبی ندارند و در ابتدای بیماری شبیه به یک خونمردگی خفیف در زیر پوست هستند؛ اما اگر بیماری پیشرفت کند و بدون رسیدگی به حال خود رها شود، احتمال خونریزی رگ‌ها بسیار بالا می‌رود و ممکن است منجر به سکته مغزی یا قلبی هم بشود. عروق واریس – Varicose veins معمولا به رنگ آبی در سطح پوست خودنمایی می‌کنند و حالت پیچیده‌ای دارند و عموما برجسته‌تر از سایر رگ‌ها هستند؛ این عروق معمولا در همان ابتدای بیماری مشخص هستند پس تشخیص آن‌ها کار سختی نخواهد بود.
تشخیص بیماری
پزشکان از روش‌های زیر علائم واریس – Varicose veins را تشخیص می‌دهند:
سونوگرافی داپلر
در این آزمایش از اسکن سونوگرافی برای تهیه اطلاعاتی از جهت جریان خون در رگ‌ها استفاده می‌شود.
سونوگرافی داپلکس رنگی
یک اسکن سونوگرافی دوپلکس رنگی، تصاویری رنگی از ساختار رگ‌ها تهیه میکند. این امر به متخصص اجازه می‌دهد تا اختلالات موجود در رگ‌ها تشخیص داده شوند. این آزمایش همچنین سرعت جریان خون را اندازه‌گیری کند.
فتوپلتیسموگرافی
فتوپلاتیسموگرافی تکنیکی است که تغییرات در حجم اندام بدن را اندازه می‌گیرد.
ونوگرافی
روش ونوگرافی شامل تزریق یک محلول حاجب به رگ و سپس تصویربرداری با اشعه ایکس برای مشاهده فرایند رفلکس وریدی است.
سی‌تی‌اسکن و ام آر آی
سی‌تی‌اسکن و ام آر آی به شناسایی واریس کمک می‌کنند زیرا در تشخیص ترومبوز وریدی عمقی مؤثر هستند.
سونوگرافی داخل عروقی
این روش یک فنّاوری جدید است که در آن‌یک پروب سونوگرافی کوچک از طریق انتهای کاتتر به داخل رگ وارد می‌شود تا بتوان رگ‌هایی که تنگ‌شده یا تحت‌فشار گرفته‌اند را مشاهده کرد.
درمان بیماری
در حال حاضر، طیف گسترده‌ای از گزینه‌های درمانی با حداقل تهاجم برای واریس در دسترس است. شامل:
فشرده سازی محل
اسکلروتراپی، با استفاده از یک تزریق مایع یا کف شیمیایی برای مسدود کردن رگ بزرگتر
میکروسکلروتراپی، با استفاده از تزریق مایع شیمیایی برای جلوگیری از رگ‌های کوچک‌تر
جراحی لیزر، استفاده از انرژی نور برای مسدود کردن رگ
درمان با ابلیشن داخل وریدی، استفاده از گرما و امواج رادیویی برای مسدود کردن رگ
جراحی اندوسکوپیک ورید، با استفاده از محدوده کم نور که از طریق یک برش کوچک وارد شده است تا جلوی رگ را بگیرد
شما همیشه باید قبل از انتخاب یک روش با پزشک خود در مورد گزینه‌های درمانی و خطرات خود صحبت کنید. روش توصیه شده می‌تواند بستگی به علائم، اندازه و محل قرارگیری واریس داشته باشد.
پیشگیری بیماری
رعایت موارد زیر به جلوگیری ازبروز واریس کمک میکند:
کاهش وزن
ورزش کردن
استفاده از جوراب مخصوص
تغییر در سبک زندگی
استراحت دادن پاها
جراحی
اسکلروتراپی
اسکلروتراپی با فوم
لیزر عروق
