واژه فشارخون امروزه برای ما دیگر غریبه نیست. این عارضه که سن و جنس خاصی نمیشناسد مدتهاست ذهن پزشکان، کارشناسان و البته بیماران را مشغول کرده است.
فشار خون چیست؟
به گزارش بانک پزشکان به نقل از سی دی سی، فشار خون فشاری است که خون شما به دیواره رگ های خونی وارد می کند. شریان ها خون را از قلب شما به سایر قسمت های بدن می برند.
فشار خون شما به طور معمول در طول روز افزایش و کاهش می یابد.
اعداد فشار خون به چه معناست؟
فشار خون با دو عدد اندازه گیری می شود:
عدد اول که فشار خون سیستولیک نامیده می شود، فشار موجود در شریان های شما را هنگام ضربان قلب اندازه گیری می کند.
عدد دوم که فشار خون دیاستولیک نامیده میشود ، فشار موجود در شریانها را زمانی که قلب شما بین ضربانها استراحت میکند، اندازهگیری میکند.
اگر اندازه گیری ۱۲۰ سیستولیک و ۸۰ دیاستولیک باشد، می گویید “۱۲۰ روی ۸۰” یا بنویسید “۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه”.
سطح طبیعی فشار خون کمتر از ۱۲۰/۸۰ میلی متر جیوه است.
فشار خون بالا چیست؟
فشار خون بالا ، فشار خونی است که بالاتر از حد طبیعی است. فشار خون شما در طول روز بر اساس فعالیت های شما تغییر می کند. اندازه گیری فشار خون به طور مداوم بالاتر از حد طبیعی ممکن است به تشخیص فشار خون بالا منجر شود.
هرچه سطح فشار خون شما بالاتر باشد، خطر ابتلا به سایر مشکلات سلامتی مانند بیماری قلبی ، حمله قلبی و سکته مغزی نیز بیشتر می شود.
تیم مراقبت های بهداشتی شما می تواند با بررسی سطح فشار خون سیستولیک و دیاستولیک شما و مقایسه آنها با سطوح موجود در دستورالعمل های خاص، فشار خون بالا را تشخیص داده و تصمیمات درمانی را اتخاذ کند.
دستورالعملهای مورد استفاده برای تشخیص فشار خون بالا ممکن است از یک متخصص مراقبتهای بهداشتی به متخصص مراقبتهای بهداشتی دیگر متفاوت باشد:
- برخی از متخصصان مراقبت های بهداشتی در صورتی که فشار خون بیماران به طور مداوم ۹۰/۱۴۰ میلی متر جیوه یا بالاتر باشد، فشار خون بالا را تشخیص می دهند. این محدودیت بر اساس دستورالعملی است که در سال ۲۰۰۳ منتشر شد، همانطور که در جدول زیر مشاهده می شود.
- سایر متخصصان مراقبت های بهداشتی در صورتی که فشار خون بیماران به طور مداوم ۸۰/۱۳۰ میلی متر جیوه یا بالاتر باشد، فشار خون بالا را تشخیص می دهند.
علائم و نشانه های فشار خون بالا چیست؟
فشار خون بالا معمولاً هیچ علامت هشدار دهنده ای ندارد و بسیاری از مردم نمی دانند که آن را دارند. اندازه گیری فشار خون تنها راه برای تشخیص فشار خون بالا است.
چه چیزی منجر به فشار خون بالا میشود؟
فشار خون بالا معمولاً با گذشت زمان ایجاد می شود. این می تواند به دلیل انتخاب های ناسالم سبک زندگی مانند عدم فعالیت بدنی منظم و کافی رخ دهد
برخی از شرایط سلامتی، مانند دیابت و چاقی نیز می توانند خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش دهند.
فشار خون بالا چه مشکلاتی ایجاد می کند؟
فشار خون بالا به طرق مختلف می تواند به سلامتی شما آسیب برساند. می تواند به اندام های مهمی مانند قلب، مغز، کلیه ها و چشم ها آسیب جدی وارد کند.
خبر خوب این است که در بیشتر موارد، می توانید فشار خون خود را مدیریت کنید تا خطر ابتلا به مشکلات جدی سلامتی را کاهش دهید.
سکته قلبی و بیماری قلبی
فشار خون بالا میتواند به شریانهای شما آسیب بزند، زیرا باعث کاهش کشش آنها میشود، که جریان خون و اکسیژن را به قلب کاهش میدهد و منجر به بیماری های قلبی میشود . علاوه بر این، کاهش جریان خون به قلب می تواند باعث بروز مشکلات زیر شود:
- درد قفسه سینه که آنژین نیز نامیده می شود.
- حمله قلبی، زمانی اتفاق میافتد که جریان خون به قلب شما مسدود میشود و عضله قلب بدون اکسیژن کافی شروع به مردن میکند. هرچه جریان خون بیشتر مسدود شود، آسیب به قلب بیشتر می شود.
- نارسایی قلبی ، وضعیتی که به این معنی است که قلب شما نمی تواند خون و اکسیژن کافی را به سایر اندام های شما پمپ کند.
سکته مغزی و مشکلات مغزی
فشار خون بالا می تواند باعث ترکیدن یا مسدود شدن شریان هایی شود که خون و اکسیژن را به مغز می رسانند و باعث سکته می شود. سلول های مغز در طول سکته مغزی می میرند زیرا اکسیژن کافی دریافت نمی کنند. سکته مغزی می تواند باعث ناتوانی های جدی در گفتار، حرکت و سایر فعالیت های اساسی شود. سکته مغزی نیز می تواند شما را بکشد.
ابتلا به فشار خون بالا، به ویژه در میانسالی، با عملکرد شناختی ضعیف تر و زوال عقل در آینده مرتبط است.
بیماری کلیوی
بزرگسالان مبتلا به دیابت، فشار خون بالا یا هر دو در مقایسه با افراد بدون این شرایط در معرض خطر بیشتری برای ابتلا بی بیماری مزمن کلیوی هستند.
چگونه بفهمم فشار خون دارم؟
تنها یک راه برای تشخیص فشار خون بالا وجود دارد: از پزشک یا سایر متخصصان سلامت بخواهید که فشار خون شما را اندازه گیری کنند اندازه گیری فشار خون سریع و بدون درد است.
با تیم مراقبت های بهداشتی خود در مورد اندازه گیری منظم فشار خون خود در خانه صحبت کنید که به آن پایش فشار خون (SMBP) نیز گفته می شود.
فشار خون بالا “قاتل خاموش” نامیده می شود زیرا معمولاً هیچ علامت هشدار دهنده ای ندارد و بسیاری از مردم نمی دانند که به آن مبتلا هستند.
پیشگیری یا مدیریت فشار خون بالا
بسیاری از افراد مبتلا به فشار خون بالا می توانند با ایجاد تغییراتی در سبک زندگی ، فشار خون خود را در محدوده سالم کاهش دهند یا آن را در محدوده سالم نگه دارند . با تیم مراقبت های بهداشتی خود صحبت کنید
- حداقل ۱۵۰ دقیقه فعالیت بدنی در هفته (حدود ۳۰ دقیقه در روز، ۵ روز در هفته) داشته باشید
- سیگار نکشید
- یک رژیم غذایی سالم داشته باشید؛ مصرف نمک و الکل را محدود کنید
- وزن خود را در حالت تعادل نگه دارید
- استرس و اضطراب خود را مدیریت کنید
علاوه بر ایجاد تغییرات مثبت در شیوه زندگی، برخی از افراد مبتلا به فشار خون بالا باید برای مدیریت فشار خون خود دارو مصرف کنند.
با انجام اقداماتی برای کاهش فشار خون، می توانید از خود در برابر بیماری قلبی و سکته مغزی محافظت کنید، که گاهی اوقات بیماری قلبی عروقی (CVD) نیز نامیده می شود.
جلوگیری از فشار خون بالا
به گزارش بانک پزشکان به نقل از سی دی سی، برای کمک به پیشگیری از فشار خون بالا، عادات زندگی سالم مانند فعالیت بدنی را تمرین کنید.
با داشتن یک سبک زندگی سالم، می توانید به حفظ فشار خون خود در محدوده سالم کمک کنید.
یک رژیم غذایی سالم داشته باشید
گزینه های غذایی و میان وعده های سالم را انتخاب کنید تا به شما در جلوگیری از فشار خون بالا و عوارض آن کمک کند. حتما میوه و سبزیجات تازه به مقدار زیاد مصرف کنید.
با تیم مراقبت بهداشتی خود در مورد خوردن انواع غذاهای غنی از پتاسیم، فیبر و پروتئین و نمک و چربی اشباع کمتر، صحبت کنید. برای بسیاری از افراد، ایجاد این تغییرات سالم می تواند به پایین نگه داشتن فشار خون و محافظت در برابر بیماری قلبی و سکته کمک کند.
خود را در یک وزن سالم نگه دارید
اضافه وزن یا چاقی خطر ابتلا به فشار خون بالا را افزایش می دهد. برای تعیین اینکه آیا وزن شما در محدوده سالم است یا خیر، پزشکان اغلب شاخص توده بدنی شما را محاسبه می کنند . پزشکان گاهی اوقات از اندازه گیری دور کمر و باسن برای ارزیابی چربی بدن نیز استفاده می کنند.
با تیم مراقبت های بهداشتی خود در مورد راه های رسیدن به وزن سالم از جمله انتخاب غذاهای سالم و فعالیت بدنی منظم صحبت کنید.
از نظر بدنی فعال باشید
فعالیت بدنی می تواند به حفظ وزن سالم و کاهش فشار خون کمک کند. دستورالعمل های فعالیت بدنی برای آمریکایی ها توصیه می کند که بزرگسالان هر هفته حداقل ۲ ساعت و ۳۰ دقیقه ورزش با شدت متوسط، مانند پیاده روی سریع یا دوچرخه سواری داشته باشند. این حدود ۳۰ دقیقه در روز، ۵ روز در هفته است. کودکان و نوجوانان باید روزانه ۱ ساعت فعالیت بدنی داشته باشند.
سیگار نکش
سیگار کشیدن فشار خون شما را بالا می برد و شما را در معرض خطر حمله قلبی و سکته قرار می دهد. اگر سیگار نمی کشید، شروع نکنید. اگر سیگار می کشید، ترک سیگار خطر ابتلا به بیماری قلبی را کاهش می دهد. پزشک میتواند راههایی را برای کمک به ترک سیگار پیشنهاد کند.
مقدار الکلی که می نوشید را محدود کنید
الکل زیاد مصرف نکنید که می تواند فشار خون شما را افزایش دهد. مردان نباید بیش از ۲ نوشیدنی الکلی در روز و زنان نباید بیش از ۱ نوشیدنی الکلی در روز مصرف کنند.
به اندازه کافی بخوابید
خواب کافی برای سلامت کلی شما مهم است و خواب کافی بخشی از حفظ سلامت قلب و عروق خونی است. نداشتن خواب کافی به طور منظم با افزایش خطر بیماری قلبی، فشار خون بالا و سکته مرتبط است.
فاکتور های خطرپذیری فشار خون بالا
فشارخون بالا باعث سکته، آسیب به کلیهها و حتی کوری نیز خواهد شد. پزشکان برای کنترل فشارخون ابتدا باید فاکتورهای خطرپذیری را در شخص بیابند و با درمان آنها، به بهبود شرایط جسمانی بیمار کمک کنند.فاکتورهای خطرپذیری به دو نوع قابل کنترل و غیرقابل کنترل تقسیم میشوند. عواملی چون بالا بودن کلسترول، استعمال دخانیات، دیابت، اضافه وزن و نداشتن تحرک کافی در دسته فاکتورهای خطرپذیری قابل کنترل قرار میگیرند حال آنکه موضوعاتی چون افزایش سن (در مردان بالای ۵۵ و زنان بالای ۶۵)، وجود سابقه بیماری قلبی در خانواده جزو گروه غیرقابل کنترل هستند. پزشکان بر این باورند که فشار ۱۴ بر روی ۹ حداکثر میزانی است که میتوان آن را خط مرز ابتلا به بیماری فشارخون در نظر گرفت. به تعریفی دیگر فشارخون بالای ۱۴ بر روی ۹ خطرناک خواهد بود. براساس آمارهای موجود دو سوم افراد بالای ۶۵ سال مبتلا به فشارخون بالا هستند.
به یاد داشته باشید که اگر فشارخون شما بین ۱۲ بر روی ۸ و ۹/۱۳ بر روی ۹/۸ در نوسان است، شما در آستانه ابتلا به بیماری فشارخون قرار دارید. به بیانی دیگر، شما در حال حاضر فشارخون بالا ندارید، اما ممکن است با افزایش سن و دیگر فاکتورهای خطرپذیری به این عارضه دچار شوید و اگر شما نحوه زندگی، فعالیت و عادات خود را تغییر ندهید، سریعتر عارضه فشارخون گریبانتان را خواهد گرفت.جالب است بدانید ۹۰ درصد افرادی که در طول زندگی خود فشارخون را تجربه نکردهاند، در سنین بالای ۵۵ سال به این عارضه دچار خواهند شد. به جدول زیر دقت کنید:
رژیم غذایی فشار خون بالا
داشتن یک رژیم غذایی سالم میتواند شانس ابتلا به بیماری فشار خون را تا حد زیادی کاهش دهد. رک بگوئیم که شما برای مبتلا نشدن به فشارخون یا کنترل این بیماری نیاز به یک رژیم غذایی مناسب دارید. به بیانی دیگر سعی کنید تا در رژیم غذایی خود کمتر از مواد دارای چربی اشباعشده، چربی تام و کلسترول استفاده کنید.مصرف میوه و سبزیجات و غذاهای کم چرب بهترین رژیم غذایی برای شما خواهد بود. تلاش کنید در رژیم غذای خود حبوبات، مرغ، ماهی و آجیل را بگنجانید و به صورت تدریجی از میزان غذاهای چرب، گوشت قرمز، شیرینی و نوشابههای گازدار بکاهید. در این حال بهتر است در انتخاب غذاها دقت لازم را مبذول کنید.مواد خوراکی مورد مصرف شما باید حاوی پتاسیم، کلسیم، منیزیم، پروتئین و فیبر باشد.از طرفی کاهش میزان مصرف نمک و مواد حاوی سدیم نیز میتواند به کاهش فشارخون کمک شایانی کند. شما میتوانید با مصرف مواد ذکرشده در جدول زیر یک رژیم غذایی خوب و سالم داشته باشید.از یاد نبریم که بدن شما در مدت ۲۴ ساعت نیازمند ۲۰۰۰ کالری است، از این رو سعی کنید که برای غذاخوردن خود برنامهریزی کنید تا هیچگاه دچار افزایش وزن و افزایش میزان خطرپذیری مقابل بیماریهای قلبی و فشارخون نشوید.
در قسمت تغییر عادات غذایی خود حتماً به این نکات توجه کنید
- صبرکنید. تلاش شود که تغییر در برنامه و عادات غذایی به صورت اندک اندک انجام گیرد.
- اگر برای هضم مواد لبنی دچار مشکل گوارشی میشوید با مشورت پزشک خود از داروهای آنزیم لاکتوز استفاده کنید.
- حتماً تلاش کنید که با خوردن دانهها، غلات و نان میزان ویتامین B مورد نیاز برای بدنتان را تأمین کنید.
- به جای خوردن انواع دسرهای پرکالری، میوه بخورید
- به جای نمک از ادویههای دیگر استفاده کنید
- ادویههای پیشنهادی ما شامل، ریحان، دارچین، فلافل تند، میخک، شوید، زنجبیل، مرزنجوش، جوز، پونه، جعفری و آویشن است.
اندازه هر وعده میزان مصرف گروه غذایی
- یک برش نان، یک فنجان غلات
- آماده خوردن، نصف لیوان برنج
- یا ماکارونی پخته شده ۷ تا ۸ بار غلات
- یک فنجان سبزیجات خام
- نصف فنجان سبزیجات پخته
- ۱۸۵ گرم آب سبزیجات ۴ تا ۵ بار سبزیجات
- یک میوه متوسط، یک چهارم فنجان میوههای خشک شده، نصف فنجان کمپوت میوه، ۱۸۰ گرم آب میوه ۴ تا ۵ بار میوه
- ۱۰۰ گرم گوشت کمچرب یا مرغ
- بدون پوست یا ماهی ۲ تا ۳ بار گوشت کمچرب و ماهی
- یک قاشق چایخوری کره گیاهی
- یک قاشق غذاخوری مایونز کمچرب
- یک قاشق چایخوری روغن گیاهی ۲ تا ۳ بار چربی و روغن
- یک قاشق غذاخوری شکر
- یک قاشق غذاخوری ژله یا مربا ۵ بار در هفته شیرینیها
چند راهکار ساده برای کاهش وزن
- ورزش فعالیتهای روزمره
- ۴۵ دقیقه تا یک ساعت والیبال بازی کنید
- سعی کنید در عرض ۳۰ دقیقه ۲ کیلومتر راه بروید
- سعی کنید در عرض ۳۰ دقیقه ۸ کیلومتر دوچرخهسواری کنید
- ۲۰ دقیقه شناکنید
- ۱۵ تا ۲۰دقیقه طناب بزنید
- سعی کنید ۲کیلومتر بدوید اتومبیل خود را هر هفته به مدت ۴۰ دقیقه تا یک ساعت بشویید
- شیشه و پنجرههای منزل را برای یک ساعت در هفته تمیز کنید
- نیم ساعت تا ۴۵ دقیقه باغبانی کنید
- روزی ۲ کیلومتر پیادهروی کنید
- روزی ۱۵ دقیقه از پلهها بالا و پائین بروید