شاخصهای مرکز کنترل کیفیت هوای تهران امروز را هم برای پایتختنشینها «ناسالم» اعلام کرد. بعد از چند روز بارانی که خیال آمدن یک پاییز پر بارش را در نهمین ماه سال نوید میداد، غلظت آلایندهها بالا رفت تا زنگ هشدارها برای افزایش آلایندگیها بازهم به صدا دربیاید.
به گزارش بانک پزشکان به نقل از روزنامه ایران، با این همه آنچه که بیشتر نگران کننده است، رفتار بیاعتنای مسئولان و شهروندان نسبت به این هوای آلوده است! نگاهی به وضعیت دیروز تهران نشان میدهد علی رغم تأکید وزارت بهداشت بر خروج ضروری از منزل و تعطیلی مدارس، اما در سطح معابر شلوغ و پر تردد، سالمندان و کودکان زیاد دیده میشدند که بیتوجه به شرایط خطرناک هوا در حال تردد بودند.
اطلاعیههای هواشناسی همچون سالهای گذشته علت را به «عدم وزش باد مؤثر» نسبت میدهد. اما واقعیت این است که ما هم به نسخه «وزش باد مؤثر» و «بارش باران پراکنده» عادت کردهایم و جز این دو راهکار، یقه هیچ کس بابت بیاعتناییاش به وضعیت هوایی را که هر یک از ما در آن سهم داریم و نفس میکشیم نمیگیریم.
پیشبینیها نشان میدهد که حداقل تا پایان امشب هم باید از این هوای آلوده تنفس کنیم، اما تنها راهکار به ادامه وضعیت شناور بودن ساعات کاری تا پایان سال و مجازی شدن مدارس و البته ممنوعیت فروش طرح ترافیک روزانه محدود شده است که معلوم نیست چند درصد مردم دقیقاً به آن عمل میکنند!
سهم اندک مسئولان در مدیریت آلودگی هوا
طرح زوج و فرد هم که زمانی بهعنوان در دسترسترین راهکار سلبی، اجرایی میشد، حالا جای خودش را به سهمیههای ۲۰ روز در فصل داده تا پلیس نتواند از این ابزار بهعنوان یک عامل کاهنده استفاده کند. اما واقعیت این است که مگر اجرای طرحهای ترافیکی که در اصل بر مبنای مدیریت ترافیک طراحی و اجرا شدهاند تا چه اندازه میتوانند با غول آلودگی هوای تهران مبارزه کنند؟هر چند رئیس پلیس راهنمایی و رانندگی تهران بزرگ بر لزوم بازنگری طرح ترافیک تهران با هدف کاهش آلودگی هوا و ترددهای غیر ضروری تأکید کرده است.
سردار محمدحسین حمیدی گفته است: طرح ترافیک فعلی تهران از سال ۱۳۵۸ اجرایی شده و از آن زمان تاکنون تهران به لحاظ وسعت، جمعیت و تعداد ترددها و سفرها کاملاً متفاوت شده است. بر همین اساس منطقی نیست که بر همان مدار سالهای ۱۳۵۸ و ۱۳۵۹ حرکت کنیم و طبیعی است که لازم است بازنگری و مطالعه روی طرح فعلی انجام شود و بر اساس شرایط جدید تصمیمگیری شود.
با وجود آنکه شهردار تهران درچندین اظهار نظر رسمی صراحتاً اعلام کرده که مردم از ترافیک و آلودگی هوای تهران ناراضیاند و علی رغم اینکه رئیس شورای شهر تهران هم همین دیروز گفت که «یکی از دغدغههای مدیریت شهری آلودگی هواست و دولت نیز به این موضوع توجه دارد» اما معلوم نیست پس چه زمانی قرار است مشکل آلودگی هوای تهران در دی ماه به گردن «وارونگی» و «افزایش ذرات معلق» نیفتد! ما سالهاست که میدانیم موتورسیکلتها سهم ۲۰ درصدی در آلودگی هوای تهران دارند و سهم ۶۵ درصدی خودروها را هم بخوبی از حفظ شدهایم، اما بهعنوان یک شهروند سهمی در توسعه حملونقل عمومی نداریم و تنها میتوانیم در هوای آلوده به جای خودروی شخصی با فشار بیشتری خودمان را در واگنهای شلوغ و پر ازدحام مترو جا کنیم! مردم هم میگویند: «ما هم میدانیم نباید از خودروی شخصی استفاده کنیم، اما واقعیت این است که جایگزینی برای پارک خودروهایمان در پارکینگ خانه هایمان نداریم و در این هوای آلوده هم نمیتوانیم لذت پیاده رویهای طولانی را به جان بخریم.»
راهکار داریم مشکل در تصمیمگیری است
سیدجعفر تشکری هاشمی، رئیس کمیسیون حملونقل شورای شهر تهران درباره اجرای طرحهای ترافیکی سختگیرانه برای محدود کردن خودروهای شخصی و بهدنبال آن کاهش آلودگی هوای تهران به «ایران» میگوید: «طرح ترافیک و تغییرات آن ارتباط زیادی با تغییر شرایط اقلیمی و آب و هوایی تهران ندارد، این محدوده ۴۰ سال پیش تصویب شد و با توجه به تغییراتی که در این چهار دهه رخ داده و به اقتضای نیازهای روز باید بازنگری شود.
اما اینکه ربط چندانی به وضعیت آلودگی هوای این روزهای تهران داشته باشد و فکر کنیم با تغییر طرح، وضعیت بهتر میشود، اینطور نیست. موضوع این است که هم صورت مسأله، هم راهکارها و هم حدود مسئولیت هر سازمان مشخص است، اما هیچ یک از این راهکارهای کارشناسی شده به اجرا درنیامده است. خب نمیتوان بدون تحمل ریسک، فشار و صرف هزینه و بودجه انتظار داشت که هوای تهران بهتر شود.»
او ادامه میدهد: «متأسفانه تغییراتی هم که در این مدت رخ داده مثل افزایش تعداد خودروهای شخصی، تعویق طرح نوسازی، عدم توسعه حملونقل عمومی و افزایش استفاده از خودروی شخصی در دوران کرونا وضعیت را نسبت به گذشته حادتر کرده است. الان شرایط بحرانیتر شده و این خطای بزرگی است که فکر کنیم باید بهدنبال راهکار باشیم، چون راه حل مشخص است، تجربه جهانی هم وجود دارد و همه میدانیم چه باید بکنیم، اما مشکل در تصمیمگیری است چون تصمیمی گرفته نمیشود.»
به گفته تشکری هاشمی، برای حل بحران آلودگی هوای تهران باید اقدامات اساسی مورد توجه قرار بگیرد، اما همین که دی ماه و بحث وارونگی تمام شود، دوباره موضوع آلودگی هوا هم از دستور کار خارج میشود و تا سال آینده هیچ اتفاق مثبتی رخ نمیدهد. من بارها صراحتاً در جلسات شورا هم گفتهام که توسعه حملونقل عمومی یعنی استفاده کمتر مردم از خودروهای شخصی، اما هیچ گام بلندی برای این اقدام نمیبینم و گامهای کوچکی که از سوی مدیریت شهری برداشته میشود هم نمیتواند چارهساز باشد.
چون بیشتر از اقدامات مثبت باید به عارضههایی توجه کرد که به تهران تحمیل میشود. چون عزمی نه در دولت و نه در شهرداری برای حل مشکل وجود ندارد.» با وجود آنکه هوای تهران در بعضی از روزهای آبان ماه با رد شاخصهای سالم، به مرحله «ناسالم» وارد شد، اما آمار شرکت کنترل کیفیت هوای تهران نشان میدهد امسال شهروندان تهرانی روزهای آلوده کمتری را نسبت به آبانماه سال گذشته تجربه کردهاند.
چرا که در آبانماه سال گذشته ۱۷ روز هوای قابل قبول ثبت شده که این عدد امسال به ۱۹ روز افزایش یافته است. در آبانماه سال گذشته ۱۳ روز هوای تهران در شرایط ناسالم برای گروههای حساس قرار داشت که این وضعیت امسال به ۱۱ روز رسیده است. درحالی که تهران در آبانماه سال ۱۴۰۰ نسبت به مدت مشابه سال ۹۹ تعداد روزهای آلوده بیشتری داشت.
همه مقاطع تحصیلی تهران امروز غیر حضوری شد
دیروز معاون هماهنگی امور عمرانی استانداری تهران نیز از غیرحضوری شدن همه مقاطع تحصیلی تهران خبر داد.«عابد ملکی» درباره مصوبات کمیته اضطرار آلودگی هوای تهران گفت: با توجه به آلودگی هوای تهران مهد کودکها و پیشدبستانیها امروز (دوم آذرماه) تعطیل شدند. همچنین تمامی مدارس در همه مقاطع تحصیلی بهصورت غیرحضوری و مجازی دایر خواهند بود. وی گفت: برای امروز فعالیتهای ورزشی در فضاهای باز ممنوع است. همچنین فروش مجوز روزانه طرح ترافیک توسط شهرداری تهران ممنوع شد.