تعریف بیماری
سازمان جهانی بهداشت در سرتاسر دنیا به دنبال شناسایی، ردیابی و محدود کردن ویروس جدیدی از خانواده ویروس کرونا به نام«کوید-۱۹» (COVID-19) است. ویروس COVID-19 هنوز در حال مبتلا کردن افراد زیادی در چین و شیوع در کشورهای دیگر دنیا است.
این نوع ویروس کرونا در ایران هم در حال پراکنده شدن است. علائم بیماری کرونا در اکثر مبتلایان به این ویروس خفیف است و درمان میشود، اما ممکن است بیماری در برخی دیگر شدیدتر باشد و حتی منجر به مرگ شود. اما ویروس کرونا چیست و تا چه اندازه خطرناک است؟ علائم کرونا چیست؟ درمان کرونا چیست؟ راه پیشگیری از کرونا چیست؟ در این مطلب قصد داریم شما را با همه چیز درباره کرونا آشنا کنیم.
از زمان شیوع این بیماری همه دانشمندان متفقالقول بر این باور بودند که این ویروس از خانواده کرونا است که قبلا نوع سارس آن در چین و بسیاری از کشورهای دیگر جان بسیاری از افراد را گرفت. مثل هر ویروس دیگری کرونا نیز برای ادامه زندگی نیاز به میزبانی دارد که بتواند مواد معدنی موردنیاز خود را به دست آورد و تکثیر شود. در واقع وارد شدن کرونا به بدن انسان جرقهای برای رشد آن در بدن و در اختیار گرفتن بخش زیادی از سلولهای بدن است.
چیزی که بین ویروسهای مختلف و البته سویههای مختلف از یک بیماری تفاوت ایجاد میکند مولکولهای RNA تشکیلدهنده پوشش خارجی آن است. بر اساس مطالعات COVID-19 دارای پوششی پروتئینی است که میتواند از سایر اجزای آن در برابر عوامل محیطی و داروهای معمولی محافظت کند. اصلیترین راه شیوع این ویروس هوا است و بعد از ورود به سیستم تنفسی افراد شروع به تخریب ساختار دستگاه تنفسی به خصوص ریهها و از بین بردن سلولهای ایمنی میکند.
علائم بیماری
شاید علائم ویروس کرونا به چند مورد خاص محدود شود؛ اما همه افراد را به طور یکسان تحت تاثیر قرار نمیدهد. در این سالها ویروس کووید- ۱۹ رفتارهای متفاوتی از خود نشان داده است. برای مثال اینطور به نظر میرسد که علائم کرونا در کودکان شدت کمتری دارد یا اینکه برخی افراد در کنار نشانههای رایج این بیماری با علائمی مانند ناراحتیهای گوارشی نیز دست و پنجه نرم میکنند. اختلالات خواب، ناراحتیهای پوستی، قرمزی چشم و از دست دادن حس بویایی و چشایی از جمله عوارض و علائم شناخته شده این بیماری بهشمار میروند. با مطالعه این مقاله اطلاعات کاملی راجع به علائم جدید ویروس کرونا را کسب خواهید کرد.
علائم ویروس کرونا چیست؟
سازمان بهداشت جهانی (WHO) با توجه به رفتار این ویروس، علائم کرونا را به سه دسته اصلی تقسیمبندی کرده است. اکثر افراد مبتلا به کووید-۱۹ دچار بیماری خفیف تنفسی میشوند و بدون نیاز به درمان ویژه بهبود پیدا میکنند. احتمال بروز بیماری جدی در افراد مسن و کسانی که بیماری زمینهای نظیر بیماری قلب و عروق، دیابت، بیماری مزمن تنفسی و سرطان دارند، بیشتر است.
شایعترین علائم کرونا
تب
سرفهی خشک
خستگی
علائم کرونا که کمتر شایع هستند
کوفتگی و درد
گلودرد
اسهال
ورم
سردرد
از دست دادن بویایی یا چشایی
جوش زدن پوست یا رنگ پریدگی انگشتان دست و پا
علائم بحرانی کرونا که باید جدی گرفته شوند.
توصیف اطلاعات پیرامون شیوع علائم بحرانی کرونا ویروس دشوار است. اکثر افراد تنها زمانی که نشانههای کرونا به مرحله حاد میرسد، به دنبال مراقبت پزشکی میگردند و برخی دیگر اصلا هیچ علامتی را تجربه نمیکنند.
علائم شدید کرونا میتواند شامل موارد زیر باشد:
تب بالای ۳۸ درجه
اختلال در تنفس
کبودی لب و صورت
احساس درد یا فشار مداوم در قفسه ی سینه
بروز گیجی (با وضعیت روانی فرق دارد)
سخت بیدار شدن؛حتی وقتی دیگران سعی میکنند فرد بیمار را بیدار کنند.
به طورمیانگین، کسانی که دچار علائم شدید، مانند تنگی نفس، میشوند ظرف ۸ روز بعد از ظهور سایر علائم دچار این حالت میشوند. کسانی که دچار علائم مرگبار کووید-۱۹ میشوند، در کنار علائم شدیدی که در بالا به آن اشاره شد، احتمالا موارد زیر را هم تجربه میکنند:
- ضعیف شدن نبض
- سرد شدن دستها و پاها
- برای تداوم عملکرد اندامها و حیات به درمان پزشکی نیاز پیدا میکنند.
همچنین ممکن است موارد بحرانی کرونا منجر به بیماریهای زیر شود:
سپسیس: نوعی عفونت سیستمی است که وقتی سیستم ایمنی بدن بیش از حد به پاتوژنها واکنش نشان میدهد اتفاق میافتد و تاثیر آن مرگبار است.
نارسایی تنفسی: زمانی که آسیب ریوی آنقدر شدید باشد که ریه بدون دستگاه نتواند به عملکرد خود ادامه دهد، این وضعیت رخ میدهد.
نارسایی عضو: این وضعیت خطرناک زمانی اتفاق میافتد که یک یا چند عضو بدن دیگر به درستی کار نکند.
به سختی نفس کشیدن یا کم آوردن نفس
درد یا فشار روی قفسهی سینه
از دست دادن توانایی حرکت یا تکلم
علائم گوارشی کرونا ویروس
بیشتر افراد با شنیدن COVID-۱۹، علائمی مانند سرفه خشک و تب بالا را تصور میکنند. اما تحقیقات جدید در چین نشان میدهد که مواردی از COVID-۱۹ فقط با علائم گوارشی ظاهر میشوند.
اسهال و سایر علائم گوارشی مثل تهوع، استفراغ و بیاشتهایی، تنها علامت در حدود یک چهارم از بیماران موارد خفیف COVID-۱۹ در این مطالعه جدید بوده است. این دسته از بیماران، دیرتر از بیماران با علائم تنفسی به دنبال مراقبتهای پزشکی بودهاند.
یک تیم از بیمارستان اتحادیه و کالج پزشکی Tongji در ووهانِ چین اظهار داشتهاند که عدم شناسایی زودهنگام این بیماران ممکن است منجر به انتقال ناخواسته بیماری از طریق بیماران سرپایی با بیماری خفیف شود. بیمارانی که هنوز تشخیص داده نشدهاند و از توانایی خود برای آلوده کردن دیگران آگاهی ندارند.
دکتر رابرت گلاتر، پزشک طب اورژانس در بیمارستان لنوکس هیل در شهر نیویورک بر این باور است که پزشکان فقط اکنون در حال یادگیری طیف متنوعی از علائم بیماران مبتلا به COVID-۱۹ هستند.
بر اساس صحبتهای دکتر گلاتر، متخصصان متوجه شدهاند که علائم گوارشی، حتی بدون سرفه، تب و مشکل تنفس ممکن است علائم اولیه بیماری باشد. خبر خوب این است که اکثر بیماران با علائم گوارشی به طور معمول بیماری خفیف دارند.
در مطالعه جدید، محققان ۲۰۶ بیمار مبتلا به نوع خفیف COVID-۱۹ را مورد بررسی قرار دادهاند. یک چهارم از این بیماران فقط علایم گوارشی داشتهاند و یک چهارم دیگر، علایم گوارشی و تنفسی را همزمان تجربه کردهاند. نیمی از بیماران تنها علایم تنفسی را از خود نشان دادهاند.
این مطالعه نشان میدهد تمام بیماران گوارشی اسهال داشتهاند و اسهال آنها بین یک تا ۱۴ روز طول کشیده است. به طور متوسط اسهال پنج روز و دفع مدفوع چهار بار در روز بوده است. محققان دریافتهاند که حدود یک سوم بیماران با علامت گوارشی تب نداشتند.
بیماران با علائم گوارشی نسبت به بیماران با علائم تنفسی دیرتر به پزشک مراجعه میکنند. در بیماران COVID-۱۹ مبتلا به علائم گوارشی، مدت زمان شروع علائم و پاک شدن از ویروس کرونا طولانیتر است.
تیم چینی تأکید کردهاند که البته بیماریهای زیادی در جامعه وجود دارد که میتواند باعث علائم گوارشی شود و بیشتر موارد مشاهده شده از اسهال، تهوع، استفراغ یا بیاشتهایی ناشی از COVID-۱۹ نیست.
پزشکان لازم است علائم گوارشی حاد و جدید در بیمار با تماس احتمالی COVID-۱۹ را مشکوک در نظر گرفته و اقدامات تشخیصی لازم برای COVID-۱۹ را در نظر بگیرند.
عفونت کرونا چیست
شاید این روزها کمتر کسی باشد که درباره عفونت کرونا نداند. ما هم به طور مفصل در نوشتههای پیشین به این موضوع پرداختهایم.
یکی از انواع تازه ویروس کرونا با نام علمی SARS-CoV-۲ عامل ایجاد عفونت کروناست. این ویروس بیشتر باعث بیماری تنفسی و درگیری ریه میشود و با علائم شبهآنفلوانزای خود مانند تب و سرفه آغاز میگردد. در موارد شدید، فرد ممکن است مشکلات شدید تنفسی را هم تجربه کند. این بیماری میتواند زندگی مبتلایان را به طور جدی تهدید کند.
خوب است اشاره کنیم که بهترین راه پیشگیری از سرایت ویروس کرونا، شستشوی دستها با مایع شوینده دست یا صابون برای حداقل بیست ثانیه، خودداری از تماس دست آلوده با صورت و رعایت فاصله فیزیکی از سایر افراد است.
مقایسه عفونت کرونا با سینوزیت
برای مقایسه عفونت کرونا با سینوزیت، علائم هر دو مورد را در زیر بررسی میکنیم. مهمترین علائم عفونت کرونا که تا امروز شناخته شدهاند، عبارتند از:
تب
سرفه خشک (در بیشتر موارد بدون خلط)
سردرد
گرفتگی بینی
سوزش گلو
مشکلات تنفسی
کبودی لبها یا صورت
لرز و بدن درد
فقدان ناگهانی بویایی یا چشایی
التهاب مخاط چشم
مشکلات گوارشی
خستگی
درد قفسه سینه
علائم پوستی
اگر بخواهیم علائم سینوزیت را برشمریم، باید به موارد زیر اشاره کنیم:
تب
سرفه خلط دار
سردرد
گرفتگی بینی
سوزش گلو
مشکلات تنفسی (فقط در موارد شدید که بهندرت اتفاق میافتد)
ترشحات پشت حلق
آبریزش بینی و عطسه
درد صورت
بد بویی نفس
تورم اطراف چشم
سفتی گردن
مشکلات بینایی (در موارد شدید)
آیا ویروس کرونا میتواند باعث بروز سینوزیت شود؟
بنا به گفته پزشکان، ویروس کرونا میتواند باعث ایجاد «عفونت دستگاه تنفسی فوقانی» شود. سینوسها هم مانند حلق و بینی یکی از اعضای دستگاه تنفسی فوقانی به شمار میروند. راههای تنفسی و ریه در مجموع دستگاه تنفسی تحتانی را شکل میدهند. اما در مجموع، تاکنون اطلاعات دقیقی وجود ندارد که بدانیم آیا ویروس کرونا ممکن است منجر به بروز سینوزیت شود یا خیر.
پیشگیری و تشخیص بیماری
برای محافظت از خود در مقابل ویروس کرونا موارد زیر را رعایت کنیم:
- دستان خود را بطور مرتب با آب و صابون بشوییم و یا با مواد ضدعفونیکننده الکی تمیز کنیم.
- بهداشت تنفسی را رعایت کرده و دهان و بینی را به هنگام عطسه و سرفه با آرنج یا دستمال بپوشانیم.
- فاصله ۱ متری را با سایرین در محیطهای عمومی رعایت کنیم.
- از لمس چشم، دهان و بینی خودداری کنیم.
- حدالامکان از بازدید بازارهای فروش حیوانات زنده و تماس مستقیم با حیواناتی مثل گربه ها و سگهای ولگرد، جوندگان، پرندگان و خفاش ها اجتناب کنیم.
- از مصرف محصولات دامی بصورت خام خودداری کنیم.
تاکنون داروی اختصاصی و روش درمانی قطعی برای ویروس کرونا و بیماری کووید-۱۹ مشخص نشده است. درمانهای حمایتی همچون اکسیژن تراپی، مدیریت مایعات تجمع یافته در ریه ها، و استفاده از آنتی بیوتیکهای وسیع الطیف برای جلوگیری از وقوع عفونت های ثانویه باکتریایی در بیماران مبتلا به کووید-۱۹، از مهمترین استراتژیهای مدیریت درمان میباشند. بر اساس تحقیقات انجام شده در ارتباط با مکانیسم مولکولی عفونت کووید-۱۹ و سازماندهی ژنومی SARS-CoV-2 ، چندین روش درمانی هدفمند مطرح شده اند تا از طریق آنها بتوان عوامل ویروسی را مورد هدف قرار داد و اختلالات موثری بر علیه آن ایجاد نمود.
مهار کنندگان هدفمند ویروسی
در حال حاضر استفاده از رمدسیور برای درمان بیمار کووید-۱۹ از سوی سازمان بهداشت جهانی و سازمان غذا و دارو ایالت متحد آمریکا مورد تایید قرار گرفته است. بر این اساس به نظر می رسد که آنالوگهای نوکلئوزیدی دیگر، همچون فاوی پیراویر (Favipiravir)، ریباویرین (Ribavirin)، و گالی دسی ویر (Galidesivir)، ممکن است کاربرد بالینی بالقوهای بر ضد SARS-CoV-2 داشته باشند.
آنتیبادی و پلاسما درمانی
روش پلاسما درمانی بر اساس استفاده از آنتی بادی های اختصاصی ضد ویروس SARS-CoV-2 در افراد بهبود یافته از بیماری کووید-۱۹ در جهت درمان مبتلایان بد حال این بیماری می باشد. از این رو, بسیاری از بیماران بهبود یافته از بیماری کووید-۱۹ برای اهداء پلاسما خود داوطلب میباشند. این روش برای درمان بیماری های SARS و MERS نیز کاربرد داشته است. استفاده از این روش در افراد مبتلا به فرم حاد و شدید بیماری کووید-۱۹ نتایج مطلوبی را نشان داده است.
واکسیناسیون
تا کنون چندین استراتژی مختلف به منظور ساخت واکسن در حیوانات آزمایشگاهی بکار برده شده اند که بر اساس ویروسهای زنده ضعیف شده، وکتورهای ویروسی، ویروسهای غیر فعال شده، واکسنهای ساب یونیت (زیر واحد)، DNA های نوترکیب و واکسنهای نوترکیب بوده اند. این مطالعات در حال انجام میباشند و در چندین مورد از مدل های آزمایشگاهی و حیوانی گذشته و به مراحل مطالعات انسانی رسیده اند. مهمترین مسئله در ساخت واکسن SARS-CoV-2 قابلیت ایجاد مصونیت پایدار در انسان با حداقل احتمال خطر برای او می باشد.
متاسفانه به دلیل ساختار ژنومی این ویروس (RNA تک رشته ای مثبت)، کووید-۱۹ بسیار مستعد بروز جهش و ایجاد تغییر در ساختار ژنی و آنتی ژنیک خود می باشد. این مسئله ایجاد یک مصونیت پایدار در میزبان را با چالش بزرگی روبرو می کند چرا که فرد را همواره در خطر مواجهه با سویه های جدید جهش یافته ای از ویروس SARS-CoV-2 قرار می دهد که ممکن است نسبت به آنها مصونیت مناسب یا کافی را نداشته باشد.
راههای جلوگیری از انتقال ویروس کووید-۱۹
قرنطینه کردن افراد آلوده و به حداقل رساندن تماسهای مستقیم با آنها و یا اشیاء و وسایل شخصی و سطوح مرتبط با آنها، نقش اساسی در جلوگیری از انتقال ویروس کووید-۱۹ به روشهای هوایی و فومیت (تماس با سطوح آلوده) دارد.
رعایت فاصله گذاری اجتماعی یکی از نکات بسیار مهم در جهت کاهش احتمال انتقال فرد به فرد ویروس SARS-CoV-2 است.
استفاده از ماسک در مکان های اجتماعی شلوغ، وسایل حمل و نقل عمومی و مکانهای پرخطر (سوپر مارکتها، پمپ بنزینها و مراکز بهداشتی) امری ضروری است و احتمال انتقال ویروس را به طور قابل توجهی کاهش می دهد.
اجتناب از تماس دستها به چشم ها، دهان و بینی، شستن مرتب دست ها با آب و صابون و یا ضد عفونی کردن آنها با محلول های الکل دار سازگار با پوست، یکی از راههای اصلی برای جلوگیری از ورود ویروس به غشاهای مخاطی و انتقال بیماری کووید-۱۹ میباشد.
ضدعفونی کردن صحیح مواد خوراکی و کالاهای خریداری شده با توجه به نوع آنها، یکی از موارد بسیار مهم در جهت جلوگیری از ورود ویروس به درون منزل میباشد.
تقویت سیستم ایمنی بدن با ویتامین های D و C
در نظر داشتن احتمال انتقال ذرات ویروسی SARS-CoV-2 از طریق مدفوع در شرایط پرستاری های خانگی و بیمارستانی و کشتیهای مسافرتی امری ضروری است و به نظر می رسد که می تواند مسیرهای احتمالی انتقال مدفوعی- دهانی ویروس را محدود سازد.
آیا بیماری کووید ۱۹ خطرناک است؟
این بیماری مثل سایر بیماریهای حاد تنفسی میتواند مشکلاتی را برای فرد مبتلا ایجاد کند. این بیماری به ندرت کشنده بوده و بیشتر افراد حساس و آسیبپذیر مثل سالمندان و افرادی که دارای بیماریهای زمینهای، دیابت، بیماریهای قلبی و مشکلات تنفسی هستند، را تهدید میکند.
در صورتیکه علائم بیماری را دارم چکار کنم؟
در صورتی که هر کدام از علائم بیماری مثل تب، سرفه و یا تنگی نفس در شما ظاهر شد، سریعا به نزدیکترین مرکز پزشکی مراجعه کرده و تا قبل از دریافت نتیجه قطعی، برای اطمینان از عدم انتقال بیماری به سایرین، موارد احتیاطی را مراعات کنید.اولین اقدامی که در مراکز درمانی برای تشخیص بیماری شما انجام خواهد شد انجام تست های تشخیصی ویروس کرونا است.